Μία συνήθεια που έχουν ένας στους τέσσερις Έλληνες είναι πολύ πιο καταστροφική για την καρδιά απ’ ό,τι πίστευαν έως τώρα οι γιατροί. Και αυτό, διότι δεν την επηρεάζει μόνο έμμεσα, πλήττοντας τις στεφανιαίες αρτηρίες που την τροφοδοτούν με αίμα.
Την επηρεάζει και άμεσα, προκαλώντας πάχυνση στον καρδιακό μυ και αποδυναμώνοντάς τον, σύμφωνα με μία νέα μελέτη. Το επακόλουθο είναι η καρδιά να μην μπορεί να εξωθήσει όσο αίμα χρειάζεται το σώμα για να διατηρηθεί υγιές.
Η συνήθεια αυτή είναι το κάπνισμα. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής (Eurostat), το 23,6% των Ελλήνων είναι καθημερινοί καπνιστές. Σχεδόν οι μισοί από αυτούς καπνίζουν πάνω από ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα.
Το ποσοστό αυτό μας φέρνει στη δεύτερη θέση στην Ευρώπη σε αριθμό θεριακλήδων. Πρώτη είναι η Βουλγαρία, με ποσοστό καπνιστών 28,7%, εκ των οποίων το 12,9% είναι μανιώδεις καπνιστές.
Επί δεκαετίες οι ειδικοί προειδοποιούσαν ότι το κάπνισμα οδηγεί σε απόφραξη των αρτηριών και με τον καιρό προκαλεί έμφραγμα και εγκεφαλικό. Ωστόσο η νέα μελέτη υποδηλώνει ότι το κάπνισμα μπορεί να κάνει πιο παχύ και πιο αδύναμο τον καρδιακό μυ. Μάλιστα όσο περισσότερο καπνίζει κανείς, τόσο το χειρότερο.
Τα καλά νέα είναι ότι με τη διακοπή του καπνίσματος, η καρδιά ανακάμπτει έως ένα βαθμό, λένε οι ερευνητές από τη Δανία. Επομένως ποτέ δεν είναι αργά για να απαλλαγεί κάποιος από το τσιγάρο.
Η νέα μελέτη
Τα νέα ευρήματα θα παρουσιασθούν αναλυτικά σήμερα στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας (ESC Congress 2022) στη Βαρκελώνη.
Όπως εξήγησε σε συνέντευξη Τύπου η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Eva Holt, από το Νοσοκομείο Herlev & Gentofte στην Κοπεγχάγη, δεκάδες προγενέστερες μελέτες έχουν συσχετίσει το κάπνισμα με την καρδιακή ανεπάρκεια. Κατ’ αυτήν, ο καρδιακός μυς δεν μπορεί να εξωθήσει αποτελεσματικά το αίμα σε όλο το σώμα, συνήθως επειδή είναι πολύ αδύναμος ή δύσκαμπτος.
Ωστόσο η συσχέτιση του καπνίσματος με την δομή της καρδιάς δεν είχε εξεταστεί πλήρως. Έτσι οι ερευνητές εξέτασαν στοιχεία από 3.874 εθελοντές, ηλικίας 20 έως 99 ετών. Από τους εθελοντές:
- Το 18,6% ήταν νυν καπνιστές
- Το 40,9% ήταν πρώην καπνιστές
- Το 40,5% δεν είχαν καπνίσει ποτέ
Οι εθελοντές αυτοί δεν έπασχαν από καρδιοπάθεια όταν δήλωσαν συμμετοχή στη μελέτη τους. Οι ερευνητές τους ζήτησαν να συμπληρώσουν αναλυτικά ερωτηματολόγια και να υποβληθούν σε αξονική τομογραφία καρδιάς. Η αξονική παρείχε πληροφορίες για την δομή και τη λειτουργία της.
Οι ερευνητές συνέκριναν στη συνέχεια τις αξονικές των νυν καπνιστών με εκείνες των πρώην και όσων δεν κάπνισαν ποτέ.
Τα ευρήματα
Όπως διαπίστωσαν, οι νυν καπνιστές είχαν μεγαλύτερη πάχυνση στον καρδιακό μυ. Η καρδιά τους ήταν επίσης πιο αδύναμη και πιο βαριά απ’ ό,τι στα άτομα που ποτέ δεν είχαν καπνίσει.
Επιπλέον, η αριστερή κοιλία της καρδιάς είχε μικρότερο όγκο αίματος. Είχε επίσης μικρότερη ικανότητα να εξωθεί αποτελεσματικά το αίμα προς το υπόλοιπο σώμα.
Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι υπήρχαν διαφοροποιήσεις στα ευρήματά του, αναλόγως με τον αριθμό των τσιγάρων που κάπνιζαν οι εθελοντές τους.
Μετά από 10 χρόνια, εξ άλλου, η καρδιά όσων συνέχισαν να καπνίζουν ήταν ακόμα πιο δυσκίνητη και εξασθενημένη, σε σύγκριση με εκείνη των εθελοντών που διέκοψαν στο μεσοδιάστημα το κάπνισμα.
«Όσο περισσότερο καπνίζει κάποιος, τόσο επιδεινώνεται η λειτουργία της καρδιάς του», τόνισε η Dr. Holt. «Μόνη λύση είναι η διακοπή του καπνίσματος, το ταχύτερο δυνατόν».
Ο ρόλος της νικοτίνης και άλλων ουσιών
Πώς μπορεί όμως το κάπνισμα να πλήττει τόσο πολύ την καρδιά; Οι ειδικοί λένε ότι πολλές από τις 7.000 χημικές ουσίες του καπνού (όπως η πίσσα) προκαλούν στένωση και βλάβες στις αρτηρίες.
Η καρδιά, όπως όλα τα όργανα, βασίζεται στις αρτηρίες της (τις στεφανιαίες αρτηρίες) για να τροφοδοτείται με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά. Όταν αυτές έχουν στενώσεις, η καρδιά δεν λαμβάνει αρκετό αίμα που φέρει το οξυγόνο και τα θρεπτικά συστατικά.
Επιπλέον, το κάπνισμα απελευθερώνει δηλητηριώδη αέρια, όπως το διοξείδιο του άνθρακα. Τα αέρια αυτά αντικαθιστούν το οξυγόνο στο αίμα, με συνέπεια να οξυγονώνεται ακόμα λιγότερο (και) η καρδιά.
Τέλος, η κύρια εθιστική ουσία του καπνού, η νικοτίνη, σχετίζεται με επικίνδυνες αυξήσεις του καρδιακού παλμού και της αρτηριακής πίεσης. Οι αυξήσεις αυτές επίσης προκαλούν βλάβες στην καρδιά, καταλήγουν οι ερευνητές.
Φωτογραφία: iStock