Τα αυξημένα λεμφοκύτταρα στο αίμα (ή λεμφοκυττάρωση) είναι μια πολύ συνηθισμένη κατάσταση μετά από μία λοίμωξη. Μερικές φορές όμως οφείλονται σε σοβαρά, υποκείμενα νοσήματα, η έγκαιρη διάγνωση των οποίων έχει ζωτική σημασία.
Τα λεμφοκύτταρα είναι ένα είδος λευκών αιμοσφαιρίων. Παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος εναντίον των λοιμώξεων. Η παροδική αύξηση των επιπέδων τους συνήθως σημαίνει πως το ανοσοποιητικό δουλεύει σκληρά για να καταπολεμήσει κάποιο παθογόνο (π.χ. έναν ή ιό). Όταν όμως η αύξησή τους είναι επίμονη, μπορεί να υποδηλώνει πιο σοβαρές καταστάσεις.
Σε μία φυσιολογική γενική αίματος τα λεμφοκύτταρα αντιπροσωπεύουν το 20-45% των λευκών αιμοσφαιρίων. Τα λευκά αιμοσφαίρια (συμβολίζονται WBC) κυμαίνονται από 4.500 έως 10.000 ανά κυβικό χιλιοστό αίματος (mm3). Επομένως τα φυσιολογικά επίπεδα των λεμφοκυττάρων κυμαίνονται από 1.000 έως 4.000 ανά mm3. Οι τιμές πάνω από 4.000 αντιστοιχούν στην λεμφοκυττάρωση.
Οι προαναφερθείσες τιμές αφορούν τους ενήλικες. Στα παιδιά τα φυσιολογικά επίπεδα των λεμφοκυττάρων διαφέρουν ανά ηλικία και μπορεί να φθάσουν έως τα 8.000 ανά mm3.
Τι αυξάνει τα επίπεδά τους
Η αύξηση των λεμφοκυττάρων είναι, όπως προαναφέρθηκε, πολύ συχνή σε ανθρώπους που έχουν περάσει κάποια πρόσφατη λοίμωξη, συνήθως από ιό (ιογενής). Είναι επίσης συχνή σε καταστάσεις που προκαλούν χρόνια φλεγμονή, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Μπορεί επίσης να σχετίζεται με αντίδραση σε ένα νέο φάρμακο, σε τραυματισμό, σε ασπληνία (αφαίρεση του σπλήνα) ή σε ορισμένες μορφές καρκίνου.
Μερικές από τις λοιμώξεις και τις ασθένειες που προκαλούν συχνά λεμφοκυττάρωση είναι οι εξής:
- Ιογενείς λοιμώξεις. Η λοιμώδης μονοπυρήνωσης που προκαλείται από τον ιό Έπσταϊν-Μπαρ είναι κλασικό παράδειγμα ιογενούς λοιμώξεως που αυξάνει τα λεμφοκύτταρα. Άλλοι ιοί που μπορεί να τα αυξήσουν είναι ο κυτταρομεγαλοϊός, ο ιός HIV/AIDS, οι ιοί της γρίπης, της ηπατίτιδας κ.λπ.
- Βακτηριακές/παρασιτικές λοιμώξεις. Οι περισσότερες οξείες λοιμώξεις από βακτήρια και παράσιτα δεν προκαλούν λεμφοκυττάρωση. Εξαίρεση αποτελούν ο κοκκύτης, η σύφιλη, η ελονοσία, η βρουκέλλωση, το τοξόπλασμα, η φυματίωση, η μπαμπεσίωση και η λοίμωξη από το βακτήριο Bartonella henselae.
- Καρκίνος. Ορισμένες αιματολογικές κακοήθειες (λευχαιμίες και λεμφώματα) αυξάνουν τα λεμφοκύτταρα. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία, το μη-Χότζκιν λέμφωμα, η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία κ.ά.
- Άλλες αιτίες. Τα λεμφοκύτταρα μπορεί να αυξηθούν και με το κάπνισμα ή λόγω αλλεργικής αντίδρασης σε φάρμακο. Ορισμένες παθήσεις (π.χ. υποθυρεοειδισμός, αυτοάνοσα νοσήματα) και το ψυχικό τραύμα που οφείλεται σε πρόβλημα υγείας επίσης μπορεί να οδηγήσουν στην λεμφοκυττάρωση.
Τα ύποπτα συμπτώματα
Η αύξηση των λεμφοκυττάρων από μόνη της δεν προκαλεί συμπτώματα. Ωστόσο μπορεί να υπάρξουν εκδηλώσεις από την αιτία ή την πάθηση που την προκαλεί. Αν, λ.χ., έχετε λοίμωξη, μπορεί να παρουσιάσετε διογκωμένους λεμφαδένες στο λαιμό που οδηγούν στην λεμφοκυττάρωση.
Αναλόγως με την αιτία της λεμφοκυττάρωση, τα πιθανά συμπτώματα κυμαίνονται από μηδαμινά έως έντονα και σοβαρά. Πολύ συχνά, όμως, οι ασθενείς μαθαίνουν τυχαία ότι έχουν αυξημένα λεμφοκύτταρα, κάνοντας γενική αίματος για άλλη αιτία.
Εάν διαπιστωθεί αύξηση των λεμφοκυττάρων, ο γιατρός θα σας ρωτήσει κατ’ αρχάς για την υγεία και τον τρόπο ζωής σας. Μπορεί επίσης να επαναλάβει την εξέταση σε λίγο καιρό για να εξακριβώσει εάν το εύρημα ήταν παροδικό ή επίμονο. Αναλόγως με την περίπτωση θα σας πει τι να κάνετε στη συνέχεια.
Η θεραπεία
Η αποκατάσταση των λεμφοκυττάρων στα φυσιολογικά επίπεδα προϋποθέτει ύφεση της αιτίας της αύξησής τους. Αν ο οργανισμός σας παράγει πολλά λεμφοκύτταρα για να αντιμετωπίσει μια απλή λοίμωξη, ίσως δεν χρειάζεστε θεραπεία. Αν όμως η αιτία είναι κάτι πιο σοβαρό, θα χρειασθείτε την ενδεδειγμένη θεραπεία.
Μετά την ολοκλήρωσή της και την υποχώρηση της αιτίας, τα λεμφοκύτταρα συνήθως επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα.
Φωτογραφία: iStock