Ένα απλό τεστ μνήμης μπορεί να προβλέψει με μεγάλη ακρίβεια εάν ένας φαινομενικά υγιής άνθρωπος, κινδυνεύει να παρουσιάσει έκπτωση των νοητικών λειτουργιών του την προσεχή δεκαετία, αναφέρουν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.
Το τεστ εκτελείται σε δύο φάσεις. Βασίζεται σε τέσσερις φωτογραφίες, κάθε μία εκ των οποίων περιέχει τέσσερα αντικείμενα. Στην πρώτη φάση, πρέπει κανείς να αναγνωρίσει σε ποια κατηγορία ανήκει κάθε αντικείμενο (π.χ. τα «σταφύλια» στα «φρούτα»).
Στη δεύτερη φάση, ο εξεταζόμενος πρέπει να θυμηθεί τα αντικείμενα που έχει ταξινομήσει στην πρώτη φάση. Με αυτό τον τρόπο αξιολογείται η ικανότητά του να ανακαλεί πληροφορίες στη μνήμη του. Για όσα αντικείμενα δεν μπορεί να θυμηθεί, του παρέχονται ενδείξεις για την κατηγορία όπου ανήκουν. Με αυτό τον τρόπο αξιολογείται η αποθήκευση μνήμης.
Οι επιστήμονες από το Κολλέγιο Ιατρικής Albert Einstein στη Νέα Υόρκη, υπέβαλλαν στο τεστ 969 εθελοντές. Κατά την έναρξη της μελέτης είχαν ηλικία άνω των 60 ετών και δεν αντιμετώπιζαν προβλήματα μνήμης. Οι ερευνητές παρακολούθησαν την πορεία της υγείας τους για έως και 10 χρόνια.
Πέντε ομάδες
Τα ευρήματά τους δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Neurology. Όπως εξηγούν, χώρισαν τους εθελοντές τους σε πέντε ομάδες (από 0 έως 4) βάσει των επιδόσεών τους στο τεστ που ονομάζεται σύστημα SOMI:
- Στο στάδιο 0 εντάχθηκαν οι συμμετέχοντες χωρίς προβλήματα μνήμης
- Στα στάδια 1 και 2 εντάχθηκαν όσοι αντιμετώπιζαν αυξημένη δυσκολία στην ανάκληση αναμνήσεων. Ωστόσο μπορούσαν να θυμηθούν τα αντικείμενα του τεστ, όταν οι ερευνητές τους παρείχαν τις κατάλληλες ενδείξεις. Τα στάδια αυτά προηγούνταν της άνοιας κατά 5-8 χρόνια.
- Στα στάδια 3 και 4 οι συμμετέχοντες αντιμετώπιζαν προβλήματα μνήμης. Δεν μπορούσαν να θυμηθούν όλα τα αντικείμενα ακόμα κι όταν τους δίνονταν οι κατάλληλες ενδείξεις. Τα στάδια αυτά προηγούνταν της άνοιας κατά 1-3 χρόνια.
Ειδικότερα, οι επιδόσεις των εθελοντών στο τεστ κατά την έναρξη της μελέτης έδειξαν ότι:
- Το 47% είχαν μνήμη σταδίου 0
- Το 35% σταδίου 1
- Το 13% σταδίου 2
- Το 5% σταδίων 3 και 4 μαζί
Έως το τέλος της περιόδου παρακολουθήσεως, οι 234 από τους εθελοντές εκδήλωσαν νοητική διαταραχή.
Τα ευρήματα
Σε σύγκριση με τους εθελοντές που είχαν αποδώσει πολύ καλά στο τεστ μνήμης και βρίσκονταν στο στάδιο 0, όσοι είχαν ταξινομηθεί στα στάδια 1 και 2 είχαν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν νοητική διαταραχή. Όσοι βρίσκονταν στα στάδια 3 και 4 είχαν υπερτριπλάσιες πιθανότητες.
Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι μετά από 10 χρόνια, νοητική διαταραχή θα είχε:
- Το 72% των ατόμων με μνήμη σταδίου 3 και 4
- Το 57% όσων βρίσκονταν στο στάδιο 2
- Το 35% των εθελοντών στο στάδιο 1
- Το 21% των ατόμων του σταδίου 0
Τα ευρήματα αυτά ίσχυαν και όταν οι ερευνητές συνυπολόγισαν άλλους παράγοντες κινδύνου για άνοια, όπως το φύλο, την ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο και την γενετική προδιάθεση.
«Ολοένα περισσότερα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι μερικοί φαινομενικά υγιείς άνθρωποι έχουν αδιόρατες ενδείξεις πρώιμης νοητικής διαταραχής. Το απλό και μεγάλης ευαισθησίας τεστ που χρησιμοποιήσαμε στη μελέτη μας εντόπισε με ακρίβεια αυτούς τους ανθρώπους», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Ellen Grober, καθηγήτρια Νευρολογίας στο Albert Einstein.
Φωτογραφία: iStock