Ο καρκίνος του δέρματος είναι η πιο συχνή κακοήθης νόσος του ανθρώπου, καθώς ευθύνεται για περισσότερα από ένα στα 12 περιστατικά καρκίνου που καταγράφονται ετησίως σε όλο τον κόσμο.
Από τα 18,1 εκατομμύρια κρούσματα καρκίνου που καταγράφηκαν το 2020 σε όλο τον κόσμο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι περισσότερα από 1,5 εκατομμύριο ήταν καρκίνοι του δέρματος. Από αυτούς, τα 325.000 περιστατικά ήταν η πιο επιθετική μορφή (μελάνωμα) και οι υπόλοιποι ηπιότερες μορφές (βασικοκυτταρικό και ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα).
Μολονότι, όμως, ο καρκίνος του δέρματος είναι τόσο συχνός, περιβάλλεται ακόμα από πολλούς μύθους. Η Dr. Saira George, δερματολόγος στο φημισμένο Κέντρο Καρκίνου MD Anderson του Πανεπιστημίου του Τέξας, παραθέτει τους πιο συνηθισμένους μύθους που έχει καταρρίψει η ιατρική έρευνα.
Μύθος: Όσοι έχουν σκούρα επιδερμίδα, δεν παθαίνουν καρκίνο.
Η αλήθεια: Ο καρκίνος του δέρματος δεν κάνει διακρίσεις. Όλοι μπορεί να τον αναπτύξουν, ανεξαρτήτως χρώματος δέρματος. Μπορεί η συχνότητά του να είναι μεγαλύτερη στα άτομα ανοικτόχρωμου δέρματος, αλλά ο κίνδυνος θανάτου είναι μεγαλύτερος σε όσους έχουν σκουρόχρωμο δέρμα. Δυστυχώς, συχνά διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο, ακριβώς επειδή υπάρχει αυτός ο μύθος που συνοδεύει τα άτομα με σκουρόχρωμη επιδερμίδα.
Μύθος 2: Ο ήλιος είναι απαραίτητος για τη βιταμίνη D.
Η αλήθεια: Λίγα λεπτά έκθεσης στον ήλιο το καλοκαίρι είναι αρκετό για να παραγάγει ο οργανισμός επαρκείς ποσότητες βιταμίνης D. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Βαλένθια είχαν διαπιστώσει σε σχετική έρευνα ότι 10-20 λεπτά είναι υπεραρκετά.
Μύθος 3: Ο καρκίνος του δέρματος προκαλείται μόνο από την έκθεση στον ήλιο.
Η αλήθεια: Ναι μεν η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ηλίου είναι η κύρια αιτία, αλλά εξίσου επιζήμια είναι η UV των σολάριουμ και του επαγγελματικού εξοπλισμού.
Επιπλέον, υπάρχουν και παράγοντες κινδύνου που παίζουν ρόλο. Σε αυτούς ανήκουν:
- Το οικογενειακό ιστορικό της νόσου
- Η εξασθένηση του ανοσοποιητικού
- Η προχωρημένη ηλικία
- Το ανοικτόχρωμο δέρμα με φακίδες και πολλαπλούς ή ασυνήθιστους σπίλους (ελιές)
Μύθος 4: Όσο πιο υψηλό δείκτη προστασίας (SPF) έχει ένα αντηλιακό, τόσο πιο προστατευτικό είναι.
Η αλήθεια: Οι διαφορές μεταξύ τους δεν είναι εντυπωσιακές. Ένα αντηλιακό με SPF 30 απορροφά το 97% της βλαβερής UV του ηλίου. Ένα αντηλιακό με SPF 50 απορροφά το 98%. Και ένα που έχει SPF 100 απορροφά το 99%. Το μόνο που παρέχει πλήρη προστασία είναι να αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο, πέραν του 10λεπτου που χρειάζεστε το καλοκαίρι για την βιταμίνη D.
Μύθος 5: Μόνο οι ηλικιωμένοι παθαίνουν καρκίνο στο δέρμα.
Η αλήθεια: Ο καρκίνος του δέρματος δεν κάνει διακρίσεις με βάση την ηλικία. Αντιθέτως, η πιο επικίνδυνη μορφή του (το μελάνωμα) είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου στους νέους 25-29 ετών. Είναι επίσης ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος στις ηλικίες 15-29 ετών.
Δυστυχώς, όσο νεότερος είναι κάποιος όταν εκτεθεί υπερβολικά στον ήλιο και όσο περνούν τα χρόνια και αυτό συνεχίζεται, τόσο περισσότερο κινδυνεύει. Οι βλάβες που προκαλεί η UV είναι αθροιστικές. Αυτό σημαίνει ότι αθροίζονται χρόνο με το χρόνο. Κάθε νέο ηλιακό έγκαυμα προστίθεται στο προηγούμενο και ο κίνδυνος αυξάνεται.
Μύθος 6: Μόλις μαυρίσω, θα είμαι προστατευμένος από το ηλιακό έγκαυμα.
Η αλήθεια: Δεν υπάρχει προστατευτικό μαύρισμα. Το μαύρισμα είναι ένδειξη δερματικής βλάβης και όχι υγείας. Το δέρμα μαυρίζει επειδή εκκρίνει μελανίνη, σε μια προσπάθεια να προστατευθεί από την ακτινοβολία που το καίει. Αυτό όμως δεν αρκεί, διότι όσο μένετε στον ήλιο, τόσο εντείνεται η βλάβη.
Μύθος 7: Δεν χρειάζομαι αντηλιακό, όταν έχει συννεφιά.
Η αλήθεια: Το αντηλιακό είναι απαραίτητο σε όποιον βρίσκεται πολλή ώρα σε υπαίθριο χώρο, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Είτε κάνει ζέστη, είτε κρύο, με ή χωρίς σύννεφα, η UV φθάνει έως την επιφάνεια της γης.
Φωτογραφία: iStock