Χολή: Τι προβλήματα μπορεί να υπάρξουν μετά την αφαίρεσή της

Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης (της «χολής», όπως αποκαλείται ευρέως) είναι μία από τις συχνότερες χειρουργικές επεμβάσεις, που συνήθως συνιστάται για να αντιμετωπιστεί η χολολιθίαση (πέτρες στη χολή). Τι συνέπειες μπορεί να έχει, όμως;

Η χοληδόχος κύστη είναι ένα μικρό όργανο ακριβώς κάτω από το ήπαρ. Ο ρόλος της είναι να συλλέγει και να αποθηκεύει την χολή – το πρασινωπό έκκριμα που παράγει το ήπαρ. Μετά την κατανάλωση τροφής, η χοληδόχος κύστη εκκρίνει στο λεπτό έντερο μικρή ποσότητα χολής, η οποία είναι απαραίτητη για την πέψη των λιπών που περιέχουν τα τρόφιμα.

Όταν αναπτυχθούν λίθοι (πέτρες) στην χοληδόχο κύστη, μπορεί να χρειασθεί η αφαίρεσή της. Σε τέτοια περίπτωση, δεν υπάρχει χώρος να αποθηκευτεί η χολή. Έτσι, όση παράγεται από το ήπαρ, διοχετεύεται απ’ ευθείας στο λεπτό έντερο, αναφέρει η  γαστρεντερολόγος Dr. Christine Lee, από το Willoughby Hills Family Health Center της Cleveland Clinic, στο Οχάιο.

Η διαφορά αυτή μπορεί να έχει μερικές συνέπειες στην καθημερινότητα των ασθενών. Να ποιες είναι:

Παροδικά πεπτικά προβλήματα

Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως (ή χολοκυστεκτομή) συνιστά μεγάλη αλλαγή για το πεπτικό σύστημα. Γι’ αυτό τον λόγο μπορεί να χρειαστεί μία περίοδος προσαρμογής, κατά την οποία αναπτύσσονται πεπτικές διαταραχές. Η περίοδος αυτή συνήθως διαρκεί μεταξύ δύο εβδομάδων και δύο μηνών.

Η πιο συχνή μετεγχειρητική πεπτική διαταραχή είναι η διάρροια. Μπορεί να συνοδεύεται από φούσκωμα και αέρια. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να αμβλυνθούν με παροδικές αλλαγές στη διατροφή.

Επίμονη διάρροια

Μετά την χολοκυστεκτομή, ο οργανισμός πρέπει να μάθει εκ νέου πώς να διανέμει και να απορροφά τη χολή. Η χολή όμως ασκεί υπακτική (καθαρτική) δράση, λέει η Dr. Lee. Γι’ αυτό τον λόγο εκδηλώνεται διάρροια έως ότου ολοκληρωθεί η περίοδος προσαρμογής.

Στους περισσότερους ανθρώπους η διάρροια είναι παροδικό πρόβλημα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, όμως, η προσαρμογή του οργανισμού είναι πιο δύσκολη. Σε τέτοια περίπτωση, ο ασθενής μπορεί να χρειασθεί ειδική αγωγή με μία ομάδα φαρμάκων που λέγονται δεσμευτικά των χολικών οξέων. Τα φάρμακα αυτά αμβλύνουν τη διάρροια και τα συνοδά συμπτώματά της.

Οι ασθενείς που έχουν διάρροια μετά τη χολοκυστεκτομή πρέπει πάντοτε να συμβουλεύονται τον γιατρό τους, συνιστά η Dr. Lee.

Αλλαγές στην πέψη

Όταν αφαιρείται η χολή, οι ασθενείς πρέπει να κάνουν ορισμένες αλλαγές στη διατροφή τους για να διευκολύνουν την προσαρμογή του οργανισμού τους, ιδίως τον πρώτο καιρό.

Επειδή η χολή συμβάλλει στην πέψη των λιπών, είναι σημαντικό να εισαχθούν σταδιακά τα λιπαρά στη διατροφή. Ειδάλλως αυξάνεται ο κίνδυνος πεπτικών προβλημάτων.

Γι’ αυτό τον λόγο συνιστάται στους ασθενείς να αποφύγουν για τουλάχιστον μία εβδομάδα τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπη – είτε είναι βούτυρο, είτε λάδι, τηγανητά, βαριές σάλτσες, κρέμες γάλακτος κ.λπ. Κατά το διάστημα αυτό πρέπει να προτιμώνται τα άπαχα ή λίγων λιπαρών τρόφιμα. Ιδανικά πρέπει να παρέχουν κάτω από 3 γραμμάρια λίπους ανά μερίδα. Να ελέγχετε τις συσκευασίες των τροφίμων και την ποσότητα που καταναλώνετε.

Ωστόσο και στη συνέχεια πολλοί ασθενείς δυσκολεύονται να πέψουν τα πλούσια σε λίπη τρόφιμα. «Μετά τη χολοκυστεκτομή, ο ανθρώπινος οργανισμός δεν διαθέτει την αποθηκευμένη χολή που μπορεί να εκλυθεί σε μεγάλη ποσότητα για να διασπάσει τα πολλά λιπαρά», εξηγεί η Dr. Lee. «Γι’ αυτό η κατανάλωσή τους πρέπει να γίνεται σε μικρές ποσότητες».

Προσοχή χρειάζονται τον πρώτο καιρό και τα πλούσια σε φυτικές ίνες τρόφιμα, διότι μπορεί να δημιουργήσουν πεπτικά προβλήματα.

Καλό είναι επίσης να περιορίζονται στο ελάχιστο και τρόφιμα που μπορεί να επιδεινώσουν τη διάρροια, όπως τα γλυκά, τα γαλακτοκομικά και η καφεΐνη.

Πόσο διαρκεί η προσαρμογή

Η ένταξη των λιπαρών και των φυτικών ινών στη διατροφή πρέπει να γίνει σταδιακά. Οι περισσότεροι ασθενείς χρειάζονται περίπου ένα μήνα μετά την επέμβαση για να επιστρέψουν στην συνηθισμένη διατροφή τους, αναφέρει η διαιτολόγος Dr. Beth Czerwony, συνεργάτις της Cleveland Clinic.

Το ακριβές χρονικό διάστημα, όμως, διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Αν κατά τα άλλα πρόκειται για υγιές και με καλή φυσική κατάσταση άτομο, η ανάρρωση πιθανώς θα είναι σύντομη. Αν, όμως, υπάρχουν και άλλα υποκείμενα προβλήματα υγείας, μπορεί να χρειασθεί λίγο περισσότερος καιρός. Οι περισσότεροι ασθενείς όμως επιστρέφουν τελικά στην καθιερωμένη διατροφή τους.

Φωτογραφία: iStock