Ακμή σε ενήλικες – Μάθετε από τι προέρχεται για να απαλλαγείτε

Η ακμή είναι ο τρόπος που κάποιες φορές το σώμα εκδηλώνει άλλα υποκείμενα νοσήματα, όπως είναι ο υποθυρεοειδισμός, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή το σύνδρομο Cushing. Οπότε, κάθε προσπάθεια ίασης με τοπικές θεραπείες είναι αναποτελεσματική.

«Οι ορμόνες είναι οι χημικές ουσίες που συντονίζουν τις δραστηριότητες των ζωντανών οργανισμών, αλλά και την ανάπτυξή τους. Εκκρίνονται από ειδικούς ιστούς και έχουν διαφορετικές επιδράσεις στο σώμα. Παίζουν ρόλο στην μεταφορά πληροφοριών και εντολών μεταξύ των κυττάρων και στον καθορισμό των γονιδίων που θα εκφραστούν. Ορισμένες από αυτές επιδρούν γρήγορα για να ξεκινήσουν ή να τερματίσουν μια λειτουργία και ορισμένες συνεχίζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα προκειμένου να εκτελέσουν τους σκοπούς τους. Από αυτές εξαρτάται σημαντικός αριθμός ουσιωδών λειτουργιών του οργανισμού, όπως η ανάπτυξη, ο μεταβολισμός, η σεξουαλική λειτουργία, η αναπαραγωγή κ.ά.», μας εξηγεί η Ιατρός Λειτουργικής, Προληπτικής, Αντιγηραντικής και Αναγεννητικής Ιατρικής Δρ. Νικολέτα Κοḯνη, M.D. Επιστημονική Υπεύθυνη για το σύστημα Λειτουργικής Ιατρικής στην Ιατρική μονάδα ΙΑΤΩΡ.

Ακμή σε ενήλικες: Οταν το σώμα είναι σε ορμονική ανισορροπία

Τι συμβαίνει, όμως, στο σώμα όταν αυτές οι ορμόνες απελευθερώνονται σε περισσότερη ή λιγότερη ποσότητα; «Όταν το ορμονικό σύστημα βρίσκεται σε ανισορροπία, τότε οι εντολές που μεταφέρονται είναι ελλιπείς και επομένως ο οργανισμός δυσλειτουργεί. Τότε εκδηλώνονται προβλήματα. Μεταξύ αυτών είναι η ακμή, η παχυσαρκία, οι διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, του καρδιακού παλμού, των επιπέδων άγχους και της θερμοκρασίας του σώματος καθώς και η ανεπιθύμητη τριχοφυΐα. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τους αδένες και τις ορμόνες που επηρεάζονται. Η εξισορρόπηση των ορμονικών επιπέδων επαναφέρει την ομαλή λειτουργία του οργανισμού, εξαλείφοντας τις όποιες ενοχλητικές επιπτώσεις έχει προκαλέσει η αναστάτωσή τους», διευκρινίζει η Δρ. Κοΐνη.

Ορμονική ανισορροπία ή διακυμάνσεις στα επίπεδα αυτών βιώνουν όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή στη ζωή τους. Οι γυναίκες καλούνται να την αντιμετωπίσουν συχνότερα, όπως κατά τη διάρκεια της εφηβείας της εμμηνόρροιας, της εγκυμοσύνης, της προεμμηνόπαυσης και της εμμηνόπαυσης. Για τους άνδρες οι περίοδοι που θα μπορούσε να προκληθεί διατάραξη της ισορροπίας τους περιορίζονται στην εφηβεία και στο γήρας.

Ειδικά για την εκδήλωση ακνεϊκών συμπτωμάτων, αρκεί η ύπαρξη μη φυσιολογικών επιπέδων μιας ή συνδυασμού ορμονών, όπως ανδρογόνων (πχ. τεστοστερόνη), ινσουλίνης, κορτιζόλης, οιστρογόνων, προγεστερόνης, κ.ά.

Τα υψηλά επίπεδα ανδρογόνων, τα οποία παράγονται κυρίως από τις ωοθήκες και τους όρχεις και λιγότερο από τα επινεφρίδια, μπορεί να προκαλέσουν υπερπαραγωγή σμήγματος, αλλαγές στη δραστηριότητα των δερματικών κυττάρων, φλεγμονή και αποικισμό των θυλάκων της τρίχας από ένα βακτήριο γνωστό ως προπιονικό βακτήριο (Propionibacterium acnes) που προκαλεί ακμή.

Αιτία παραγωγής ανδρογόνων μπορεί να γίνουν και τα υψηλά επίπεδα σακχάρου. «Όποτε ο οργανισμός υπερφορτώνεται με γλυκόζη αντιδρά παράγοντας άφθονη ινσουλίνη και ινσουλινοειδή αυξητικό παράγοντα (IGF-1) για να αποκαταστήσει την ισορροπία. Όμως, οι μεγάλες ποσότητές τους προκαλούν μεγάλη παραγωγή ανδρογόνων, οπότε και ακμή» σημειώνει.

Η κορτιζόλη είναι μια άλλη ορμόνη που μπορεί να επιφέρει δερματικά προβλήματα, καθώς η άνοδος των επιπέδων της στον οργανισμό οδηγεί σε αύξηση της παραγωγής σμήγματος, και τελικά σε υπέρμετρο πολλαπλασιασμό των μικροβίων, δημιουργώντας φλεγμονή που εκδηλώνεται ως ακμή.

Ακμή σε ενήλικες: Ο ρόλος των οιστρογόνων και της προγεστερόνης

Ιδιαίτερα σημαντικός είναι και ο ρόλος δύο σεξουαλικών ορμονών στην εκδήλωση ακμής, των οιστρογόνων και της προγεστερόνης. Τα οιστρογόνα είναι γυναικείες ορμόνες που απελευθερώνεται από τις ωοθήκες και ευθύνονται για την αναπαραγωγή, την έμμηνο ρύση και την εμμηνόπαυση. Η έλλειψη οιστρογόνων οδηγεί σε ακμή, δερματικές αλλοιώσεις, μείωση της συνοχής του δέρματος, απώλεια μαλλιών κλπ. Από την άλλη μεριά η προγεστερόνη παράγεται στις ωοθήκες, στον πλακούντα κατά την εγκυμοσύνη και στα επινεφρίδια. Διεγείρει και ρυθμίζει διάφορες λειτουργίες. Βοηθά το σώμα να προετοιμαστεί για τη σύλληψη, την εγκυμοσύνη και ρυθμίζει τον μηνιαίο κύκλο.

Από την αρμονία ή όχι των οιστρογόνων και της προγεστερόνης εξαρτάται πολλές φορές η εμφάνιση ακνεϊκών συμπτωμάτων. Διότι, τα οιστρογόνα εξισορροπούν την αύξηση των ανδρογόνων με την παραγωγή επαρκούς ποσότητας προγεστερόνης. Με την ανισορροπία τους επέρχεται η επικράτηση των ανδρογόνων στο αίμα, με τις γνωστές επιπτώσεις στην εμφάνιση της ακμής. Επιπλέον, τα οιστρογόνα ενισχύουν τη λειτουργία του δερματικού φραγμού, εμποδίζοντας την ανάπτυξη μικροβίων και ακμής.

Πως ο θυρεοειδής αδένας επηρεάζει την ακμή

Ανωμαλίες στην εύρυθμη λειτουργία του θυρεοειδούς μπορούν να αποτελέσουν αιτία εμφάνισης ακμής. Συγκεκριμένα ο υποθυρεοειδισμός προκαλεί χαμηλά επίπεδα προγεστερόνης. Επίσης, διαταράσσει τα επίπεδα της ινσουλίνης που μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα της τεστοστερόνης, οι αυξημένες τιμές της οποίας οδηγούν στην έκκριση λιπαρότητας και στην ακμή.

Οι ορμόνες του άγχους και του στρες, όπως η ορμόνη απελευθέρωσης κορτικοτροπίνης (CRH) και η αδρεναλίνη (ή επινεφρίνη), είναι γνωστό ότι προκαλούν διέγερση και επιδείνωση της ακμής.

«Η ακμή δεν είναι μια κατάσταση που απασχολεί μόνο τους εφήβους, αλλά και τους ενήλικες κάθε ηλικίας. Όταν προκαλείται από ορμονικές ανισορροπίες, η θεραπεία της δεν έγκειται στην τοπική αγωγή, αλλά στην αντιμετώπιση της γενεσιουργού αιτίας της. Οριστική θεραπεία της ορμονοεξαρτώμενης ακμής μπορεί να επέλθει μόνο με αιτιολογική θεραπεία με φυσικές (βιομιμητικές) ορμόνες», επισημαίνει η Δρ. Κοΐνη.

Η έλλειψη αντενδείξεων και παρενεργειών καθώς δεν είναι φάρμακα, αλλά και εποχικών περιορισμών όπως συμβαίνει με άλλες θεραπείες, την καθιστά φιλική και δημοφιλή. Με τις φυσικές ορμόνες το σύνολο των λειτουργικών μηχανισμών των κυττάρων του δέρματος επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα και παύουν να δημιουργούνται ακνεϊκά στοιχεία.

«Με τη διάγνωση των πραγματικών αιτίων και τη χορήγηση βιομιμητικών ορμονών επέρχεται άρση των υποκείμενων νοσημάτων και όλων των συμπτωμάτων που προκαλούν, όχι μόνο της ακμής. Με τη στοχευμένη και εξατομικευμένη θεραπεία με φυσικές ορμόνες γίνεται επαναφορά του οργανισμού σε κυτταρικό επίπεδο, εξασφαλίζεται η καλή υγεία, η βελτίωση της εμφάνισης αλλά και της ψυχολογίας», καταλήγει η Δρ. Νικολέτα Κοΐνη.