Αφρικανική σκόνη: Πώς επηρεάζει την υγεία μας, σύμφωνα με τους πνευμονολόγους

Δυναμική επανεμφάνιση έκανε η αφρικανική σκόνη στη χώρα μας, όπου θα παραμείνει έως και αύριο, προκαλώντας αυξημένη συγκέντρωση μικροσκοπικών αιωρούμενων σωματιδίων ακόμα και στην επιφάνεια του εδάφους.

Όπως ανακοίνωσε η ευρωπαϊκή Υπηρεσία Παρακολούθησης Ατμόσφαιρας Copernicus (CAMS), η σκόνη θα επιβαρύνει πολύ την ποιότητα του αέρα. Το φαινόμενο αναμένεται να κορυφωθεί σήμερα και αύριο (13-14 Ιουνίου 2024).

Δυστυχώς η συσσώρευση σκόνης στον αέρα που αναπνέουμε μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία. Τα μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια (PM) εισδύουν βαθιά μέσα στους πνεύμονες, ενώ η αφρικανική σκόνη μπορεί να συμπαρασύρει και ρύπους από την ατμόσφαιρα.

Η αύξηση των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα μπορεί να επιδεινώσει αναπνευστικά νοσήματα όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα και οι αλλεργίες. Τα άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης. Και αυτό απεικονίζεται με τις αυξημένες προσελεύσεις στα νοσοκομεία, αναφέρει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ).

Μεγαλύτερο κίνδυνο από την σκόνη διατρέχουν οι κάτοικοι των αστικών κέντρων και των περιοχών με ήδη χαμηλή ποιότητα αέρα, προσθέτει.

Τι επιπτώσεις μπορεί, όμως, να έχει η αφρικανική σκόνη στην υγεία; Η ΕΠΕ αναφέρει πως οι κυριότερες είναι οι εξής:

Στο αναπνευστικό σύστημα

Τα λεπτά σωματίδια της αφρικανικής σκόνης μπορούν να εισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες και να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος. Στους πάσχοντες από αναπνευστικά νοσήματα η συνέπεια μπορεί να είναι επιδείνωση των συμπτωμάτων τους με:

• Δύσπνοια
• Βήχα
• Συριγμό
• Δυσφορία στο στήθος

Αυτό μπορεί να συμβεί σε ασθενείς άσθμα, βρογχίτιδα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) κ.λπ.

Στην καρδιά και τα αγγεία

Η έκθεση στην αφρικανική σκόνη σχετίζεται και με καρδιαγγειακά προβλήματα. Τα μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια μπορούν να συμβάλουν:

• Στη φλεγμονή
• Το οξειδωτικό στρες
• Την αγγειοσυστολή

Οι επιδράσεις αυτές μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφράγματος, εγκεφαλικού και άλλων καρδιαγγειακών επεισοδίων, ιδίως σε ευάλωτους πληθυσμούς.

Στο ανοσοποιητικό σύστημα

Η παρατεταμένη έκθεση στην αφρικανική σκόνη μπορεί να πλήξει το ανοσοποιητικό, αυξάνοντας την επιρρέπεια σε λοιμώξεις του αναπνευστικού και άλλες ασθένειες.

Η φλεγμονώδης απόκριση που προκαλείται από τα σωματίδια της σκόνης μπορεί να αποδυναμώσει την άμυνα του σώματος και να δυσκολέψει την καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών.

Και αλλεργικές αντιδράσεις

Η αφρικανική σκόνη μπορεί να προκαλέσει αλλεργικού τύπου αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα. Χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι ρινική συμφόρηση, φτέρνισμα και υγρά μάτια.

Επιπλέον, στους πάσχοντες από αλλεργίες ή ευαισθησία σε περιβαλλοντικούς παράγοντες μπορεί να προκαλέσει ένταση των συμπτωμάτων τους.

Τι να προσέχετε

Για όλους τους προαναφερθέντες λόγους είναι σημαντικό να λαμβάνουμε ορισμένες προφυλάξεις από τη σκόνη. Οι προφυλάξεις αυτές είναι ιδιαιτέρως σημαντικές για τους ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα. Η ΕΠΕ συνιστά τα εξής:

• Μείνετε ενημερωμένοι. Να παρακολουθείτε τις αναφορές για την ποιότητα του αέρα και τις μετεωρολογικές προβλέψεις για να γνωρίζετε πότε τα επίπεδα αφρικανικής σκόνης αναμένεται να είναι υψηλά.
• Περιορίστε τις υπαίθριες δραστηριότητες. Όταν έχει πολλή αφρικανική σκόνη, καλό είναι να μην βρίσκεστε πολλές ώρες σε υπαίθριες δραστηριότητες. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό τις ημέρες με αέρα, κατά τις οποίες είναι πιθανότερο να αιωρούνται οι ρύποι.
• Κλείστε πόρτες και παράθυρα. Περιορίστε τον αερισμό των κλειστών χώρων σε λίγη ώρα το πρωί. Να χρησιμοποιείτε καθαριστές αέρα ή φίλτρα για να βελτιώσετε την ποιότητα του εσωτερικού αέρα, εάν διαθέτετε.
• Χρησιμοποιήστε μάσκες. Εξετάστε το ενδεχόμενο να φοράτε προστατευτική μάσκα στους υπαίθριους χώρους, για να μειώσετε την εισπνοή σωματιδίων σκόνης.
• Μείνετε ενυδατωμένοι. Να πίνετε άφθονο νερό.

Αν πάσχετε από αναπνευστικά νοσήματα, πρέπει να προσέξετε και τα εξής:

• Εάν έχετε άσθμα, μπορεί να χρειαστεί να αυξήσετε τη δοσολογία ή τη συχνότητα λήψης των εισπνεόμενων φαρμάκων, βάσει του πλάνου ελέγχου που σας έχει συστήσει ο γιατρός σας. Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευθείτε τον εκ νέου.
• Εάν πάσχετε από ΧΑΠ, μπορεί να χρειαστεί να αυξήσετε την ανακουφιστική αγωγή με εισπνεόμενα φάρμακα. Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.

Φωτογραφία: iStock