Ζέστη: Πώς επηρεάζει την καρδιά και πώς να την προστατεύσετε

Η έντονη ζέστη επιβαρύνει την λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, επιφέροντας αλλαγές που αναγκάζουν την καρδιά να λειτουργεί πιο σκληρά για να αντεπεξέλθει.

Το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος να απορρυθμιστούν οι καρδιολογικοί ασθενείς και να εκδηλωθεί κάποιο νέο καρδιαγγειακό επεισόδιο.

Όπως αναφέρει ο καρδιολόγος Παναγιώτης Ιακωβής, ιδιαιτέρως επιβαρυντικές για την καρδιά είναι:

• Η έντονη εφίδρωση
• Η αφυδάτωση
• Η αγγειοδιαστολή
• Η υπόταση
• Η δυσφορία

Όλες αυτές είναι συνέπειες που έχει η ζέστη και οι οποίες εντείνονται στο αστικό περιβάλλον. Υπό αυτές τις συνθήκες, «η καρδιά αναγκάζεται να λειτουργεί πιο έντονα και πιο γρήγορα. Έτσι αυξάνεται το φορτίο που φέρει, καθώς και η κατανάλωση οξυγόνου από αυτήν», εξηγεί.

Γι’ αυτούς τους λόγους, τις ημέρες του καύσωνα αυξάνονται τα περιστατικά απορρύθμισης των καρδιακών παθήσεων και η εμφάνιση νέων καρδιαγγειακών επεισοδίων. Ωστόσο συνέπειες υπάρχουν και σε άλλα όργανα του σώματος.

«Η αφυδάτωση, η υπόταση και η αναπνευστική δυσφορία μπορεί να επιβαρύνουν και άλλα όργανα όπως οι νεφροί και οι πνεύμονες. Η υπερβολική ζέστη επιδεινώνει επίσης τις γνωσιακές λειτουργίες του εγκεφάλου», επισημαίνει ο κ. Ιακωβής.

Για να αποφύγουμε αυτούς τους κινδύνους, είναι απαραίτητο να λαμβάνουμε μια σειρά προληπτικών και θεραπευτικών μέτρων. «Καλό θα ήταν τα μέτρα αυτά να έχουν έναν πιο μόνιμο χαρακτήρα, δεδομένου ότι αναμένεται παρατεταμένη αύξηση του θερμικού φορτίου στην χώρα μας», συνιστά ο ιατρός.

Να λοιπόν τι να προσέχετε για να προστατεύσετε στο μέτρο του δυνατού την καρδιά σας από τη ζέστη:

Να ενυδατώνεστε επαρκώς και εγκαίρως

Να πίνετε αρκετό νερό όταν κάνει ζέστη και τις ώρες κατά τις οποίες έχετε σωματική δραστηριότητα. Μην καθυστερείτε την κατανάλωση νερού, διότι τα επεισόδια αφυδάτωσης και υπότασης μπορεί να γίνουν άμεσα επικίνδυνα.

Να προσθέτετε λίγο αλάτι στο φαγητό σας και να έχετε συνεχώς ένα μπουκάλι με δροσερό νερό κοντά σας. Να προτιμάτε την ενυδάτωση με νερό και όχι με αλκοόλ ή σακχαρούχα αναψυκτικά.

Ειδικά οι καρδιοπαθείς, οι υπερτασικοί και οι νεφροπαθείς πρέπει να συζητήσουν με τον γιατρό τους την βέλτιστη ποσότητα υγρών, νερού και αλατιού που θα καταναλώνουν μέσα στο 24ωρο.

Όσοι ασκούν βαριά σωματική εργασία σε εξωτερικό ζεστό περιβάλλον πρέπει να είναι απόλυτα τυπικοί στις ανωτέρω οδηγίες και να μην αφήνουν τον οργανισμό τους επί πολλές ώρες χωρίς ανάπαυση στη δροσιά και χωρίς να ενυδατωθούν.

Να ντύνεστε ελαφρά με ανοικτά κουμπιά

Να φοράτε ανοιχτόχρωμα, άνετα ρούχα που δεν σας προκαλούν δυσφορία. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα σφιχτά ρούχα γύρω από τον τράχηλο και τον λαιμό: γραβάτες και μαντήλια δεν επιτρέπουν την διαφυγή της σωματικής θερμότητας.

Να αφήνετε ανοιχτά τα κουμπιά που κλείνουν τα ρούχα σας γύρω από τον λαιμό. Να προτιμάτε τα ρούχα από υφάσματα, όπως το βαμβάκι, που επιτρέπουν στο δέρμα να «αναπνέει» και διεγείρουν την εξάτμιση του ιδρώτα.

Να φοράτε καπέλο, γυαλιά και χαμηλές λεπτές κάλτσες που δεν συμπιέζουν την γάμπα και το πόδι.

Να προσέχετε την φυσική δραστηριότητα σε ξηρά και θάλασσα

Τις ημέρες και ώρες που έχει έντονη ζέστη, να αποφεύγετε τις βαριές σωματικές δραστηριότητες και την άθληση σε εξωτερικούς θερμούς χώρους.

Να φροντίζετε αμέσως για την αναπλήρωση των υγρών και ηλεκτρολυτών που χάσαμε με την άθληση ή την σωματική εργασία. Να διαλέγετε σκιασμένους χώρους με επαρκή αερισμό, χωρίς συνωστισμό, για τις σωματικές δραστηριότητές σας. Αθλούμαστε με παρέα.

Η εφίδρωση κατά την άσκηση δεν είναι «καύση λίπους», αλλά αφυδάτωση και απώλεια ηλεκτρολυτών. Δεν είναι, λοιπόν, «αδυνάτισμα» αλλά απώλεια βάρους σε νερό. Επομένως, θα το ανακτήσετε ξανά, τονίζει ο κ. Ιακωβής.

Συνεπώς όταν έχει ζέστη μην επιδιώκετε να ιδρώσετε περισσότερο με την άσκηση, φορώντας κλειστά ρούχα. Κάτι τέτοιο σας εκθέτει σε κίνδυνο αφυδάτωσης και θερμοπληξίας.

Ειδικά οι πάσχοντες από καρδιολογικά προβλήματα, όταν κάνουν μπάνιο στη θάλασσα οφείλουν να είναι πολύ συντηρητικοί στο πόσο βαθιά θα ανοιχτούν. Και αυτό διότι η επιστροφή από τα βαθιά είναι πολύ πιο κουραστική και επικίνδυνη. Να μην κάνετε επίσης ποτέ μπάνιο με γεμάτο στομάχι.

Να ελέγχετε τακτικά την υγεία σας

Ο καύσωνας και η παρατεταμένη ζέστη απαιτούν τακτικές μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης και ρύθμιση της φαρμακευτικής αγωγής σε συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό.

Οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή, διότι ορισμένες καταστάσεις επηρεάζουν τους θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς του οργανισμού. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν:

• Πάσχοντες από χρόνια νοσήματα
• Νεογνά
• Ηλικιωμένοι
• Καρδιοπαθείς
• Νεφροπαθείς
• Πάσχοντες από πνευμονολογικά νοσήματα
• Όσοι λαμβάνουν νευρολογικά φάρμακα

Οι καρδιοπαθείς απαιτείται να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους αν νιώσουν συμπτώματα θερμικής εξάντλησης, υπότασης και αφυδάτωσης. Κρίσιμος θεωρείται και ο βιοχημικός έλεγχος ηλεκτρολυτών και νεφρικής λειτουργίας καθώς και ο έλεγχος για πιθανό πρήξιμο των ποδιών στην περιοχή των αστραγάλων.

Να τρώτε λίγο, συχνά και ελαφρά

Να αποφεύγετε τα βαριά, λιπαρά και δύσπεπτα γεύματα. Να τρώτε μικρότερη ποσότητα, ειδικά τις βραδινές ώρες. Να μοιράζετε τα γεύματά σας μέσα στην ημέρα ώστε να μην επιβαρύνεστε πεπτικά εντός μικρού χρονικού διαστήματος. Να προτιμάτε την ελαφριά μεσογειακή διατροφή, τα φρούτα και τις ελαφρές σαλάτες με επάρκεια πρωτεΐνης.

Να δροσίζεστε έξυπνα

Όταν η ζέστη λιώνει την άσφαλτο, προσπαθήστε να περνάτε τη μέρα σας σε σκιερό και δροσερό μέρος με επαρκή αερισμό. Η χρήση ανεμιστήρων είναι απαραίτητη.

Σε στιγμές υψηλών θερμοκρασιών, να χρησιμοποιείτε με σύνεση το κλιματιστικό. Φροντίστε, όμως, να είναι επαρκώς συντηρημένο και να λειτουργεί σε λογικές θερμοκρασίες.

Να αποφύγετε τις απότομες εναλλαγές θερμοκρασίας, μπαινοβγαίνοντας σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.  Και να κάνετε δροσερά (όχι παγωμένα) ντους.

Να λαμβάνετε μέτρα για τις διακοπές σας

Οι καρδιολογικοί ασθενείς οφείλουν να έχουν υπερεπάρκεια φαρμάκων πριν ξεκινήσουν τις διακοπές τους, τονίζει ο κ. Ιακωβής. Πρέπει επίσης να έχουν μαζί τους σημείωμα με τις παθήσεις και την αγωγή που λαμβάνουν, καθώς και τηλέφωνα επικοινωνίας οικείων και θεράποντος ιατρού.

«Είναι χρήσιμο να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους πριν το ταξίδι, ειδικά αν αυτό είναι απομακρυσμένο. Η επιλογή προορισμού διακοπών για τους πάσχοντες από καρδιολογικά νοσήματα, είναι καλό να γίνεται αφού ελεγχθεί η επάρκεια ιατρικών υπηρεσιών στην περιοχή αναψυχής», συνιστά.

Επιπλέον, μπορούν να αξιοποιήσουν λελογισμένα την σύγχρονη τεχνολογία. «Τα σύγχρονα «έξυπνα» ρολόγια που μετρούν καρδιολογικές παραμέτρους, είναι χρήσιμα στις διακοπές του καρδιολογικώς πάσχοντα. Αρκεί οι ενδείξεις τους να λαμβάνονται υπόψη με κάθε επιφύλαξη», λέει ο κ. Ιακωβής. «Ομοίως, ένα καλό ηλεκτρονικό πιεσόμετρο και οι σχετικές εφαρμογές στο κινητό τηλέφωνο επίσης μπορεί να βοηθήσουν».

Να θυμάστε τους πιο αδύναμους

Τις μέρες που έχει αφόρητη ζέστη, μην ξεχάσετε τους ηλικιωμένους που ζουν μόνοι και μπορεί να βρίσκονται σε δεινή οικονομική θέση ή σε απόλυτη μοναξιά. Έστω και ένα τηλεφώνημα μπορεί να βοηθήσει.

Τέλος, θυμηθείτε τα ζωάκια που επίσης έχουν καρδιά (και δη ιδιαίτερα ευαίσθητη, κατά τον κ. Ιακωβή) και αφήστε γι’ αυτά λίγο νεράκι στην είσοδο του σπιτιού σας

Φωτογραφία: iStock