Ανησυχείτε ότι ο ηλικιωμένος πατέρας σας έχει άνοια, αλλά όποτε προσπαθείτε να του πείτε να πάτε σε έναν γιατρό, αρνείται κατηγορηματικά. Πώς μπορείτε να διαχειριστείτε την κατάσταση;
«Η πρώτη, αυτονόητη επιλογή είναι να συζητήσουμε ανοικτά το θέμα με τον άνθρωπό μας», λέει η γνωστική νευροψυχολόγος Όλγα Λυμπεροπούλου, ειδική στην τρίτη ηλικία και την άνοια. «Προσπαθούμε να του εκφράσουμε τις ανησυχίες μας. Και του ζητάμε να μοιραστεί μαζί μας τους δικούς του προβληματισμούς, ελπίζοντας ότι θα αποφασίσουμε από κοινού τα επόμενα βήματα. Συχνά όμως η επιλογή αυτή δεν οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα και το μεγάλο ερώτημα είναι τι γίνεται στη συνέχεια».
Το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να μην απογοητευθείτε. Προφανώς είναι εξαιρετικά δυσάρεστο και ψυχοφθόρο να έρχεστε συνεχώς αντιμέτωποι με την ίδια άκαμπτη, αρνητική συμπεριφορά. Ωστόσο είναι σημαντικό να μην εγκαταλείψετε την προσπάθεια.
«Είναι προτιμότερο να δώσετε μια δύσκολη μάχη νωρίς στην πορεία της νόσου ώστε να εξασφαλίσετε στον άνθρωπό σας τη βοήθεια που χρειάζεται, παρά να αφήσετε το πρόβλημα να επιδεινωθεί μόνο και μόνο για να αποφύγετε τις συγκρούσεις», τονίζει η κυρία Λυμπεροπούλου.
Διαβάστε ακόμα Άνοια: Γιατί δεν πηγαίνει στον γιατρό ένας ηλικιωμένος που ξεχνά
Φυσικά, δεν υπάρχει μία και μοναδική σωστή τακτική που θα πρέπει να ακολουθήσετε. Όπως ισχύει για τα περισσότερα προβλήματα που σχετίζονται με την άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ, θα δείτε σταδιακά τι αποδίδει και τι όχι. Πρέπει όμως να δοκιμάσετε διάφορες τακτικές για να βρείτε τη σωστή.
Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να πείτε ένα λευκό ψέμα. Αυτό μπορεί να είναι απαραίτητο για να προστατεύσετε τον ασθενή από τις δυσάρεστες συνέπειες της απροθυμίας του να πάει στον γιατρό. Αν το να πείτε ένα ψέμα για καλό σκοπό σας κάνει να νιώθετε δυσάρεστα, αναλογιστείτε πόσο πιο δυσάρεστα θα νιώσετε αν υποχωρήσετε και αφήσετε τη νόσο να ακολουθήσει την αναπόφευκτα επιδεινούμενη πορεία της.
Η κυρία Λυμπεροπούλου συνιστά να δοκιμάσετε τις εξής τακτικές:
Να επαναφέρετε το θέμα σε τακτά χρονικά διαστήματα
Δοκιμάστε να το συζητήσετε ξανά, αρκετές φορές, αλλά πάντα με ευγένεια και υπομονή. Με αυτό τον τρόπο θα περάσετε το μήνυμα ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που σας απασχολεί ειλικρινά και θέλετε να επιλυθεί.
Ρίξτε το στο φιλότιμο
Πείτε κάτι όπως αυτό: «Καταλαβαίνω ότι αισθάνεσαι πως δεν έχεις κανένα πρόβλημα. Και μπορεί να έχεις απόλυτο δίκιο! Κάν’ το όμως για χάρη μου, για μένα που σε αγαπώ πολύ και σε νοιάζομαι. Για να ξέρω πως είσαι καλά, για να βεβαιωθώ ότι δεν έχω κανένα λόγο να ανησυχώ».
Ζητήστε τη βοήθεια ενός τρίτου προσώπου
Αν μετά την αρχική, άκαρπη συζήτηση νιώθετε πως είστε το κόκκινο πανί για τον άνθρωπό σας, δοκιμάστε να τον προσεγγίσει κάποιος άλλος. Το τρίτο άτομο πρέπει να είναι ένας άνθρωπος που εμπιστεύεται. Ο άνθρωπος αυτός επίσης θα έχει αναγνωρίσει τα ύποπτα συμπτώματα για άνοια που ανησυχούν και εσάς. Θα μπορούσε, λ.χ., να είναι η αδελφή του, ο γιος στον οποίο έχει αδυναμία, ο πιο στενός του φίλος.
Ζητήστε τη βοήθεια του γιατρού
Αν ο ασθενής εκτιμά και εμπιστεύεται τον παθολόγο του, επικοινωνήστε μαζί του. Ενημερώστε τον για τα ανησυχητικά συμπτώματα που έχετε παρατηρήσει. Ζητήστε του σε επόμενη συνάντηση να διερευνήσει το πρόβλημα.
Επικαλεστείτε ένα άλλο πρόβλημα υγείας
Επικοινωνήστε με το γιατρό και μιλήστε του για το ζήτημα που έχει προκύψει. Στη συνέχεια, προγραμματίστε ένα ραντεβού με αφορμή ένα άσχετο σύμπτωμα που έχει ο ασθενής (π.χ. πονοκεφάλους, τρέμουλο, αστάθεια). Ο γιατρός γνωρίζει πώς να διαχειριστεί τέτοιες καταστάσεις.
Κλείστε διπλό ραντεβού
Το αγαπημένο σας πρόσωπο είναι πιο πιθανό να πειστεί να δει έναν ειδικό αν το ραντεβού αφορά και τους δυο σας. Μπορείτε για παράδειγμα να πείτε: «Διάβασα πως στο εξωτερικό ο προληπτικός έλεγχος της μνήμης είναι μέρος του ετήσιου checkup. Τι θα έλεγες να κλείσω ένα ραντεβού για να εξεταστούμε προληπτικά και οι δύο;».
Φέρτε τον/την προ τετελεσμένου γεγονότος
Αν ο ηλικιωμένος που ξεχνά είναι ανένδοτος, καλέστε μόνοι σας τον ειδικό. Ενημερώστε τον για την κατάσταση και προγραμματίστε ένα ραντεβού. Την ημέρα του ραντεβού βγείτε μαζί με αφορμή μία άλλη δραστηριότητα (π.χ. ψώνια) και ενημερώστε τον για την προγραμματισμένη συνάντηση την τελευταία στιγμή. Εναλλακτικά, ζητήστε από τον ειδικό να πραγματοποιήσει μία κατ’ οίκον επίσκεψη.
Αν αποτύχουν όλα…
Βέβαια, μπορεί να δοκιμάσετε όλα τα παραπάνω και παρά τις προσπάθειές σας, να μην λειτουργήσει τίποτα απολύτως. Όσοι έχουν δύσκολους, περήφανους ή άκαμπτους γονείς/συντρόφους, γνωρίζουν καλά ότι και αυτό είναι ένα ενδεχόμενο.
Μερικές φορές η λύση στο πρόβλημα έρχεται μόνη της, με αφορμή ένα έκτακτο, σοβαρό γεγονός. Τέτοιος γεγονός είναι, λ.χ., το να χάσει ο ασθενής τον προσανατολισμό του και να δυσκολευτεί να επιστρέψει στο σπίτι. Αυτού του είδους οι περιστάσεις συχνά αποτελούν αφορμή για άμεση επίσκεψη στον επαγγελματία Υγείας.
Ειδάλλως, πρέπει να συνεχίσετε τις προσπάθειες έως ότου πάει στον γιατρό και εξακριβώσετε εάν έχει άνοια ή όχι.