Αν νομίζετε ότι είστε πολύ νέοι για να σας προβληματίσει η καρδιά σας, ξανασκεφθείτε το. Ολοένα περισσότερα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η ηλικία εκδήλωσης των καρδιαγγειακών επεισοδίων μειώνεται διαρκώς και ότι τα εμφράγματα εκδηλώνονται πλέον ακόμα και σε 30άρηδες.
Το 2019, λ.χ., επιστήμονες από τις ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι το ένα στα πέντε εμφράγματα συμβαίνει σε άτομα ηλικίας 40 ετών ή νεότερα. Επιπλέον, το ποσοστό των πολύ νέων ανθρώπων με έμφραγμα αυξάνεται κατά 2% ετησίως.
«Κάποτε ήταν ασυνήθιστο να παθαίνουν έμφραγμα οι νέοι και σπανίως το συζητούσαμε», αναφέρει ο καρδιολόγος Dr. Luke Laffin, συνδιευθυντής στο Κέντρο Διαταραχών Αρτηριακής Πίεσης της Cleveland Clinic, στο Οχάιο. «Τα πράγματα, όμως, έχουν πια αλλάξει».
Όπως εξηγεί, η μεγαλύτερη αλλαγή έχει επέλθει στον τρόπο ζωής μας. Σε μεγάλο βαθμό η αύξηση στα εμφράγματα στους νέους μπορεί να αποδοθεί σε παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως:
- Η αύξηση της ακινησίας μπροστά στις οθόνες
- Η κατανάλωση περισσότερων πολύ επεξεργασμένων τροφίμων και πρόχειρων φαγητών
- Η μειωμένη φυσική δραστηριότητα, ιδίως η αεροβική (επιταχύνει τον καρδιακό παλμό και την αναπνοή)
«Αυτές οι κακές συνήθειες αρχίζουν πλέον στην πρώιμη παιδική ηλικία», σημειώνει ο Dr. Laffin. «Έχει ζωτική σημασία να ενημερωθεί ο κόσμος για το πόσο σημαντικό είναι να αποτραπούν».
Σημαντικό ρόλο παίζουν και πρόσθετοι παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να επισπεύσουν το έμφραγμα. Στους παράγοντες αυτούς συμπεριλαμβάνονται κατά τον Dr. Laffin:
- Ο τύπου 2 διαβήτης
- Το κάπνισμα
- Η χρήση ουσιών
- Το οικογενειακό ιστορικό
Τύπου 2 διαβήτης
Τα αυξημένα εμφράγματα στους νέους συμπίπτουν χρονικά με την ραγδαία αύξηση στα κρούσματα τύπου 2 διαβήτη. Πρόκειται για τη μορφή του σακχαρώδους διαβήτη που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής και εκδηλώνεται με την πάροδο του χρόνου, ιδίως σε ανθρώπους με περίσσεια κιλών ή/και σωματικού λίπους.
Η συνύπαρξη εμφραγμάτων και διαβήτη μόνο σύμπτωση δεν είναι, τονίζει ο ειδικός. «Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου», προειδοποιεί ο ειδικός.
Οι διαβητικοί διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο καρδιοπάθειας σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Την εκδηλώνουν επίσης σε νεότερη ηλικία. Επιπλέον, επί όσο περισσότερα χρόνια πάσχει κάποιος από διαβήτη, τόσο πιθανότερα γίνονται τα εμφράγματα.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι η αυξημένη γλυκόζη (σάκχαρο) αίματος βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα της καρδιάς. Η συνέπεια μπορεί να είναι η στεφανιαία νόσος, που διαταράσσει τη ροή αίματος στην καρδιά.
Οι πάσχοντες από διαβήτη είναι επίσης πιθανότερο να αντιμετωπίζουν άλλα προβλήματα που καθιστούν πιθανότερα τα εμφράγματα, όπως:
- Υπέρταση
- Παχυσαρκία
Κάπνισμα
Ο καπνός των τσιγάρων περιέχει περισσότερες από 7.000 χημικές ουσίες. Η εισπνοή του βλάπτει ολόκληρο τον οργανισμό, της καρδιάς συμπεριλαμβανομένης.
Έχει βρεθεί ότι το κάπνισμα αλλάζει τη χημεία του αίματος και ευνοεί τη συσσώρευση λιπωδών ιζημάτων στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών. Τα ιζήματα δημιουργούν πλάκες, που στενεύουν τον αυλό των αρτηριών, δυσκολεύοντας την κυκλοφορία του αίματος. Με αυτό τον τρόπο αυξάνεται ο κίνδυνος για έμφραγμα και εγκεφαλικό.
Υπολογίζεται ότι ο ένας στους πέντε θανάτους από εμφράγματα, εγκεφαλικά και άλλα καρδιαγγειακά επεισόδια οφείλονται στο κάπνισμα.
Χρήση ουσιών
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι νέοι που παθαίνουν εμφράγματα είναι πιθανότερο να αναφέρουν χρήση ουσιών, όπως το χασίς ή η κοκαΐνη.
Οικογενειακό ιστορικό
Τα γονίδια επίσης μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες καρδιαγγειακών προβλημάτων. Στις ομάδες υψηλού κινδύνου για εμφράγματα σε νεαρή ηλικία ανήκουν:
- Όσοι έχουν έναν άρρενα συγγενή πρώτου βαθμού (πατέρας, αδελφός, γιός) που έπαθε έμφραγμα ή εγκεφαλικό σε ηλικία κάτω των 55 ετών
- Όσοι έχουν μία γυναίκα συγγενή πρώτου βαθμού (μητέρα, αδελφή, κόρη) η οποία έπαθε έμφραγμα ή εγκεφαλικό σε ηλικία κάτω των 65 ετών
Πως να προστατευθείτε
Ο καλύτερος τρόπος για την προστασία από τα εμφράγματα είναι η λήψη μέτρων, ώστε να μην μετατραπούν σε λόγο ανησυχίας οι παράγοντες κινδύνου. Όσο νωρίτερα αρχίσετε να κάνετε κάτι για τον εαυτό σας, τόσο το καλύτερο.
Αυτό σημαίνει ότι θα αφιερώσετε χρόνο και κόπο για να αλλάξετε τις συνθήκες που επιβαρύνουν την καρδιά σας, τονίζει ο Dr. Laffin. Και συνιστά τα εξής:
- Να αφιερώνετε τουλάχιστον 150 λεπτά κάθε εβδομάδα σε μετρίας εντάσεως δραστηριότητες (π.χ. περπάτημα με γρήγορο βήμα)
- Προσέξτε το βάρος σας. Αν χάσετε έστω και λίγα κιλά, θα δείτε μεγάλη διαφορά στην πίεση και την χοληστερόλη σας.
- Να τρώτε υγιεινά. Περιορίστε τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Να προτιμάτε τα πλήρη, φυσικά τρόφιμα, όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρια, ξηρούς καρπούς κ.λπ.
- Διαχειριστείτε το χρόνιο στρες. Είναι ολέθριο για την πίεση και την καρδιά.
- Μην καπνίζετε. Ζητήστε ιατρική βοήθεια για να διακόψετε οριστικά το κάπνισμα.
- Μάθετε το οικογενειακό ιστορικό σας. Δεν μπορείτε να αλλάξετε τα γονίδιά σας, αλλά αν κινδυνεύετε πρέπει να λάβετε αμέσως μέτρα.
Φωτογραφία: iStock