Η αρθροπλαστική γόνατος έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, καθώς νέα χειρουργικά υλικά και τεχνικές επιτρέπουν μεγαλύτερη ακρίβεια στην τοποθέτηση των εμφυτευμάτων, μικρότερο χειρουργικό τραύμα και ταχύτερη ανάρρωση.
Η μερική ή ολική αρθροπλαστική γόνατος εφαρμόζεται σε ασθενείς με προχωρημένη αρθρίτιδα, οι οποίοι δεν βρίσκουν ανακούφιση με τις συντηρητικές θεραπείες.
Όπως εξηγεί ο ορθοπεδικός-χειρουργός Αθανάσιος Κουκάκης, διευθυντής της Κλινικής Ρομποτικής Χειρουργικής & Ελάχιστης Επεμβατικότητας του Νοσοκομείου Metropolitan General, η αρθρίτιδα του γόνατος αποτελεί μάστιγα στον σύγχρονο δυτικό κόσμο, καθώς ουσιαστικά καταστρέφει τους αρθρικούς χόνδρους.
Οι αρθρικοί χόνδροι είναι οι λείοι, λευκοί, ελαστικοί ιστοί, οι οποίοι παρεμβάλλονται μεταξύ των οστών και βοηθούν τις αρθρώσεις να κινούνται χωρίς τριβή.
Λόγω συγκεκριμένων νοσηρών οντοτήτων ή με την πάροδο του χρόνου, ο αρθρικός χόνδρος «τρώγεται» (καταστρέφεται), με αποτέλεσμα τα οστά της άρθρωσης να «τρίβονται» μεταξύ τους και να προκαλείται:
- Πόνος
- Δυσμορφία
- Δυσκαμψία της άρθρωσης
«Όταν αυτή η κατάσταση αφορά το γόνατο, μιλάμε για αρθρίτιδα του γόνατος, μια νόσο που απασχολεί, πολλές φορές βασανιστικά, ολοένα περισσότερους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», τονίζει.
Η αρθρίτιδα γόνατος είναι μία πολυπαραγοντική νόσος, δηλαδή στην εμφάνισή της παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες. Οι κυριότεροι εξ αυτών είναι:
- Γονιδιακοί
- Περιβαλλοντικοί
- Διατροφικοί
- Το σωματικός βάρος
- Οι δραστηριότητες του ατόμου κ.ά.
Η συντηρητική αντιμετώπιση
Όταν ένας ασθενής έχει αρχόμενη αρθρίτιδα γόνατος, υπάρχει η δυνατότητα να μετριαστούν τα συμπτώματά της με συντηρητική αντιμετώπιση, που συμπεριλαμβάνει:
- Αποφυγή των δραστηριοτήτων που προκαλούν έξαρση των συμπτωμάτων
- Φυσιοθεραπεία
- Λήψη φαρμάκων
- Τοπικές εγχύσεις υαλουρονικού οξέος ή κορτιζόνης
- Τις νέες υποσχόμενες εγχύσεις πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια ή βλαστοκυττάρων (PRP)
Ωστόσο, «η συντηρητική αντιμετώπιση απλώς περιορίζει τα συμπτώματα. Δεν βοηθάει τον ασθενή να ανακτήσει την ποιότητα ζωής που είχε πριν την αρθρίτιδα, ενώ σε βάθος χρόνου, δεν θεραπεύει το πρόβλημα», διευκρινίζει ο κ. Κουκάκης.
Με την πάροδο του χρόνου η αρθρίτιδα επιδεινώνεται. Η οριστική θεραπεία για την προχωρημένη αρθρίτιδα είναι χειρουργική, με μερική ή ολική αρθροπλαστική γόνατος. Στο πεδίο αυτό τα τελευταία χρόνια έχει συντελεστεί επανάσταση, που παρέχει πολλά οφέλη στους ασθενείς. Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί κινείται σε τρεις άξονες:
Βελτιωμένα υλικά
Ο πρώτος άξονας είναι η βελτίωση των υλικών που χρησιμοποιούνται στα εμφυτεύματα της αρθροπλαστικής. Τα εμφυτεύματα αποτελούνται από νέα κράματα μετάλλων, τα οποία τους δίνουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής (φθάνει τα 20 χρόνια).
Απλούστερη τοποθέτηση
Δεύτερος άξονας είναι ο τρόπος τοποθέτησης αυτών των μοσχευμάτων στο ανθρώπινο σώμα κατά την αρθροπλαστική. Ο τρόπος αυτός έχει απλοποιηθεί, δίνοντας στους χειρουργούς τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα με επεμβάσεις μικρότερης επεμβατικότητας.
Τα προηγμένα ρομποτικά συστήματα που υπάρχουν τα τελευταία 10 χρόνια, «εκτελούν» υπό την καθοδήγηση του χειρουργού, μέρος της επέμβασης. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται απόλυτη ακρίβεια στην τοποθέτηση των προηγμένων εμφυτευμάτων και μικρότερο χειρουργικό τραύμα.
Πρωτόκολλα γρήγορης κινητοποίησης και φυσιοθεραπείας
Ο τρίτος άξονας είναι οι λεγόμενες «fast track» διαδικασίες, με τις οποίες αναρρώνουν από την αρθροπλαστική οι ασθενείς. Πρόκειται για συγκεκριμένα πρωτόκολλα φυσιοθεραπείας και γρήγορης κινητοποίησης. Τα πρωτόκολλα αυτά, σε συνδυασμό με το μικρότερο χειρουργικό τραύμα και τη λιγότερη απώλεια αίματος, επιτρέπουν στον ασθενή να πάρει εξιτήριο σε 1 έως 3 ημέρες.
«Πρόκειται για εκπληκτικό χρόνο, ειδικά αν συγκριθεί με τις τουλάχιστον 15 ημέρες που χρειαζόταν παλαιότερα με τις κλασικές τεχνικές αρθροπλαστικής γόνατος», τονίζει ο κ. Κουκάκης. «Επιπροσθέτως, ο ασθενής ανακτά μια ποιότητα ζωής που νόμιζε χαμένη. Εν κατακλείδι, ο συνδυασμός: καλός χειρουργός, καλός εξοπλισμός και κατάλληλο νοσοκομείο αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη θεραπεία της σύγχρονης μάστιγας που λέγεται αρθρίτιδα του γόνατος».