Ένας στους οκτώ ασθενείς που διαγιγνώσκονται με άνοια μπορεί στην πραγματικότητα να παρουσιάζει έκπτωση των νοητικών λειτουργιών του λόγω μίας νόσου του ήπατος, αναφέρουν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.
Τα νοητικά συμπτώματα που προκαλεί η άνοια είναι παρόμοια με αυτά της ηπατικής εγκεφαλοπάθειας. Η κατάσταση αυτή είναι μία σοβαρή αλλά δυνητικά αναστρέψιμη διαταραχή που προκαλείται από την προχωρημένη δυσλειτουργία του ήπατος.
Συνήθως σχετίζεται με υποκείμενα, χρόνια νοσήματα του οργάνου, όπως η κίρρωση του ήπατος που χαρακτηρίζεται από δημιουργία ουλών σε αυτό. Η κίρρωση μπορεί να προκληθεί από χρόνιες ιογενείς λοιμώξεις, παχυσαρκία και υπερκατανάλωση αλκοόλ.
Ωστόσο ηπατική εγκεφαλοπάθεια μπορεί να προκληθεί και από την οξεία ηπατική ανεπάρκεια. Σε τέτοια περίπτωση η αντιμετώπισή της είναι δύσκολη.
Τα νευρολογικά συμπτώματα αναπτύσσονται όταν συσσωρεύονται στο αίμα τοξίνες, τις οποίες το άρρωστο ήπαρ δεν μπορεί να απομακρύνει αποτελεσματικά. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
- Απώλεια μνήμης (πρώτα πλήττεται η βραχυπρόθεσμη)
- Μειωμένη ικανότητα προσοχής
- Διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης
- Σύγχυση
- Ύπνος την ημέρα και αγρυπνία τη νύχτα
- Αποπροσανατολισμός στον χρόνο και τον χώρο (οι ασθενείς δεν θυμούνται χρονολογίες ή που βρίσκονται)
- Μπερδεμένη ομιλία
- Επιβράδυνση της σκέψης και των κινήσεων
Τα συμπτώματα των ασθενών εξαρτώνται από την βαρύτητα της ηπατικής εγκεφαλοπάθειας.
Η νέα μελέτη
Προγενέστερη μελέτη σε βετεράνους των ΗΠΑ είχε δείξει πως το σχεδόν 10% όσων είχαν διαγνωστεί με άνοια, είχαν στην πραγματικότητα ηπατική εγκεφαλοπάθεια. Στην παρούσα μελέτη οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Commonwealth της Βιρτζίνια θέλησαν να εξακριβώσουν εάν ισχύει το ίδιο και στον γενικό πληθυσμό.
Έτσι, ανέλυσαν τους ιατρικούς φακέλους 68.807 ασθενών, που είχαν διαγνωστεί με άνοια μεταξύ 2009 και 2019. Το σχεδόν 48% ήταν άνδρες. Η μέση ηλικία τους ήταν τα 73 χρόνια.
Οι ερευνητές εξέτασαν πόσο πιθανό ήταν να πάσχουν από αδιάγνωστη κίρρωση του ήπατος, αναλύοντας τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων που υπήρχαν στους ιατρικούς φακέλους τους.
Αυτό το πέτυχαν με έναν δείκτη (λέγεται FIB-4 Index) που χρησιμοποιείται για να υπολογιστεί η έκταση των ουλών (η ίνωση) στο ήπαρ. Ο δείκτης αυτός συνυπολογίζει ορισμένες τιμές από τις αναλύσεις αίματος (π.χ. τα ηπατικά ένζυμα) και την ηλικία των ασθενών.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, το 12,8% των ασθενών με άνοια είχαν τιμές στον δείκτη FIB-4 πάνω από 2,67. Αυτό υποδηλώνει ότι ήταν υψηλού κινδύνου για κίρρωση του ήπατος. Επιπλέον, το 7,6% είχαν τιμές πάνω από 3,25, που σημαίνουν προχωρημένη ίνωση.
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση The American Journal of Medicine. «Οι παράγοντες κινδύνου για δυνητικά αδιάγνωστη κίρρωση συμπεριλαμβάνουν την διαταραχή χρήσης αλκοόλ και την ιογενή ηπατίτιδα», γράφουν οι ερευνητές.
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι σε ποσοστό έως 13% των περιπτώσεων, η αντιμετωπίσιμη ηπατική εγκεφαλοπάθεια μπορεί να συμβάλλει στη νοητική διαταραχή (των ασθενών)», συμπληρώνουν.
Φωτογραφία: iStock