Ανοσοθεραπεία: Θεαματικά αποτελέσματα για τους ασθενείς με μελάνωμα

Η ανεξέλεγκτη πορεία του μελανώματος είναι πλέον παρελθόν, καθώς οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να «χειραγωγήσουν» την επικίνδυνη αυτή μορφή καρκίνου με την εφαρμογή της ανοσοθεραπείας.

Η ανοσοθεραπεία, η κορυφαία επιστημονική ανακάλυψη των τελευταίων δεκαετιών που είχε ως αποτέλεσμα την αντιμετώπιση σοβαρών μορφών καρκίνων και την επιβίωση ασθενών για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, έχει θεαματικό αντίκτυπο στους ασθενείς με μελάνωμα, αναφέρει ο ογκολόγος-παθολόγος  Γεώργιος Λύπας, διευθυντής της Ογκολογικής Ομάδας του Τμήματος Γενετικής Ογκολογίας του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ.

Το μελάνωμα είναι μία σοβαρή μορφή καρκίνου του δέρματος η οποία αναπτύσσεται στα μελανοκύτταρα (τα κύτταρα εκείνα που δίνουν το σκούρο χρώμα στο δέρμα μας). Όταν το κακόηθες μελάνωμα είναι τοπικό και σε αρχικό στάδιο, η χειρουργική αφαίρεσή του αρκεί για την ίαση της νόσου, εφόσον γίνει με την σωστή τεχνική.

Κατά κανόνα μετά την αφαίρεση ενός μελανώματος αφαιρούνται και ορισμένοι λεμφαδένες, για να αξιολογηθεί εάν υπάρχουν εκεί καρκινικά κύτταρα. Στην περίπτωση που εντοπιστούν καρκινικά κύτταρα στους λεμφαδένες, πρέπει να χορηγείται συμπληρωματική θεραπεία λόγω του υψηλού κινδύνου υποτροπής της νόσου.

Σύμφωνα με τον κ. Λύπα, η βασική επιλογή των γιατρών για την συμπληρωματική θεραπεία είναι πλέον η ανοσοθεραπεία, η οποία χορηγείται σε όλους τους τύπους μελανώματος. Στο 50% των μελανωμάτων εφαρμόζεται εναλλακτικά μία ειδική στοχευμένη θεραπεία η οποία αξιοποιεί την ανεύρεση μιας γενετικής ιδιαιτερότητας του όγκου (BRAF).

Μεταστατικό μελάνωμα

Σημαντικότατες πρόοδοι έχουν όμως σημειωθεί τα τελευταία χρόνια και στο μεταστατικό μελάνωμα, δηλαδή στις περιπτώσεις που καρκινικά κύτταρα έχουν εξαπλωθεί και έχουν δημιουργήσει εστίες σε άλλα όργανα του σώματος πέρα από το σημείο στο οποίο εμφανίστηκε αρχικά η νόσος.

Στην πραγματικότητα η σύγχρονη επανάσταση της ανοσοθεραπείας με τα νεότερα φάρμακα ξεκίνησε από την νόσο του μεταστατικού μελανώματος, προσθέτει ο κ. Λύπας. Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από μία θεραπευτικές επιλογές ανοσοθεραπείας για το μελάνωμα, οι οποίες μπορεί να χορηγηθούν ακόμα και συνδυαστικά, με ενδοφλέβια έγχυση.

Η ανοσοθεραπεία αποτελεί μία πολύ διαφορετική θεραπεία σε σχέση με τις έως τώρα καθιερωμένες χημειοθεραπείες. Συγκεκριμένα δρα με στόχο να επιτρέψει στο ανοσοποιητικό σύστημα να εντοπίσει και να αναγνωρίσει τα καρκινικά κύτταρα τα οποία από μόνα τους κρύβονται από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Ο διαφορετικός τρόπος δράσης της ανοσοθεραπείας έχει ως συνέπεια ένα διαφορετικό προφίλ παρενεργειών σε σχέση με την κλασική χημειοθεραπεία.

Οι συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες της ανοσοθεραπείας οφείλονται στην υπερδιέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος και εκδηλώνονται με τη μορφή αυτοάνοσων νοσημάτων που μπορεί να αφορούν στην εμφάνιση εξανθήματος στο δέρμα, σε αυτοάνοσες καταστάσεις των ενδοκρινών αδένων, όπως θυρεοειδίτιδα, αυτοάνοση κολίτιδα κ.λπ.

Η χορήγηση της ανοσοθεραπείας, η παρακολούθηση της πορείας της ασθένειας και η διαχείριση των πιθανών παρενεργειών θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένη ομάδα ογκολόγων λόγω της ιδιαιτερότητας των ανεπιθύμητων ενεργειών της συγκεκριμένης θεραπείας.

«Οι ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα που ανταποκρίνονται στην ανοσοθεραπεία, συχνά έχουν την τύχη να απολαμβάνουν τα θετικά αποτελέσματα της ανοσοθεραπείας για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα», τονίζει ο κ. Λύπας. «Η επιβίωση σε αυτές τις περιπτώσεις είναι μεγαλύτερη από ποτέ, γεγονός που έχει δώσει στην ανοσοθεραπεία ξεχωριστή θέση όχι μόνο στην αντιμετώπιση του μελανώματος αλλά και στην αντιμετώπιση άλλων ασθενειών όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, ο καρκίνος του ουροποιητικού συστήματος και ο καρκίνος κεφαλής – τραχήλου».