Η ενδοκρινολόγος-διαβητολόγος Γεωργία Κάσση, διευθύντρια του Ενδοκρινολογικού Τμήματος και υπεύθυνη του Διαβητολογικού Ιατρείου στο Γενικό Νοσοκομείο Νικαίας «Άγιος Παντελεήμων», εξηγεί τι πρέπει να προσέχουν οι ασθενείς με διαβήτη:
Αφυδάτωση
Το πρόβλημα: Μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σακχάρου.
Τι συμβαίνει: Η επαρκής κατανάλωση υγρών έχει ζωτική σημασία για την ομαλοποίηση των επιπέδων σακχάρου, διότι η έλλειψή τους μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία (αυξημένο σάκχαρο), η οποία με τη σειρά της διεγείρει την αποβολή ούρων από τον οργανισμό, αυξάνοντας τον κίνδυνο αφυδάτωσης.
Η λύση: Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι τα περισσότερα άτομα με διαβήτη καλό είναι να ακολουθούν τον κανόνα των 8 ποτηριών νερού και άλλων ροφημάτων χωρίς ζάχαρη την ημέρα. Αν όμως είναι παχύσαρκοι ή πολύ δραστήριοι, χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες. Αν δυσκολεύεστε να πιείτε σκέτο νερό, δοκιμάστε να του προσθέσετε λίγη γεύση (π.χ. με φλούδες εσπεριδοειδών, λίγα φύλλα φρέσκιας μέντας).
Φάρμακα
Το πρόβλημα: Ορισμένα φάρμακα επηρεάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Τι συμβαίνει: Πολλά φάρμακα, συνταγογραφούμενα και μη, τα οποία λαμβάνονται για παθήσεις διαφορετικές από τον διαβήτη μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Τα στεροειδή, για παράδειγμα, τα οποία χορηγούνται για την αντιμετώπιση φλεγμονωδών παθήσεων, αυτοάνοσων διαταραχών και του άσθματος, μπορεί να προκαλέσουν κατακόρυφη αύξησή του. Τα αντισυλληπτικά, ορισμένα αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωσικά, ορισμένα διουρητικά και ρινικά αποσυμφορητικά μπορεί να προκαλέσουν τιμές του σακχάρου υψηλότερες από τις αναμενόμενες. Άλλα φάρμακα, όπως οι βήτα-αποκλειστές (χορηγούνται για την καρδιοπάθεια, την υπέρταση κ.λπ.) ή οι αναστολείς της ΜΑΟ (χορηγούνται για την κατάθλιψη), μπορεί να χαμηλώσουν το σάκχαρο ή να δυσχεράνουν την αναγνώριση των συμπτωμάτων της υπογλυκαιμίας.
Η λύση: Να συμβουλεύεστε πάντοτε τον ιατρό σας πριν πάρετε οποιοδήποτε άλλο φάρμακο που δεν αφορά τον διαβήτη σας, ακόμα κι αν αυτό είναι μη συνταγογραφούμενο. Να τον συμβουλεύεστε και όταν πρόκειται να πάρετε από μόνοι σας κάποιο βότανο ή ρόφημα βοτάνων. Μην παραλείπετε ποτέ να ελέγχετε το φύλλο οδηγιών χρήσης για τυχόν αλληλεπιδράσεις και ανεπιθύμητες ενέργειες κάθε νέου φαρμάκου που θα πάρετε.
Αυγή
Το πρόβλημα: Πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν το χάραμα υψηλά επίπεδα σακχάρου
Τι συμβαίνει: Το «φαινόμενο της αυγής», όπως αποκαλείται, παρατηρείται ακόμα και σε ανθρώπους που πηγαίνουν για ύπνο με φυσιολογικό σάκχαρο, επειδή γύρω στις 3-4 το πρωί ο οργανισμός προετοιμάζεται να ξυπνήσει, παράγοντας διάφορες ορμόνες (π.χ. αυξητική ορμόνη). Οι ορμόνες αυτές μειώνουν την ευαισθησία του στην ινσουλίνη και στα άτομα με διαβήτη αυτό οδηγεί σε αύξηση του σακχάρου αίματος. Αν, όμως, ένα άτομο είχε πάρει πολλή ινσουλίνη ή μεγάλη δόση αντιδιαβητικών φαρμάκων το προηγούμενο βράδυ ή δεν είχε φάει σωστά, μπορεί να αρχίσει τη μέρα με χαμηλά επίπεδα σακχάρου.
Η λύση: Αν παρατηρήσετε ότι το πρωινό σάκχαρό σας είναι επίμονα χαμηλό ή υψηλό, ή έχει σημαντικές διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα, μιλήστε με τον γιατρό σας. Πρέπει να βρείτε που οφείλονται και να λάβετε μέτρα για να το διορθώσετε.
Έμμηνος ρύση
Το πρόβλημα: Η έμμηνος ρύση μπορεί να απορρυθμίσει το σάκχαρο αίματος.
Τι συμβαίνει: Ο οργανισμός της γυναίκας συχνά γίνεται λιγότερο ευαίσθητος στην ινσουλίνη στη διάρκεια της εβδομάδας πριν από την έμμηνο ρύση. Αυτό έχει ως συνέπεια μικρή ή μεγαλύτερη αύξηση στο σάκχαρο, το οποίο θα επιστρέψει στα συνήθη όρια όταν αρχίσει η περιόδος.
Η λύση: Αν παρατηρήσετε ότι το σάκχαρό σας είναι επίμονα αυξημένο την εβδομάδα πριν από κάθε σας περίοδο, κρατήστε για μερικούς μήνες ημερολόγιο του έμμηνου κύκλου και του σακχάρου σας. Αν βεβαιωθείτε ότι όντως η αύξησή του συμπίπτει με την περίοδό σας, δοκιμάστε να μειώσετε τις ποσότητες των υδατανθράκων που καταναλώνετε εκείνες τις μέρες. Ειδάλλως φροντίστε να γυμνάζεστε λίγο περισσότερο (π.χ. να περπατάτε για περισσότερη ώρα). Αν παίρνετε ινσουλίνη, ίσως χρειασθείτε προσαρμογή της δόσης σας.
Ύπνος
Το πρόβλημα: Ο κακός και ο λιγοστός ύπνος το βράδυ απορρυθμίζουν το σάκχαρο.
Τι συμβαίνει: Ο ύπνος είναι απαραίτητος στον οργανισμό για να επιδιορθώνει τις βλάβες που υφίστανται τα κύτταρά του στη διάρκεια της ημέρας. Η έλλειψη ύπνου θέτει το σώμα σε μια κατάσταση χρόνιου στρες, που οδηγεί σε αύξηση του σακχάρου. Μεγάλη ανάλυση που είχε δημοσιευθεί το 2015 στην επιθεώρηση Diabetes Therapy είχε δείξει ότι η έλλειψη ύπνου διαταράσσει τον γλυκαιμικό έλεγχο και την ευαισθησία στην ινσουλίνη των ατόμων με διαβήτη.
Η λύση: Καθιερώστε μία συγκεκριμένη ρουτίνα ύπνου, την οποία θα τηρείτε και τα Σαββατοκύριακα, στις διακοπές και στις αργίες. Με άλλα λόγια, να μπαίνετε κάθε βράδυ για ύπνο και να ξυπνάτε κάθε πρωί την ίδια ώρα. Φροντίστε ακόμα να κοιμάστε κάθε βράδυ τουλάχιστον 7 ώρες.
Καφεΐνη
Το πρόβλημα: Η υπερκατανάλωση καφεΐνης μπορεί να αυξήσει το σάκχαρο.
Τι συμβαίνει: Η λογική κατανάλωση καφέ (έως 4 φλιτζάνια την ημέρα) φαίνεται να δρα προστατευτικά έναντι της ανάπτυξης διαβήτη, όπως έδειξε και πρόσφατη συνδυασμένη ανάλυση (μετανάλυση) που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση European Journal of Nutrition. Ωστόσο, όταν κάποιος πάσχει ήδη από τη νόσο, μπορεί να απορρυθμιστεί με μόλις 2 φλιτζάνια την ημέρα. Αυτό πιθανώς οφείλεται στο ότι στους ασθενείς αυτούς η καφεΐνη επηρεάζει τη δραστικότητα της ινσουλίνης, με συνέπεια να χαμηλώνει πολύ ή να αυξάνεται το σάκχαρο.
Η λύση: Επειδή κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, είναι σημαντικό να παρακολουθήσετε το σάκχαρό σας σε συνάρτηση με την κατανάλωση καφέ για να δείτε πως σας επηρεάζει. Αν είστε λάτρεις των ροφημάτων και των τροφίμων με καφεΐνη (καφές, τσάι, αναψυκτικά τύπου κόλα, σοκολάτες κ.λπ.) και εξακριβώσετε ότι επηρεάζεστε από αυτά, καλό είναι να μειώσετε την κατανάλωση όλων αυτών των προϊόντων έως ότου βελτιωθεί το σάκχαρό σας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Διατροφή: Τι να προσέχουν τα άτομα με διαβήτη
Ενδεικτικά διαιτολόγια για τα άτομα με διαβήτη