Γράφει ο Αντωνογιαννάκης Εμμανουήλ Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Διευθυντής Γ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ
Οι νεότερες εξελίξεις στην αρθροπλαστική ώμου και τα νέα δεδομένα αλλάζουν τον μέχρι τώρα τρόπο σκέψης μας, βελτιστοποιώντας το τελικό αποτέλεσμα στον ασθενή.
Τι είναι η αρθροπλαστική του ώμου;
Πρόκειται για την αντικατάσταση των φθαρμένων αρθρικών επιφανειών του ώμου με τεχνητά εμφυτεύματα πλήρως συμβατά με τον ανθρώπινο οργανισμό. Ενδείκνυται σε αρκετά επώδυνες παθήσεις όπως αυτή της προχωρημένης οστεοαρθρίτιδας, σε συντριπτικά κατάγματα του άνω τμήματος του βραχιονίου και σε περιπτώσεις σημαντικού βαθμού ρήξης των τενόντων του ώμου σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας.
Παρόμοια με αντίστοιχες επεμβάσεις στο γόνατο ή το ισχίο στην αρθροπλαστική ώμου αντικαθίστανται οι χόνδρινες επιφάνειες της κεφαλής του βραχιονίου και της ωμογλήνης με σκοπό ο ασθενής να έχει ένα άκρο πλήρως λειτουργικό με μία ανώδυνη κίνηση κατά την εκτέλεση των καθημερινών του δραστηριοτήτων.
Ποιες είναι οι νεότερες εξελίξεις;
Συνολικά η επέμβαση της αρθροπλαστικής του ώμου χωρίζεται σε δύο κύρια στάδια. Το πρώτο αφορά στον προεγχειρητικό σχεδιασμό της επέμβασης και το δεύτερο αναφέρεται στη τοποθέτηση των εμφυτευμάτων κατά τη διάρκεια του χειρουργείου.
Με μία απλή εξέταση όπως της αξονικής τομογραφίας του ώμου λαμβάνουμε όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε για την ιδιαίτερη ανατομία της άρθρωσης κατά το στάδιο του σχεδιασμού. Στη συνέχεια γίνεται επεξεργασία των δεδομένων με τη βοήθεια ειδικού λογισμικού, όπου τελικώς θα σχεδιάσουμε με τρισδιάστατα συστήματα απεικόνισης την ακριβή θέση που εμείς θέλουμε να τοποθετήσουμε τα εμφυτεύματα κατά τη διάρκεια του χειρουργείου ώστε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Παράλληλα, χρησιμοποιώντας ειδικές παραμέτρους, με την μέθοδο της εικονικής πραγματικότητας αναπαραστούμε την υπολογιζόμενη κίνηση του άνω άκρου του ασθενούς σε όλα τα επίπεδα κάνοντας τις απαραίτητες διορθώσεις κατά περίπτωση έτσι ώστε πριν ακόμα ξεκινήσει η επέμβαση να γνωρίζουμε επακριβώς την τελική θέση που θα πρέπει να τοποθετηθούν τα εμφυτεύματα.
Στο δεύτερο στάδιο, που αφορά στη χειρουργική επέμβαση, προσπαθούμε να τοποθετήσουμε τα νέα τεχνητά μέρη της άρθρωσης όπως ακριβώς έχουμε σχεδιάσει. Σημαντική βοήθεια προσφέρει ο διεγχειρητικός πλοηγός (navigation) καθώς και ο συνδυασμός της εικονικής πραγματικότητας του προεγχειρητικού σχεδιασμού με τα συστήματα πλοήγησης σε πραγματικό χρόνο (mixed reality). Με την πλήρη γνώση των αναγκαίων χειρουργικών τεχνικών και με τις τελευταίες τεχνολογικές δυνατότητες που πλέον μας προσφέρονται, η τοποθέτηση των εμφυτευμάτων γίνεται με απόλυτη ακρίβεια στη θέση που εμείς έχουμε επιλέξει ως την πλέον κατάλληλη βάσει των ιδιαίτερων ανατομικών δομών του κάθε ασθενούς.
Ποιο είναι το όφελος του ασθενούς με τη χρήση των νέων τεχνολογιών στην αρθροπλαστική του ώμου;
Πρέπει να γίνει κατανοητό πως κάθε νέο σύστημα υποβοήθησης δεν καταργεί ούτε αντικαθιστά την εμπειρία και τη γνώση του ειδικού Χειρουργού ώμου. Εώς σήμερα η επέμβαση γινόταν με μεθόδους που δεν είχαν τη δυνατότητα πρόβλεψης του τελικού αποτελέσματος πριν το χειρουργείο και χωρίς τον διεγχειρητικό έλεγχο για την εύρεση της βέλτιστης θέσης κατά την τοποθέτηση των υλικών.
Από την άλλη, δεν είναι δυνατό να μένουμε πίσω σε νέες τεχνολογίες και δεδομένα που πλέον μας προσφέρονται. Προς αυτή την κατεύθυνση η χρήση των νεότερων συστημάτων βοηθούν σημαντικά στην επιτυχία της αρθροπλαστικής ώμου, προσφέροντας ένα άρτιο αποτέλεσμα που μεταφράζεται σε αυξημένη αντοχή των υλικών που τοποθετούνται σε βάθος χρόνου, ελαττωμένο μετεγχειρητικό πόνο, γρηγορότερη κινητοποίηση με μεγαλύτερο εύρος κίνησης της άρθρωσης, μείωση των επιπλοκών και συνολικά μεγαλύτερα ποσοστά ικανοποίησης των ασθενών.
Αντωνογιαννάκης Εμμανουήλ Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Διευθυντής Γ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ