Αν δείτε αίμα στα ούρα σας, μην το αγνοήσετε. Η κατάσταση αυτή, που επιστημονικά αποκαλείται αιματουρία, μπορεί να έχει πολλές αιτίες. Και μολονότι κάποιες από αυτές δεν είναι επικίνδυνες, ορισμένες άλλες μπορεί να είναι σοβαρές.
Αυτό συνιστούν ειδικοί από το βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS), οι οποίοι στην ενημερωτική ιστοσελίδα τους τονίζουν πως το αίμα στα ούρα πρέπει να ελέγχεται ακόμα και αν:
- Ο πάσχων δεν έχει κανένα άλλο σύμπτωμα
- Το αίμα εμφανίζεται μόνο μία φορά
- Η ποσότητα του αίματος είναι μικρή
- Ο πάσχων δεν είναι καν βέβαιος ότι πρόκειται για αίμα (π.χ. επειδή το χρώμα είναι ροζ ή καφέ και όχι κόκκινο).
Όπως εξηγεί ο χειρουργός ουρολόγος Δρ. Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, τα ούρα δεν χρειάζονται πολύ αίμα για να αλλάξουν χρώμα. Επιπλέον, η διαφυγή του αίματος σπανίως είναι επώδυνη, εκτός κι αν αποβάλλει ο ασθενής θρόμβους αίματος ή κάποια «πέτρα».
«Ανεξάρτητα από το πόσο εμφανής είναι η αιματουρία, πρέπει πάντοτε να αναζητάται η αιτία της», τονίζει. «Και αυτό, διότι στις πιθανές αιτίες συμπεριλαμβάνεται ο καρκίνος, ο οποίος αντιμετωπίζεται αποτελεσματικότερα όταν ανιχνεύεται νωρίς».
Να, λοιπόν, μερικές από τις πιθανές αιτίες για το αίμα στα ούρα.
Λήψη ορισμένων φαρμάκων
Η λήψη ορισμένων φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει διαφυγή αίματος στα ούρα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν αιμολυτικά/αντιθρομβωτικά (π.χ. ηπαρίνη, βαρφαρίνη, ακετυλοσαλικυλικό οξύ), πενικιλινούχα αντιβιοτικά, ορισμένα αντινεοπλασματικά (όπως η κυκλοφωσφαμίδη) κ.λπ.
Σκληρή προπόνηση
Η σκληρή προπόνηση μπορεί να προκαλέσει αίμα στα ούρα, αν και οι αιτίες γι’ αυτό δεν είναι αποσαφηνισμένες. Ιδιαίτερα ευάλωτοι στην αιματουρία της άσκησης είναι οι δρομείς, οι οποίοι χρειάζονται άμεσο έλεγχο από τον γιατρό αν δουν αίμα στα ούρα τους, τονίζει ο Δρ. Πούλιας.
Λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού
Οι κυστίτιδες και οι ουρολοιμώξεις προκαλούν συχνά αίμα στα ούρα. Οι λοιμώξεις αυτές αναπτύσσονται όταν εισέλθουν βακτήρια στην ουρήθρα και πολλαπλασιασθούν μέσα στην ουροδόχο κύστη.
Οι κυστίτιδες είναι ιδιαιτέρως συχνές στις γυναίκες. Εκτός από αίμα στα ούρα, άλλα πιθανά συμπτώματα λοίμωξης στο κατώτερο ουροποιητικό είναι:
- Επείγουσα ανάγκη για ούρηση
- Πόνος και αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
- Ένταση της οσμής των ούρων.
Όταν η λοίμωξη περιορίζεται στην ουροδόχο κύστη, σπανίως αναπτύσσεται πυρετός.
Λοιμώξεις του νεφρού (πυελονεφρίτιδα)
Η λοίμωξη του νεφρού ή πυελονεφρίτιδα αναπτύσσεται όταν εισέλθουν βακτήρια στους νεφρούς. Τα βακτήρια αυτά συνήθως προέρχονται από την ουροδόχο κύστη (μέσω των ουρητήρων) ή σπανιότερα από το αίμα.
Η πυελονεφρίτιδα προκαλεί παρόμοια συμπτώματα με την ουρολοίμωξη, αλλά επιπλέον είναι πιθανό να εκδηλωθεί υψηλός πυρετός και πόνος στην πλάτη, κάτω από τις πλευρές.
Λίθος στην ουροδόχο κύστη ή το νεφρό
Στα ούρα συγκεντρώνονται διάφορα ιχνοστοιχεία, που μερικές φορές δημιουργούν κρυστάλλους στα τοιχώματα των νεφρών ή της κύστης. Οι κρύσταλλοι αυτοί μπορεί με τον καιρό να μετατραπούν σε μικρούς, σκληρούς λίθους (πέτρες).
Οι πέτρες αυτές σε γενικές γραμμές είναι ανώδυνες και έτσι δεν τις αντιλαμβάνεται ο ασθενής. Αν όμως προκαλέσουν κάποια απόφραξη ή αρχίσει να τις αποβάλλει ο οργανισμός, τότε προκαλούνται συμπτώματα.
Τα κυριότερα συμπτώματα είναι ανυπόφορος πόνος και, τελικά, αίμα στα ούρα.
Προβλήματα στον προστάτη
Τόσο η διόγκωση (υπερτροφία) του προστάτη, όσο και η φλεγμονή του (προστατίτιδα) μπορεί να προκαλέσουν αίμα στα ούρα.
Άλλα συμπτώματα της υπερτροφίας του προστάτη είναι:
- Δυσκολίες στην ούρηση
- Επείγουσα ή επίμονη ανάγκη για ούρηση
Αν η προστατίτιδα οφείλεται σε μικρόβια, πρόσθετο σύμπτωμα μπορεί να είναι ο απότομος, υψηλός πυρετός.
Νεφρική νόσος
Υπάρχει περίπτωση το αίμα στα ούρα να μην είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού (μακροσκοπική αιματουρία), αλλά να ανιχνευθεί στο πλαίσιο ενός τσεκάπ. Αυτού του είδους η μικροσκοπική αιματουρία, όπως λέγεται, αποτελεί συνηθισμένο σύμπτωμα σπειραματονεφρίτιδας.
Η σπειραματονεφρίτιδα είναι πάθηση στο σύστημα διηθήσεως (φιλτραρίσματος) του αίματος που διαθέτει κάθε νεφρός.
Η σπειραματονεφρίτιδα μπορεί να αποτελεί τμήμα μιας συστηματικής νόσου όπως ο διαβήτης ή να εκδηλωθεί μεμονωμένα εξαιτίας λοίμωξης, φλεγμονής στα αιμοφόρα αγγεία ή ανοσοποιητικών προβλημάτων.
Μικροσκοπική αιματουρία μπορεί να προκαλέσουν και οι λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού, οι λίθοι και ορισμένες κληρονομούμενες διαταραχές, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία.
Καρκίνος
Η αιματουρία μπορεί να αποτελεί ένδειξη καρκίνου στο ουροποιητικό. Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως, λ.χ., στο 30% των περιπτώσεων εκδηλώνεται με αιματουρία στα αρχικά στάδια. Μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη καρκίνου του νεφρού ή του προστάτη.
Τραυματισμός του νεφρού
Ένα κτύπημα στο νεφρό (π.χ. σε τροχαίο ή σε ομαδικό άθλημα) μπορεί να προκαλέσει εμφανή διαφυγή αίματος στα ούρα.