Είναι ένας φαύλος κύκλος από τον οποίο λίγοι άνθρωποι με περιττά κιλά ξεφεύγουν: κάνουν δίαιτα, χάνουν βάρος, αλλά μόλις την σταματήσουν ξαναπαχαίνουν. Τώρα, επιστήμονες από την Ολλανδία λένε πως βρήκαν την αιτία του φαινομένου.
Σε μελέτη με 60 εθελοντές ανακάλυψαν ότι ο εγκέφαλος των παχύσαρκων ατόμων εκκρίνει λιγότερη ντοπαμίνη όταν καταναλώνουν τροφή. Ταυτοχρόνως, δεν καταγράφει αποτελεσματικά την ύπαρξη τροφής στον στομάχι – και αυτό συνεχίζεται ακόμα και όταν κάνουν επιτυχημένη δίαιτα.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές, η ποσότητα και το είδος της τροφής που καταναλώνουμε ρυθμίζεται από πολύπλοκα μηνύματα που μεταδίδονται μεταξύ του εγκεφάλου και του εντέρου. Ρυθμίζεται επίσης από διατροφικά μηνύματα στο αίμα.
Οι αλληλεπιδράσεις αυτές ελέγχουν τα αισθήματα πείνας και κορεσμού αυτής. Ρυθμίζουν επίσης τα κίνητρα που έχουμε να αναζητάμε τροφή.
Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής, δηλαδή μία ουσία που συμμετέχει στη μετάδοση μηνυμάτων μεταξύ των νευρικών κυττάρων. Είναι επίσης η χημική ουσία της επιβράβευσης. Αυτό σημαίνει ότι εκκρίνεται σε στιγμές απόλαυσης και καλής διάθεσης.
Η νέα μελέτη
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Nature Metabolism. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, έρευνες σε τρωκτικά έχουν δείξει ότι η διαταραχή των μηνυμάτων που παράγει ο εγκέφαλος μετά την κατανάλωση τροφής, σχετίζεται με την παχυσαρκία. Έτσι, πραγματοποίησαν την μελέτη τους για να δουν αν ισχύει το ίδιο στους ανθρώπους.
Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ ενέταξαν σε αυτήν 30 εθελοντές με υγιές σωματικό βάρος και 30 παχύσαρκους συνομηλίκους τους.
Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε ενδογαστρικές (στο στομάχι) εγχύσεις γλυκόζης (υδατάνθρακας), λιπιδίων και νερού, με ταυτόχρονη καταγραφή των αντιδράσεων του εγκεφάλου τους.
Όπως έδειξε η καταγραφή, η εγκεφαλική δραστηριότητα και η έκκριση ντοπαμίνης ήταν σημαντικά μειωμένες στους παχύσαρκους εθελοντές.
Και μετά τη δίαιτα
Οι ερευνητές ζήτησαν στη συνέχεια από τους εθελοντές αυτούς να κάνουν δίαιτα. Όταν έχασαν το 10% του αρχικού σωματικού βάρους τους (χρειάσθηκαν 12 εβδομάδες γι’ αυτό), επανέλαβαν τις μετρήσεις. Δυστυχώς, ούτε μετά την δίαιτα είχαν αποκατασταθεί οι αντιδράσεις του εγκεφάλου τους.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι οι διαταραγμένες εγκεφαλικές αντιδράσεις στα διατροφικά μηνύματα μπορεί να συμβάλλουν στην υπερκατανάλωση τροφής και την παχυσαρκία, σημειώνουν οι επιστήμονες στο άρθρο τους.
Και προσθέτουν πως η συνεχιζόμενη αντοχή στα διατροφικά μηνύματα μετά τη δίαιτα, μπορεί να εξηγεί εν μέρει το υψηλό ποσοστό ανάκτησης του βάρους μετά τη διακοπή της.
Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι το σχεδόν 95% των ανθρώπων που χάνουν πολύ βάρος, το ανακτούν όταν σταματούν τη δίαιτα. Μάλιστα πολλοί από αυτούς παίρνουν και επιπλέον κιλά.
Φωτογραφία: iStock