Ατμοσφαιρική ρύπανση: Κοστίζει 13.000 ζωές κάθε χρόνο στην Ελλάδα, λένε οι ειδικοί

Τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων κοστίζει ετησίως η ατμοσφαιρική ρύπανση στην χώρα μας, καθώς οι συγκεντρώσεις των ρύπων υπερβαίνουν συχνά τα όρια που έχει θεσπίσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (EEA),  μόνο το 2021 έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 13.200 άνθρωποι στην Ελλάδα. Ειδικότερα ήταν:

• 9.990 άνθρωποι λόγω της έκθεσής τους σε συγκεντρώσεις μικροσκοπικών αιωρούμενων σωματιδίων PM_2,5 πάνω από το όριο των 5 μg/m³ (μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα)
• 2.110 λόγω της έκθεσής τους σε συγκεντρώσεις διοξειδίου του αζώτου (NO₂) πάνω από 10 μg/m³
• 1.120 λόγω της βραχυπρόθεσμης έκθεσης σε συγκεντρώσεις όζοντος (Ο3) πάνω από 70 μg/m³

Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, την ίδια χρονιά καταγράφηκαν 327.000 πρόωροι θάνατοι. Ειδικότερα ήταν:

• 253.00 θάνατοι λόγω της έκθεσης στα PM_2,5
• 52.000 θάνατοι λόγω της έκθεσης στο διοξείδιο του αζώτου (NO₂)
• 22.000 θάνατοι λόγω του όζοντος

Οι αριθμοί αυτοί αναμένεται να αυξηθούν ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια, διότι η κλιματική αλλαγή εντείνεται και οι φυσικές καταστροφές (όπως οι πυρκαγιές) αυξάνονται.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση επιβαρύνει σημαντικά τους πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, με συνέπεια να αυξάνει τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα από παθήσεις όπως:

• Η ισχαιμική καρδιοπάθεια
• Τα εγκεφαλικά επεισόδια
• Ο σακχαρώδης διαβήτης
• Ο καρκίνος του πνεύμονα
• Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
• Το άσθμα

Πολλές προκλήσεις

Όπως αναφέρουν με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος (5 Ιουνίου) τα μέλη της Ομάδας Εργασίας για τη Διακοπή του Καπνίσματος, την Προαγωγή της Υγείας & την Κλιματική Αλλαγή της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ),  ο πλανήτης μας αντιμετωπίζει πολλές περιβαλλοντικές προκλήσεις, όπως:

• Η κλιματική αλλαγή
• Η αποψίλωση των δασών
• Η ατμοσφαιρική ρύπανση
• Η απώλεια της βιοποικιλότητας

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν αλλοιώσει το περίπου 75% της χερσαίας επιφάνειας της Γης. Η συνέπεια είναι μία άνευ προηγουμένου περιβαλλοντική υποβάθμιση. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται ολοένα πιο εμφανείς, με:

• Πιο συχνά και έντονα καιρικά φαινόμενα
• Άνοδο της στάθμης της θάλασσας
• Μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο

Η απώλεια της βιοποικιλότητας επίσης αποτελεί σημαντική απειλή, διότι υπονομεύει την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων και επηρεάζει την υγεία μας.

«Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μέρος πλέον της καθημερινότητάς μας. Οι αλλαγές στο περιβάλλον έχουν σημαντική επίδραση στα αναπνευστικά νοσήματα», αναφέρει ο καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Στέλιος Λουκίδης,  πρόεδρος της ΕΠΕ. «Η αύξηση της θερμοκρασίας, οι φωτιές και οι πλημμύρες επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών με βρογχικό άσθμα και ΧΑΠ, αυξάνοντας τη χρήση των δομών υγείας. Παράλληλα, η έκθεση των παιδιών με τις κατάλληλες υποκείμενες παραμέτρους οδηγεί πολλές φορές στην ανάπτυξη νοσημάτων όπως το βρογχικό άσθμα».

Θα υπάρξει επιδείνωση

Στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (EEA) επισημαίνεται ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνει σημαντικά και το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης. Ωστόσο δεν έχουμε δει ακόμα τα χειρότερα.

«Αναμένουμε σημαντική επιδείνωση (στους θανάτους) σε μελλοντικές εκθέσεις λόγω της περιβαλλοντικής καταστροφής και των πυρκαγιών που έχουν συμβεί τα τελευταία έτη στη χώρα μας», λέει ο πνευμονολόγος Νικόλαος Αθανασίου, συντονιστής της Ομάδας Εργασίας της ΕΠΕ.

Όπως εξηγεί είναι απαραίτητη η ανάληψη περισσότερων μέτρων στη χώρα μας για να βελτιωθεί η ποιότητα του αέρα. Η αναθεώρηση της ευρωπαϊκής οδηγίας για την ατμοσφαιρική ρύπανση, με βάση τις επικαιροποιημένες Οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ, 2021), «θα είναι ένα σημαντικό βήμα για την προστασία της Δημόσιας Υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα που αναπνέουμε», τονίζει. «Ο καθαρός αέρας είναι δικαίωμα όλων».

Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος εορτάζεται ετησίως στις 5 Ιουνίου. Είναι μία ετήσια εκδήλωση αφιερωμένη στην ευαισθητοποίηση και την προώθηση δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος. Εφέτος το μήνυμά της είναι «Η γενιά μας θα αποκαταστήσει τη Γη». Στόχος να ενισχύσει τις προσπάθειες για μία πιο συνειδητή γενιά σε σχέση με το περιβάλλον και την ανάγκη λήψης μέτρων για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, τόσο στο περιβάλλον όσο και στην υγεία.

Φωτογραφία: iStock