8 μύθοι για τα γηρατειά και η αλήθεια γι’ αυτούς

Οι περισσότεροι άνθρωποι  έχουν βαθιά εδραιωμένες απόψεις για το γήρας και πως θα είναι όταν γεράσουν. Ωστόσο το γεγονός πως υπάρχουν πολλά στερεότυπα για τα γηρατειά, δεν σημαίνει πως ισχύουν κιόλας.

Αυτό τονίζουν επιστήμονες από το Εθνικό Ίδρυμα Γηράνσεως (NIA) των ΗΠΑ, προσθέτοντας πως μπορούμε να μείνουμε υγιείς έως τα βαθιά μας γηρατειά εάν αποκτήσουμε υγιεινές συνήθειες και κάνουμε σωστές επιλογές στον τρόπο ζωής μας.

Οι επιστήμονες δημοσίευσαν προσφάτως έναν κατάλογο με συνηθισμένες παρανοήσεις σχετικά με τα γηρατειά και τους ηλικιωμένους. Να μερικές από τις κυριότερες:

Όσο μεγαλώνω, τόσο λιγότερο ύπνο χρειάζομαι

Δεν είναι αλήθεια. Οι ηλικιωμένοι συχνά συνειδητοποιούν μεγαλώνοντας πως δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν και να μείνουν κοιμισμένοι έως το πρωί. Από το γεγονός αυτό έχει βγει ο μύθος ότι χρειάζονται λιγότερο ύπνο. Η αλήθεια είναι πως χρειάζονται τις ίδιες ώρες ύπνου με τους μεσήλικες και τους νεαρούς ενήλικες. Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Ύπνου (NSF) των ΗΠΑ η διάρκεια του ύπνου των ενηλίκων πρέπει να είναι 7-9 ώρες κάθε βράδυ. Αν κοιμάστε λιγότερο ή περισσότερο, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.

Μόνο οι γυναίκες πρέπει να ανησυχούν για την οστεοπόρωση

Δεν ισχύει. Μπορεί η οστεοπόρωση να είναι πιο συχνή στις γυναίκες, αλλά προσβάλλει και πολλούς άνδρες. Στους άνδρες, όμως, είναι πιθανότερο να παραμείνει αδιάγνωστη, διότι δεν υποβάλλονται σε μέτρηση της οστικής μάζας τους. Υπολογίζεται ότι ένας στους πέντε άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών υφίσταται κάποια στιγμή οστεοπορωτικό κάταγμα. Στις δε ηλικίες 65-70 ετών, άνδρες και γυναίκες χάνουν οστική μάζα με τον ίδιο ρυθμό.

Η άνοια είναι αναπόφευκτη στα γηρατειά

Όχι, δεν είναι. Η άνοια δεν αποτελεί φυσιολογικό τμήμα της γήρανσης. Σαφώς ο κίνδυνος αναπτύξεώς της εντείνεται καθώς μεγαλώνουμε, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως όλοι οι ηλικιωμένοι παρουσιάζουν άνοια. Υπάρχουν πάρα πολλοί 90άρηδες με ακμαιότατες νοητικές δεξιότητες. Αν χάνετε περιστασιακά τα κλειδιά σας ή ξεχνάτε καμιά φορά το ραντεβού σας, το πιθανότερο είναι ότι έχετε ήπια γνωστική διαταραχή που είναι πολύ συνηθισμένη στα γηρατειά. Αν πάντως ανησυχείτε για τη μνήμη σας, συμβουλευθείτε έναν γιατρό.

Οι ηλικιωμένοι πρέπει να κάθονται στο σπίτι και να αποφεύγουν την άσκηση για να μην πέσουν

Μεγάλο λάθος. Ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο δραστήριοι και γυμνασμένοι για να αποφεύγουν τις πτώσεις και να διατηρούν την ανεξαρτησία τους. Επιπλέον, η συστηματική φυσική δραστηριότητα βελτιώνει την ψυχική τους διάθεση και πολλές παραμέτρους της υγείας. Είναι επίσης «φάρμακο» για πολλές χρόνιες παθήσεις. Συμβουλευθείτε, λοιπόν, τον γιατρό σας για να δείτε ποιο είδος φυσικής δραστηριότητας είναι κατάλληλο για εσάς, ώστε να ασχοληθείτε μαζί του.

Η κατάθλιψη και η μοναξιά είναι φυσιολογικές στους ηλικιωμένους

Όχι δεν είναι. Πολλοί ηλικιωμένοι μένουν μόνοι μεγαλώνοντας και αυτό μπορεί να τους προκαλέσει κατάθλιψη, άγχος και θλίψη. Ωστόσο τίποτε απ’ όλα αυτά δεν αποτελεί φυσιολογικό τμήμα του γήρατος. Αντιθέτως, οι ηλικιωμένοι παθαίνουν πιο δύσκολα κατάθλιψη από τους νέους. Το κλειδί είναι να διατηρεί κανείς τους κοινωνικούς και οικογενειακούς δεσμούς και να αποφεύγει τη μοναξιά. Αν υποψιάζεστε ότι ένας ηλικιωμένος στη ζωή σας έχει κατάθλιψη, μιλήστε μαζί του και ενθαρρύνετέ τον να ζητήσει βοήθεια από έναν ειδικό στην ψυχική υγεία.

Οι ηλικιωμένοι δεν μπορούν να μάθουν κάτι νέο

Ούτε αυτό ισχύει. Οι ηλικιωμένοι διατηρούν την ικανότητα της μάθησης, της δημιουργίας νέων αναμνήσεων και της βελτίωσης των επιδόσεών τους σε πολλές δραστηριότητες. Μάλιστα αν προσπαθήσουν να μάθουν κάτι νέο, μπορεί να βελτιώσουν τις νοητικές δεξιότητές τους.

Οι ηλικιωμένοι δεν πρέπει να οδηγούν

Δεν είναι αλήθεια. Ασφαλώς επέρχονται με τα γηρατειά αλλαγές που επηρεάζουν την οδήγηση, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να πετάει επιτόπου το δίπλωμα όποιος περνά τα 65 ή τα 70 του. Το θέμα είναι αν διατηρεί ή όχι την ικανότητα ασφαλούς οδήγησης. Σε αυτό μπορούν να σας βοηθήσουν μερικές ερωτήσεις, όπως:

• Σας κορνάρουν συχνά οι άλλοι οδηγοί;
• Έχετε εμπλακεί σε αρκετά τροχαία, ακόμα και ασήμαντα;
• Χάνεστε ακόμα και σε δρόμους που γνωρίζετε;
• Αποσπάται συχνά η προσοχή σας όταν οδηγείτε;
• Έχετε την αίσθηση όταν οδηγείτε ότι εμφανίζονται αυτοκίνητα και πεζοί από το πουθενά;
• Σας έχουν πει δικοί σας άνθρωποι ή ο γιατρός σας ότι ανησυχούν που οδηγείτε;
• Δυσκολεύεστε να μείνετε στη λωρίδα σας ή να κάνετε την εναλλαγή γκάζι-φρένο;

Αν απαντήσατε καταφατικά σε κάποια από αυτές τις ερωτήσεις, καλό είναι να το συζητήσετε με τον γιατρό σας.

Είμαι πολύ μεγάλος για να κόψω το κάπνισμα

Ούτε αυτό αληθεύει. Ποτέ δεν είναι αργά για να απαλλαγείτε από το τσιγάρο και τα γηρατειά είναι εξίσου καλή ευκαιρία με όλες τις άλλες ηλικίες. Ει μη τι άλλο, οι καπνιστές που κόβουν το κάπνισμα αναπτύσσουν με τον καιρό λιγότερα κρυολογήματα και γρίπη. Έχουν επίσης λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν βρογχίτιδα και πνευμονία. Τα οφέλη αυτά αποκτούν ξεχωριστή σημασία μεσούσης της πανδημίας που έχει προκαλέσει ο κορωνοϊός Covid-19.