Χοληστερίνη και Αλτσχάιμερ: Πώς η ποιότητα της χοληστερόλης μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο

13.10.2024 | 08:01

In a doctor's office with a mature Caucasian female patient and an Asian female doctor.

Νέα μελέτη αποκρυπτογραφεί τη σχέση ανάμεσα στην ποιότητα της χοληστερόλης και στο Αλτσχάιμερ

Τα υψηλότερα επίπεδα της HDL-C χοληστερόλης, γνωστής και ως «καλή χοληστερίνη», έχει αποδειχθεί ότι συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για νόσο Αλτσχάιμερ. Μία νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism έρχεται να εξηγήσει το γιατί. Από τη στιγμή που οι γυναίκες φτάνουν στη μετάβαση στην εμμηνόπαυση, το θέμα είναι η ποιότητα και όχι η ποσότητα της συνολικής χοληστερόλης που μεταφέρουν τα σωματίδια HDL που κυκλοφορούν στο αίμα μιας γυναίκας και η ποιότητα αυτή μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, σύμφωνα με ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιδημιολόγο της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ.

Τα σωματίδια HDL δεν είναι όλα ίδια σε μέγεθος, σύσταση και επίπεδο λειτουργίας. Οι επιστήμονες ανέλυσαν τα χαρακτηριστικά αυτά στο αίμα 503 γυναικών από τη βοηθητική μελέτη HDL Study of Women’s Health Across the Nation (SWAN). Και διαπίστωσαν ότι, με την πάροδο του χρόνου, ο αριθμός των μεγαλύτερων σωματιδίων HDL στον οργανισμό των γυναικών αυξανόταν. Και αυτά τα μεγαλύτερα σωματίδια, δυστυχώς, δεν λειτουργούσαν τόσο καλά όσο τα μικρότερα αντίστοιχα σωματίδια.

Οι ερευνητές διεξήγαγαν επανειλημμένες αξιολογήσεις της γνωστικής λειτουργίας των γυναικών που συμμετείχαν στη μελέτη από το 2000 έως το 2016 και συνέκριναν τα δεδομένα αυτά με τις αλλαγές στα σωματίδια HDL των γυναικών, τη σύσταση και τη λειτουργία τους καθώς γερνούσαν.

«Καταφέραμε να δείξουμε ότι ήδη από τη μέση ηλικία, οι γυναίκες που έχουν περισσότερα σωματίδια μικρότερου μεγέθους και εκείνες των οποίων οι συγκεντρώσεις φωσφολιπιδίων στα σωματίδια αυξήθηκαν κατά τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση είναι πιο πιθανό να έχουν καλύτερη επεισοδιακή μνήμη αργότερα στη ζωή τους», ανέφερε ο Samar R. El Khoudary, Ph.D., M.P.H., καθηγητής επιδημιολογίας στο Pitt Public Health, προσθέτοντας ότι η απώλεια της μνήμης εργασίας είναι το πρώτο σημάδι της νόσου Αλτσχάιμερ.

Χοληστερίνη: Πώς βελτιώνεται η ποιότητα των σωματιδίων HDL

Προηγουμένως, η ομάδα του El Khoudary έχει δείξει ότι συμπεριφορές υγείας -όπως αυτές που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα Life’s Essential 8 της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (AHA)- βοηθούν στη βελτίωση της ποιότητας των σωματιδίων HDL, αυξάνοντας, για παράδειγμα, τα πλούσια σε φωσφολιπίδια σωματίδια στην κυκλοφορία του αίματος.

«Αυτά είναι τα καλά νέα σε αυτή την εξελισσόμενη εικόνα της υγείας του εγκεφάλου και της «όχι και τόσο καλής τελικά» χοληστερόλης. Παρόλο που τα υψηλότερα επίπεδα HDL-C μπορεί να μην είναι προστατευτικά καθώς μεγαλώνετε, υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε που μπορεί να σας βοηθήσουν, ακόμη και από τα 40 σας. Οι ίδιοι, τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου που υποστηρίζει η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής δραστηριότητας, του ιδανικού σωματικού βάρους και της διακοπής του καπνίσματος, μπορούν να σας βοηθήσουν να προστατεύσετε και τον εγκέφαλό σας», τονίζει ο καθηγητής Samar R. El Khoudary.

Οι 8 ζωτικές συμπεριφορές υγείας που προτείνει η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία

Να τρώτε καλύτερα, ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει τρόφιμα ολικής άλεσης, πολλά φρούτα και λαχανικά, άπαχη πρωτεΐνη, ξηρούς καρπούς, σπόρους και να μαγειρεύετε με μη τροπικά έλαια όπως το ελαιόλαδο.
Να ασκείστε περισσότερο: Οι ενήλικες πρέπει να έχουν 2½ ώρες μέτριας ή 75 λεπτά έντονης σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα. Τα παιδιά πρέπει να έχουν 60 λεπτά κάθε μέρα, συμπεριλαμβανομένου του παιχνιδιού και δομημένων δραστηριοτήτων.
Να κόψετε το κάπνισμα.
Να κοιμάστε αρκετά: Οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται 7-9 ώρες ύπνου κάθε βράδυ. Τα παιδιά χρειάζονται περισσότερο: 9-12 ώρες για τις ηλικίες 6-12 ετών και 8-10 ώρες για τις ηλικίες 13-18 ετών. Ο επαρκής ύπνος προάγει τη θεραπεία, βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου και μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων ασθενειών.
Να διαχειρίζεστε το βάρος σας: Η επίτευξη και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους έχει πολλά οφέλη. Ο δείκτης μάζας σώματος, μια αριθμητική τιμή του βάρους σας σε σχέση με το ύψος σας, είναι ένα χρήσιμο μέτρο. Ο βέλτιστος ΔΜΣ είναι μικρότερος από 25, αλλά όταν είναι κάτω από το 18,5 θεωρείται κανείς λιποβαρής. Μπορείτε να τον υπολογίσετε διαδικτυακά ή να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας.
Να ρυθμίζετε τη χοληστερίνη: Τα υψηλά επίπεδα μη-HDL ή «κακής» χοληστερόλης μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιακές παθήσεις.
Να ελέγχετε το σάκχαρο στο αίμα: Το μεγαλύτερο μέρος της τροφής που τρώμε μετατρέπεται σε γλυκόζη (ή σάκχαρο στο αίμα), την οποία το σώμα μας χρησιμοποιεί ως ενέργεια. Με την πάροδο του χρόνου, τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορούν να βλάψουν την καρδιά, τα νεφρά, τα μάτια και τα νεύρα. Στο πλαίσιο των εξετάσεων, η παρακολούθηση της αιμοσφαιρίνης A1c μπορεί να αντικατοπτρίζει καλύτερα τον μακροπρόθεσμο έλεγχο σε άτομα με διαβήτη ή προδιαβήτη.
Να ρυθμίζετε την πίεσή σας: Η διατήρηση της αρτηριακής σας πίεσης σε αποδεκτά επίπεδα μπορεί να σας κρατήσει υγιέστερους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Τα επίπεδα κάτω από 120/80 mm Hg είναι τα βέλτιστα. Ως υψηλή αρτηριακή πίεση ορίζεται μια συστολική πίεση (μεγάλη) της τάξης των 130-139 mm Hg (ο πάνω αριθμός σε μια μέτρηση) ή μια διαστολική πίεση (μικρή) της τάξης των 80-89 mm Hg (κάτω αριθμός).