Brain gain: Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συμβάλει στην επιστροφή επιστημόνων στη χώρα

Του: Κωνσταντίνου Κουσκούκη*

Η αναβάθμιση (up-skilling) και η ανανέωση (re-skilling) των δεξιοτήτων αποτελούν το επίκεντρο των αλλαγών που συντελούνται τόσο στην εκπαίδευση όσο και στην αγορά εργασίας, εξαιτίας των παγκόσμιων μετασχηματισμών από την ψηφιοποίηση και τις εξελισσόμενες αγορές εργασίας.

Τα συστήματα, δε, πρέπει να γίνουν πιο εξατομικευμένα, προσβάσιμα εξ αποστάσεως και συνεχή καθ’ όλη τη διάρκεια της εργασιακής ζωής. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων συμβάλλει στον διαρθρωτικό μετασχηματισμό και στην οικονομική ανάπτυξη, η υιοθέτηση δε αποτελεσματικών λύσεων τοποθετείται στον πυρήνα των παγκόσμιων μεταβάσεων και αποτελεί στρατηγικό στόχο σε εθνικό επίπεδο.

Οι σημερινές τεχνολογικές εξελίξεις αλλάζουν τις απαιτήσεις για δεξιότητες με έναν συνεχώς επιταχυνόμενο ρυθμό, με μέσο όρο της ενεργούς ζωής των δεξιοτήτων που προσδιορίζεται σε λιγότερο από πέντε έτη και για ορισμένους τεχνολογικούς τομείς λιγότερο από 2,5 έτη.

Το brain drain σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τη δομή της ελληνικής οικονομίας, η οποία δεν παράγει, σε σημαντική έκταση τουλάχιστον, αγαθά και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η ζήτηση για εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.

Για το brain gain θα απαιτηθούν διαρθρωτικές αλλαγές που σχετίζονται με την εξασφάλιση ικανοποιητικών αμοιβών για τα υψηλής εξειδίκευσης στελέχη τόσο στον δημόσιο τομέα όσο και τον ιδιωτικό, ανάλογες με τις χώρες όπου υπάρχουν κοινωνικές παροχές στις νέες οικογένειες, συστήματα υγείας, εκπαίδευσης κ.ά.

Η εργασία βρίσκεται στο σταυροδρόμι της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, που συντελείται με προηγμένη Ρομποτική, Τεχνητή Νοημοσύνη, δίκτυο των πραγμάτων και άλλες αναδυόμενες τεχνολογίες, με πολύ πιο βαθιές και ταχύτερες αλλαγές από τις προηγούμενες επαναστάσεις. Διαφαίνεται ότι πολύ σύντομα δουλειές ρουτίνας θα υποκατασταθούν σταδιακά από τις εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη (προγραμματισμός ρουτίνας, μεταφράσεις, μεταγλωττίσεις κ.λπ.).

Είναι τεράστιες οι αλλαγές που έρχονται και αφορούν το σύνολο της οργάνωσης της κοινωνίας, όπως το ChatGTP, που αλλάζει δραστικά τα γεγονότα στην εκπαίδευση.

Δείτε επίσης: Υπογεννητικότητα – Ελλάδα: Οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας μειώθηκαν κατά 450.000 σε 14 χρόνια

Η δυνατότητα που δίνει η Τεχνητή Νοημοσύνη να αναλύονται γρήγορα και με ακρίβεια τεράστιες ποσότητες ιατρικών δεδομένων συμβάλλει στην καλύτερη διάγνωση των ασθενειών και μειώνει το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης.

Είναι γεγονός ότι δεν είναι επαρκώς κατανοητή η σημασία του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού σε κρίσιμες θέσεις του δημόσιου τομέα για την εξασφάλιση της αποτελεσματικότερης λειτουργίας του, το αποτέλεσμα δε της περιορισμένης ζήτησης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα οδηγεί σε υποαπασχόληση, ετεροαπασχόληση, ή απασχόληση χωρίς σημαντικές προοπτικές.

Για να επιστρέψουν αυτοί που έφυγαν, πρέπει να εξαλειφθούν ή τουλάχιστον να μετριαστούν οι λόγοι που οδήγησαν στη φυγή τους, όπως να αλλάξει μακροπρόθεσμα το υπόδειγμα ανάπτυξης της χώρας προς την κατεύθυνση της οικονομίας της γνώσης. Βραχυμεσοπρόθεσμα η φυγή θα μπορούσε να περιοριστεί με την ενίσχυση της χρηματοδότησης της Ερευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) και με προσλήψεις προσωπικού σε πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, Υγεία, Παιδεία και ευρύτερα σε επιτελικές θέσεις στο Δημόσιο.

• Ο Κωνσταντίνος Κουσκούκης είναι Καθηγητής Δερματολογίας, στρατιωτικός γιατρός και Αντιπρόεδρος του Παγκόσμιου Ιπποκράτειου Ινστιτούτου Γιατρών