Της Κέλλυς Μπούσιας Ψυχοθεραπεύτριας
Το «αυχενικό σύνδρομο» είναι ένας όρος που όλοι σίγουρα έχουμε ακούσει, δυστυχώς όμως η ακριβής του σημασία παραμένει, για πολλούς, ασαφής. Γενικά με τον όρο αυτό εννοούμε την πάθηση που προκαλεί πόνο στην περιοχή του αυχένα ή πόνο στην πλάτη, στους ώμους ή τα χέρια.
Εξ’ ορισμού, ο όρος «σύνδρομο» δεν υπονοεί μία πάθηση, αλλά μία ομάδα συμπτωμάτων χωρίς σαφές αίτιο. Έτσι, με τον όρο «αυχενικό σύνδρομο» περιγράφεται μια σειρά από συμπτώματα στην περιοχή του αυχένα αλλά και στην εν γένει γύρω περιοχή (ώμοι, ωμοπλάτες, άνω κορμός), που προκαλούνται από παθήσεις της αυχενικής μοίρας, της σπονδυλικής στήλης και μπορεί να περιλαμβάνουν πόνους στον αυχένα, δυσκαμψία, αντανακλώμενους πόνους, νευραλγίες, πονοκεφάλους και ζάλη, πόνο στον ώμο, στον βραχίονα ή/και στο χέρι, αδυναμία, μουδιάσματα, περιορισμένη κινητικότητα και μειωμένα αντανακλαστικά των άνω άκρων.
Στατιστικά τα 3/4 των ενηλίκων κάποια στιγμή θα παρουσιάσουν κάποιας μορφής πρόβλημα στην περιοχή του αυχένα, ενώ σε έναν στους έξι το πρόβλημα θα είναι ο χρόνιος πόνος. Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτες, αυχεναλγία εμφανίζει ένας στους 10 ανθρώπους όλων των ηλικιών, με τις γυναίκες να παρουσιάζουν το σύμπτωμα 3 φορές συχνότερα από τους άνδρες.
Σε ότι αφορά στη φυσιολογία, αυτό συμβαίνει γιατί αυτή η περιοχή της σπονδυλικής στήλης είναι επιρρεπής σε απευθείας τραυματισμούς, όπως στην περίπτωση κάποιας απότομης ή βίαιης κίνησης (whiplash syndrome/σύνδρομο μαστιγίου), αλλά και από παρατεταμένη κακή στάση κατά την διάρκεια της εργασίας, με αποτέλεσμα συνεχή τάση και πίεση στους μύες και τους συνδέσμους της περιοχής.
Τα συμπτώματα είναι πόνος και περιορισμός της κίνησης συνήθως στον αυχένα αλλά και πόνος στους ώμους και σε άλλες περιοχές όπως αναφέραμε και παραπάνω. Συνήθως ο πόνος υποχωρεί με την ξεκούραση.
Σε περίπτωση πίεσης κάποιου νεύρου μπορεί να προκληθεί πόνος που ακτινοβολεί στην περιοχή του σώματος που αντιστοιχεί στο συγκεκριμένο νεύρο, έτσι προκαλούνται αισθητικές διαταραχές όπως καυσαλγία (κάψιμο), μούδιασμα, κ.λπ. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να αποδοθούν σε αυχενικό σύνδρομο είναι ο πονοκέφαλος και οι ζαλάδες, το βουητό στα αυτιά ακόμα και η θολή όραση.
Παρόλα αυτά, όταν οι καταστάσεις πόνου στον αυχένα οποιασδήποτε αιτίας συχνά συνδυάζονται με άγχος ή stress αποτελούν τη σωματοποιημένη εξωτερίκευση συναισθημάτων ή ψυχολογικών συγκρούσεων του ατόμου.
Μία περίπτωση τέτοιων συγκρούσεων σχετίζεται με πράγματα που θέλει να κάνει κάποιος, αλλά είτε δεν μπορεί είτε δεν πρέπει, για διάφορους λόγους. Νιώθει καταπίεση, άγχος και στην προσπάθειά του να καταπολεμήσει την θέλησή του, την καταπνίγει, την «απωθεί» ή πείθει τον εαυτό του πως την έχει ξεπεράσει.
Τότε έρχεται το σύμπτωμα και του το υπενθυμίζει, χτυπώντας κάποιου είδους «συναγερμό». Μπορεί ένα συναίσθημα να μην το ακούμε, αλλά δύσκολα αγνοούμε το σώμα μας. Έτσι, λοιπόν το σύμπτωμα μας υπενθυμίζει ότι υπάρχει κάποια «εκκρεμότητα» που την έχουμε ξεχάσει και κάνει φανερό το συναίσθημά μας, το οποίο τώρα εκφράζεται ψυχοσωματικά.
Με τον όρο ψυχοσωματικές παθήσεις, εννοούμε τις παθήσεις της γενικής παθολογίας οι οποίες οφείλονται εξ’ ολοκλήρου ή εν μέρει σε ψυχολογικούς παράγοντες συνειδητούς ή ασυνείδητους.
Μάλιστα, οι ψυχοσωματικές παθήσεις είναι περισσότερο διαδεδομένες από όσο ίσως φανταζόμαστε και αφορούν σε αρκετούς τομείς της υγείας μας.
Ενδεικτικά αναφέρουμε τις δέκα παρακάτω κατηγορίες συμπτωμάτων, σύμφωνα με τις οδηγίες της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρείας:
Δερματικά, μυοσκελετικά, αναπνευστικά, κυκλοφορικά, αιματολογικά, γαστρεντερικά, γυναικολογικά, ουρολογικά, ενδοκρινικά, διαταραχές αισθητηρίων οργάνων και διαταραχές νευρικού συστήματος.
Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον για το πώς οι νοητικοί ή και συναισθηματικοί παράγοντες επιδρούν στην υγεία μας, γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο.
Έτσι, γνωρίζουμε σήμερα ότι κάθε αλλαγή στη βιολογική μας κατάσταση συνοδεύεται από μια ανάλογη αλλαγή στη διανοητική και συναισθηματική κατάσταση, είτε συνειδητά ή ασυνείδητα. Αντίστοιχα, κάθε αλλαγή στη διανοητική και συναισθηματική μας κατάσταση συνοδεύεται από μια ανάλογη αλλαγή στη βιολογική μας κατάσταση.
Πέρα όμως από την «προέλευση» και τις αιτίες τους, τα ίδια τα συμπτώματα των μυοσκελετικών παθήσεων και η έκφρασή τους, συχνά προκαλούν stress και μεταπτώσεις στη διάθεση.
Μάλιστα έχει αποδειχθεί ότι οι ασθενείς που υποφέρουν από χρόνια μυοσκελετικά σύνδρομα εμφανίζουν μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης καταθλιπτικής διαταραχής γιατί η χρονιότητα του πόνου επηρεάζει αρνητικά την διάθεση, μειώνει την ποιότητα ζωής, αφαιρεί την ικανότητα ελέγχου των καθημερινών και κοινωνικών δραστηριοτήτων ενώ παράλληλα μειώνει την πνευματική και σωματική λειτουργία τους.
H θεραπεία διαφέρει ανάλογα με την πάθηση και τα συμπτώματα. Συνήθως συστήνονται αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτικά ακόμα και αντικαταθλιπτικά φάρμακα ή και φυσικοθεραπευτική αγωγή. Iδεώδης λύση είναι η αποφυγή των παραγόντων που προκαλούν το πρόβλημα. Για απλές περιπτώσεις ασθενών, τα θεραπευτικά μέτρα είναι απλά. Φροντίστε για την καλή σας στάση τόσο στον ύπνο όσο και εν ώρα εργασίας, στο γραφείο ή/και στον υπολογιστή. Φροντίστε για την καλή ποιότητα της ζωής σας.
Aποφεύγετε όσο μπορείτε την ψυχική ένταση, γιατί πέρα από τη συναισθηματική αναστάτωση που μας προκαλεί, αυξάνει και τη μυϊκή ένταση και, κατά συνέπεια, τον πόνο. Aναπνέετε καλά και βαθιά. Το stress επηρεάζει ακόμα και την αναπνοή μας! Την κάνει «κοντή» (μικρή και γρήγορη), με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται πολύ οι μύες του αυχένα αλλά και να προκαλούνται συχνά πονοκέφαλοι.
Σίγουρα δεν είναι πάντα εύκολο να ξεχωρίσουμε αν ένα αυχενικό σύνδρομο είναι αποκλειστικά και μόνο αποτέλεσμα ανέκφραστων ψυχικών συγκρούσεων και δυσκολιών. Το πιθανότερο όμως, είναι τα αίτια πίσω από ένα σωματικό σύμπτωμα να είναι πολυπαραγοντικά.
Το πρώτο βήμα είναι η αναγνώριση και αξιολόγηση του μεγέθους του προβλήματος από κάποιον ειδικό (γιατρό, φυσιοθεραπευτή). Εφόσον υπάρχουν κλινικά ευρήματα που καταδεικνύουν ότι υποφέρετε από αυχενικό σύνδρομο, απευθυνθείτε σε ειδικό.
Το να αναζητήσει κανείς και ψυχολογική συνδρομή λαμβάνοντας έτσι μια ολοκληρωμένη θεραπεία για το πρόβλημά του, θα ήταν σίγουρα πολύ υποστηρικτικό για τον ασθενή και θα συμπλήρωνε ιδανικά την όποια φαρμακευτική αγωγή ακολουθεί, βελτιώνοντας σημαντικά την καθημερινότητά του
Κέλλυ Mπούσια, Ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος Ομάδων και Οργανισμών
BSc, ΜΑ in Psychoanalytic Studies
kellybousia@yahoo.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Χρόνιος πόνος: Πως αισθάνονται όσοι πονάνε συνέχεια;
Ποια είναι τα 10 πράγματα που μας κάνουν ευτυχισμένους