Για τον θάνατο 180.000 ατόμων κάθε χρόνο, παγκοσμίως, ευθύνονται άμεσα ή έμμεσα οι αλλεργίες. Το 22% του πληθυσμού σε παγκόσμιο επίπεδο πάσχει από κάποια μορφή ενώ τα στατιστικά στοιχεία για την Ελλάδα δείχνουν ότι τα κρούσματα αλλεργικών αντιδράσεων αυξήθηκαν κατά 50% τα τελευταία 30 χρόνια και ότι ένας στους τρεις θα αναπτύξει κάποια μορφή αλλεργίας κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Τα στοιχεία αυτά παρουσιάζει το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης με αφορμή την 8η Ιουλίου που έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Αλλεργίας με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Αλλεργιολογίας. Στόχος της ημέρας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τις συνέπειες των αλλεργιών στην ανθρώπινη υγεία.
Αλλεργίες είναι μια υπέρμετρη αντίδραση του ανοσοποιητικού μας συστήματος (αντίδραση υπερευαισθησίας) σε ουσία (αλλεργιογόνο) που δεν προκαλεί αντίδραση στην πλειονότητα των ανθρώπων. Προϋποθέτει την ύπαρξη προγενέστερης έκθεσης (ευαισθητοποίηση) στο ίδιο αντιγόνο, που έχει επιφέρει την ανάπτυξη αντισωμάτων έναντι του συγκεκριμένου αλλεργιογόνου.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι παιδιά που έχουν θηλάσει, όπως και αυτά που έχουν μεγαλώσει σε μη «στείρο» περιβάλλον (μη υπερβολικής καθαριότητας) αναπτύσσουν λιγότερες υπερευαισθησίες τύπου Ι και ΙΙ. Κατά συνέπεια, μια μητέρα μπορεί να ωφελήσει το παιδί της με το να επιδιώξει τον θηλασμό του, την εξασφάλιση οικογενειακού περιβάλλοντος χωρίς καταχρήσεις απολυμαντικών και την αποφυγή του κατ’ οίκον περιορισμού του.
Στη Γ’ Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ του Ιπποκράτειου Γ. Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης λειτουργούν Παιδοαλλεργιολογική Μονάδα και ειδικό Εξωτερικό Ιατρείο αντιμετώπισης παιδιών με προβλήματα αλλεργίας.
Δείτε επίσης: Έχετε εποχικές αλλεργίες; Τι να προσέχετε με τα φάρμακα που παίρνετε
Οι αλλεργίες στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, λόγω της αυξημένης κυκλοφορίας της γύρεως στην ατμόσφαιρα και άλλων αλλεργιογόνων κατά την άνοιξη, οι αλλεργίες είναι ιδιαίτερα συχνές κατά την εαρινή περίοδο.
Oι πιο συνηθισμένες αλλεργίες είναι η αλλεργική ρινίτιδα και τα μάτια με κνησμό (αλλεργική επιπεφυκίτιδα), η κνίδωση και το αγγειοίδημα, το άσθμα , τα δερματικά εξανθήματα που προκαλούν κνησμό, οι τροφικές αλλεργίες, η αλλεργία στον νυγμό/τσίμπημα υμενοπτέρων (σφηκών και μελισσών), η αναφυλαξία.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών, ένας στους τρεις Έλληνες θα αναπτύξει κάποιου είδους αλλεργία κατά τη διάρκεια της ζωής του. Κύριο αίτιο της αυξημένης εμφάνισης αλλεργιών είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση που «μεταλλάσσει» τη γύρη των φυτών και την καθιστά αλλεργιογόνο. Επιπλέον, ο σύγχρονος αστικός τρόπος ζωής αποκλείει τον άνθρωπο από την επαφή του με μικρόβια σε μικρή ηλικία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό σύστημα να εκλαμβάνει ως εχθρό ακόμη και «αθώα» στοιχεία, όπως τη σκόνη και τη γύρη.
Φάρμακα για τις αλλεργίες
Το πιο σημαντικό βήμα στη θεραπεία μιας αλλεργίας είναι ο εντοπισμός του αλλεργιογόνου που προκαλεί τα συμπτώματα και η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποφυγή της επαφής με αυτό. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλές διαφορετικές ομάδες φαρμάκων που μπορούν, εφόσον λαμβάνονται σωστά, όχι μόνο να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα, αλλά και να μειώσουν την αυξανόμενη φλεγμονή των ιστών που προκαλούν οι χρόνιες αλλεργίες.
Αποσυμφορητικά
Oι αποσυμφορητικές σταγόνες για τη μύτη ή τα αποσυμφορητικά σπρέι δρουν συστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τα τοιχώματα της μύτης, προκαλώντας συρρίκνωση του ρινικού ιστού και ανακούφιση της ρινικής συμφόρησης. Τα φάρμακα αυτά ενεργούν γρήγορα και είναι πολύ αποτελεσματικά, αλλά καλό είναι να μην τα χρησιμοποιείτε για μεγάλες περιόδους κάθε φορά.
Δείτε επίσης: Αλλεργία: Πως γίνεται η διάγνωση και πως μπορούμε να την προλάβουμε
Βρογχοδιασταλτικά
Τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα ενεργούν χαλαρώνοντας τον συσταλμένο λείο μυ ο οποίος προκαλεί στένωση των αεραγωγών των πνευμόνων στα άτομα που πάσχουν από άσθμα. Ενεργούν γρήγορα και είναι πολύ αποτελεσματικά στα άτομα με άσθμα ήπιας μορφής, τα οποία εκδηλώνουν περιστασιακά κρίσεις συριγμού μετά την επαφή με κάποιο αλλεργιογόνο ή ύστερα από άσκηση. Προκειμένου να αποτρέψετε την επιδείνωση της κατάστασης, θα χρειαστείτε επίσης αγωγή με εισπνεόμενα αντιαλλεργικά φάρμακα.
Μαλακτικά
Oι μαλακτικές /ενυδατικές ουσίες ανακουφίζουν και ενυδατώνουν το δέρμα και αποτελούν την κυριότερη αγωγή για όλες τις δερματικές διαταραχές που προκαλούν κνησμό και απολέπιση.
Αντιισταμινικά
Τα αντιισταμινικά ανακαλύφθηκαν πριν από 50 χρόνια και αποτελούν τον στυλοβάτη της θεραπείας για την αλλεργία. Την τελευταία δεκαετία, έχουν κυκλοφορήσει πολλά καινούργια, διαφορετικά σκευάσματα αντιισταμινικών – πρόκειται για τα επονομαζόμενα αντιισταμινικά δεύτερης γενιάς. Όπως και τα αντιισταμινικά της πρώτης γενιάς, τα σκευάσματα αυτά εμποδίζουν τη δράση της ισταμίνης που απελευθερώνεται από τα κύτταρα και είναι πολύ αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του κνησμού και του φτερνίσματος. Τα αντιισταμινικά δεύτερης γενιάς έχουν το πλεονέκτημα να μην εισχωρούν στον εγκέφαλο και κατά συνέπεια να μην προκαλούν υπνηλία. Έχουν επίσης λιγότερες πιθανότητες να προκαλέσουν ξηροστομία.
Αντιαλλεργικά φάρμακα
Τα αντιαλλεργικά φάρμακα πρέπει να λαμβάνονται πριν από την επαφή με το αλλεργιογόνο – που σημαίνει ότι πρέπει να λαμβάνονται τακτικά. Η απουσία ανεπιθύμητων ενεργειών που τα χαρακτηρίζει, τα κάνει ιδιαίτερα κατάλληλα για τη θεραπεία των αλλεργικών νόσων, ιδιαίτερα της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας, της αλλεργικής ρινίτιδας και του άσθματος.
Κορτικοστεροειδή
Τα κορτικοστεροειδή είναι ισχυρά και αποτελεσματικά αντιαλλεργικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Παρόλο που δεν αναστέλλουν την απελευθέρωση ισταμίνης και άλλων πολύπλοκων χημικών ουσιών, είναι πολύ αποτελεσματικά για την ανακούφιση της φλεγμονής η οποία χαρακτηρίζει τις χρόνιες δερματικές παθήσεις που σχετίζονται με αλλεργίες, την επίμονη και σοβαρή αλλεργική ρινίτιδα και το ήπιο και χρόνιο άσθμα. Παρόλο που αυτή η ομάδα σκευασμάτων είναι πολύ αποτελεσματική, υπάρχει ανησυχία όσον αφορά τις ανεπιθύμητες ενέργειες (όπως η ακμή, η ερυθρότητα του προσώπου, η κατακράτηση υγρών, η χαλάρωση των μυών και το πεπτικό έλκος), που εμφανίζονται σχεδόν αναπόφευκτα όταν λαμβάνετε οποιοδήποτε από αυτά υπό τη μορφή δισκίων. Για τον λόγο αυτό τα κορτικοστεροειδή διατίθενται ως ρινικά σπρέι για την αλλεργική ρινίτιδα, εισπνευστήρες για το άσθμα και κρέμες για τη θεραπεία των δερματικών αλλεργιών. Επιπλέον, τα νεώτερα συνθετικά κορτικοστεροειδή είναι πολύ αποτελεσματικά στην επιφάνεια των πνευμόνων, της μύτης ή του δέρματος. Τα κορτικοστεροειδή παραμένουν η πλέον αποτελεσματική αγωγή για τις αλλεργίες, αλλά είναι πιο κατάλληλα για άτομα με σοβαρότερες μορφές αλλεργιών, που δεν ανταποκρίνονται σε άλλα φάρμακα
Δείτε επίσης: Γιατί οι αλλεργίες στη γύρη είναι χειρότερες από ποτέ
Φωτογραφία iStock