Αλλάζοντας τα δεδομένα στην ηπατίτιδα C

Εξαιτίας της ασυμπτωματικής, σε μεγάλο βαθμό, φύσης της νόσου, μεγάλο ποσοστό των ασθενών δεν γνωρίζει ότι πάσχει, με αποτέλεσμα η ηπατίτιδα C να αποτελεί την κύρια αιτία μεταμόσχευσης ήπατος και ηπατοκυτταρικού καρκίνου παγκοσμίως.

Ωστόσο, η ηπατίτιδα C είναι πλέον ιάσιμη. Πρόσφατα εγκρίθηκε και στην Ελλάδα νέα συνδυαστική θεραπεία της βιοφαρμακευτικής εταιρείας AbbVie για ασθενείς με χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας C, γονοτύπου 1 και 4.

Μια «σιωπηλή νόσος»

Η ηπατίτιδα C είναι μια λοιμώδης νόσος που προσβάλει το ήπαρ προκαλώντας φλεγμονή και νέκρωση του ιστού και οφείλεται στον ιό της ηπατίτιδας C (HCV) 160 περίπου εκατομμύρια ασθενείς σε ολόκληρο τον κόσμο.

9 εκατομμύρια ασθενείς στην Ευρώπη.

Περίπου 167.000 ενήλικες ασθενείς στην Ελλάδα το 2014.

3-4 εκατομμύρια άνθρωποι εκτιμάται ότι προσβάλλονται κάθε χρόνο από ηπατίτιδα C.

Η ηπατίτιδα C αποτελεί την κύρια αιτία μεταμόσχευσης ήπατος και ηπατοκυτταρικού καρκίνου παγκοσμίως.

Περισσότεροι από 350.000 άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως από αιτίες που σχετίζονται με την ηπατίτιδα C.

Οι θάνατοι που αποδίδονται στον HCV αυξήθηκαν σημαντικά μεταξύ 1999 και 2007, ξεπερνώντας τον HIV σαν αιτία θανάτου στις ΗΠΑ.

Εξέλιξη της νόσου

Δεν υπάρχει εμβόλιο για την ηπατίτιδα C.

Έως και 85% των ασθενών αναπτύσσει χρόνια ηπατίτιδα C.

Περίπου 15-25% των ασθενών παρουσιάζει αυτόματη κάθαρση του ιού.

Η εκτίμηση του σταδίου της νόσου είναι καθοριστικής σημασίας για την αξιολόγηση της ανάγκης χορήγησης άμεσης θεραπείας ή αναμονής.

Γονότυποι

Ο ιός της ηπατίτιδας C ταυτοποιήθηκε μόλις το 1989. Έχουν ανακαλυφθεί 6 τύποι του ιού (γονότυποι), οι οποίοι απαντώνται με διαφορετική συχνότητα σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου.

Οι γονότυποι του ιού της ηπατίτιδας C διαφέρουν ως προς την επιδημιολογία και την ανταπόκρισή τους στη θεραπεία.

Γονότυπος 1 (GT 1) (με υποτύπους 1a και 1b): είναι ο συχνότερος γονότυπος, 9 καθώς ευθύνεται για το 60% των λοιμώξεων παγκοσμίως.10 Ο υπότυπος 1a παρουσιάζει υψηλότερο επιπολασμό στις ΗΠΑ, ενώ ο υπότυπος 1b στην Ευρώπη.

Γονότυπος 2 (GT 2): απαντάται κυρίως στη Δυτική Αφρική.

Γονότυπος 3 (GT 3): παρουσιάζει μεγάλο επιπολασμό και μεταβλητή κατανομή σε διάφορα κράτη.

Γονότυπος 4 (GT 4): απαντάται κυρίως σε Μέση Ανατολή, Αίγυπτο και Κεντρική Αφρική.

Γονότυπος 5 (GT 5): απαντάται σχεδόν αποκλειστικά στη Νότια Αφρική.

Γονότυπος 6 (GT 6): απαντάται στην Ασία.

Καταρρίπτοντας τους μύθους για τη μετάδοση της ηπατίτιδας C

Η ηπατίτιδα C μεταδίδεται κυρίως με την επαφή του ατόμου με μολυσμένο αίμα ή παράγωγα αίματος.1 Ο ιός της ηπατίτιδας C δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσω του φτερνίσματος, του βήχα, των τροφίμων ή του νερού, της κοινής χρήσης πιάτων και ποτηριών αλλά ούτε και μέσω των καθημερινών επαφών, όπως το φιλί, η χειραψία και

το αγκάλιασμα.

Από το 1992, στα περισσότερα κράτη γίνεται έλεγχος των αιμοδοτών καθώς και των προϊόντων αίματος για τον ιό της ηπατίτιδας C.

Μια παγκόσμια επιβάρυνση για τους ασθενείς και τα συστήματα Υγείας

3 στους 4 ανθρώπους που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα C δεν το γνωρίζουν.

Περίπου 80% των ασθενών που προσβάλλεται από τον ιό της ηπατίτιδας C δεν παρουσιάζει συμπτώματα.

Μεταξύ 10-40% των ασθενών με χρόνια λοίμωξη HCV θα παρουσιάσει κίρρωση 8 ενώ περίπου 10-15% των προσβεβλημένων με HCV ατόμων θα αναπτύξει κίρρωση εντός των πρώτων 20 ετών από τη λοίμωξη.

Το ποσοστό θνησιμότητας κατά το πρώτο έτος από την εμφάνιση καρκίνου του ήπατος που σχετίζεται με την ηπατίτιδα C είναι 33%. 8

Οι ασθενείς με ηπατίτιδα C αντιμετωπίζουν έντονο κοινωνικό στίγμα, το οποίο μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμηση και την ψυχική τους υγεία, καθώς και την πρόσβασή τους στην ιατρική περίθαλψη.

Σύμφωνα με πρόσφατη αναδρομική μελέτη18, στην οποία συμπεριλήφθηκαν 146 ασθενείς με χρόνια ΗCV λοίμωξη, οι οποίοι παρακολουθούνται σε δύο εξειδικευμένα κέντρα, φάνηκε ότι η Ελληνική Πολιτεία δαπανά συνολικά κατά μέσο όρο για την παρακολούθηση:

Κάθε ασθενή με χρόνια HCV σταδίου ίνωσης F3-F4: €13.000

Κάθε ασθενή με χρόνια HCV σταδίου ίνωσης F4 με μη-αντιρροπούμενη κίρρωση: €30.000

Κάθε ασθενή με ηπατοκυτταρικό καρκίνο: €48.000

Σε εξατομικευμένες περιπτώσεις, το κόστος εκτοξεύεται σε €81.000, €55.000 και €200.000 για ασθενείς των ίδιων σταδίων ίνωσης. Τα προαναφερόμενα κόστη αφορούν το σύνολο δαπανών νοσηλείας, εξετάσεων και φαρμακευτικής αγωγής με παλαιότερης γενιάς σκευάσματα με μικρά ποσοστά ίασης και εκδήλωση πολλών και σημαντικών παρενεργειών.

Συνεπώς, πρόκειται για μια ακριβή νόσο, που η μέχρι στιγμής αδυναμία καταγραφής του συνόλου των δαπανών ανά ασθενή, δεν έχει επιτρέψει τον υπολογισμό του συνόλου των δαπανών του συστήματος.

H ηπατίτιδα C είναι σήμερα ιάσιμη

Η απόφαση χορήγησης θεραπείας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η έκταση της ηπατικής βλάβης, άλλες νόσοι από τις οποίες μπορεί να πάσχει ο ασθενής, η ποσότητα του ιού στον οργανισμό και ο γονότυπος του ιού.

Μόνο 3-5% των ασθενών λαμβάνει θεραπεία ετησίως σε χώρες υψηλού εισοδήματος.

Ο πρωταρχικός στόχος της θεραπείας της ηπατίτιδας C είναι η επίτευξη «ιολογικής ίασης», που σημαίνει ότι ο ιός δεν μπορεί πλέον να ανιχνευθεί ή να προσδιοριστεί ποσοτικά στο αίμα ενός ατόμου μετά την ολοκλήρωση ενός πλήρους κύκλου θεραπείας.

Μια νέα συνδυαστική θεραπεία εγκρίθηκε πρόσφατα και στην Ελλάδα για ασθενείς με χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας C γονοτύπου 1 και 4, συμπεριλαμβανομένων όσων παρουσιάζουν αντιρροπούμενη κίρρωση του ήπατος, συλλοίμωξη με HIV-1, ασθενών που λαμβάνουν θεραπεία υποκατάστασης οπιοειδών και ασθενών που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση ήπατος.

Η θεραπεία λαμβάνεται αποκλειστικά από το στόμα, είναι σύντομης διάρκειας και χωρίς ιντερφερόνη. Συνίσταται από δισκία ομπιτασβίρης/ παριταπρεβίρης/ ριτοναβίρης και δισκία ντασαμπουβίρης, με ή χωρίς ριμπαβιρίνη και οδηγεί σε ίαση ποσοστό ασθενών άνω του 95%.