COVID-19: Τι σημαίνει αυτό που λένε για την % αποτελεσματικότητα των εμβολίων

Τρία ξεχωριστά εμβόλια για τη νόσο COVID-19 ανακοινώθηκαν μέσα σε λίγες μέρες. Κατά σειρά ανακοίνωσης είναι:

1. το εμβόλιο των Pfizer και BioNTech που φέρεται να είναι κατά 90% αποτελεσματικό
2. το ρωσικό εμβόλιο Sputnik που φέρεται να είναι κατά 92% αποτελεσματικό
3. το εμβόλιο της Moderna που φέρεται να είναι κατά 94,5% αποτελεσματικό

Πέραν από το γεγονός ότι αυτή η κούρσα για το εμβόλιο θυμίζει λίγο “δημοπρασία αποτελεσματικότητας” του εμβολίου, το ευρύ κοινό έχει μία βασική ερώτηση:

Τι σημαίνει η % αποτελεσματικότητα του εμβολίου COVID-19;

Αυτό το νούμερο, με την μορφή ποσοστού επί τοις εκατό, αναφέρεται στην πιθανότητα ότι το εμβόλιο για τον κορονοϊό θα λειτουργήσει σε ανθρώπους.

Τα ποσοστά 90-95% που ανακοίνωσαν οι κατασκευαστές των υποψηφίων εμβολίων για τη νόσο COVID-19 σκόρπισαν ελπίδες σε όλο τον κόσμο ότι τα εμβόλιά τους μπορούν να βοηθήσουν στον τερματισμό της πανδημίας κάποια στιγμή το επόμενο έτος, εάν συνεχίσουν να δείχνουν ότι προλαμβάνουν τη νόσο και είναι ασφαλή.

Αυτά τα ποσοστά αποτελεσματικότητας θα αλλάξουν όσο οι μελέτες εμβολίων συνεχίζονται, καθώς οι πρώτοι υπολογισμοί βασίστηκαν σε λιγότερες από 100 περιπτώσεις COVID-19 σε κάθε μελέτη.

Ωστόσο, τα πρώτα αποτελέσματα παρέχουν ισχυρές ενδείξεις, ότι το εμβόλιο θα μπορούσε να αποτρέψει την πλειονότητα των ασθενειών, εφόσον εμβολιαστούν μεγάλες ομάδες ανθρώπων σε κάθε τοπική κοινωνία.

Αξιωματούχοι υγείας των ΗΠΑ δήλωσαν ότι ένα εμβόλιο κορονοϊού θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 50% αποτελεσματικό προτού εξετάσουν το ενδεχόμενο έγκρισής του για χρήση. Υπήρχε ανησυχία ότι τα εμβόλια COVID-19 θα είναι αντιστοίχως αποτελεσματικά με τα εμβόλια γρίπης, τα οποία κυμαίνονται στο 20-60% αποτελεσματικότητας τα τελευταία χρόνια.

Τα γενικά, πρώιμα στοιχεία αποτελεσματικότητας δεν λένε ολόκληρη την ιστορία.

Οι επιστήμονες πρέπει επίσης να κατανοήσουν πόσο καλά προστατεύει το εμβόλιο άτομα σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες και δημογραφικές κατηγορίες.

Και για τα δύο εμβόλια των Pfizer-BioNTech και Moderna, τα ενδιάμεσα αποτελέσματα βασίστηκαν σε άτομα τα οποία είχαν συμπτώματα COVID-19, έκαναν σχετικά τεστ και όντως βρέθηκαν θετικοί. Αυτό σημαίνει ότι δεν γνωρίζουμε ακόμη εάν κάποιος που θα εμβολιαστεί θα μπορεί να μολυνθεί -ακόμα κι αν δεν εμφανίζει συμπτώματα- και να εξαπλώσει τον ιό.

Επίσης άγνωστο είναι εάν τα εμβόλια θα γίνονται εφάπαξ ή ανά τακτά διαστήματα (π.χ. ετησίως, όπως το εμβόλιο της γρίπης).

Πώς θα γνωρίζουμε εάν τα εμβόλια COVID-19 είναι ασφαλή;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) υπάρχουν πολλές αυστηρές προστατευτικές δικλείδες για να διασφαλιστεί ότι τα εμβόλια COVID-19 θα είναι ασφαλή. Όπως όλα τα εμβόλια, έτσι και τα εμβόλια COVID-19 περνούν από μια αυστηρή διαδικασία δοκιμών πολλαπλών σταδίων, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων δοκιμών (φάσης 3) που περιλαμβάνουν δεκάδες χιλιάδες άτομα. Αυτές οι δοκιμές, που περιλαμβάνουν άτομα υψηλού κινδύνου για COVID-19, έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να εντοπίσουν τυχόν κοινές ανεπιθύμητες ενέργειες, ή άλλα προβλήματα ασφάλειας.

Εάν μια κλινική δοκιμή δείξει ότι ένα εμβόλιο COVID-19 είναι ασφαλές και αποτελεσματικό, απαιτείται μια σειρά ανεξάρτητων ανασκοπήσεων σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τα αποδεικτικά στοιχεία ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της κανονιστικής επανεξέτασης και έγκρισης στη χώρα στην οποία κατασκευάζεται το εμβόλιο, προτού ο Π.Ο.Υ. το εξετάσει για προεπιλογή. Μέρος αυτής της διαδικασίας περιλαμβάνει επίσης μια ανασκόπηση όλων των στοιχείων ασφαλείας από την Παγκόσμια Συμβουλευτική Επιτροπή για την Ασφάλεια των Εμβολίων.

Μια ανεξάρτητη ομάδα εμπειρογνωμόνων που θα συγκληθεί από τον Π.Ο.Υ. θα αναλύσει τα αποτελέσματα από κλινικές δοκιμές και μαζί με στοιχεία σχετικά με την ασθένεια, τις ηλικιακές ομάδες που επηρεάζονται, τους παράγοντες κινδύνου για ασθένεια και άλλες πληροφορίες, θα προτείνει εάν και πώς πρέπει να χρησιμοποιηθεί το κάθε εμβόλιο. Εν συνεχεία αξιωματούχοι υγείας σε κάθε χώρα θα αποφασίσουν εάν θα εγκρίνουν τα εμβόλια για εθνική χρήση και θα αναπτύξουν πολιτικές για τον τρόπο χρήσης των εμβολίων στη χώρα τους βάσει των συστάσεων του Π.Ο.Υ.

Αφότου εισαχθεί ένα εμβόλιο COVID-19, ο Π.Ο.Υ. θα υποστηρίξει σε συνεχή βάση τη συνεργασία με τους κατασκευαστές εμβολίων, τους υπαλλήλους υγείας σε κάθε χώρα και άλλους εταίρους για την παρακολούθηση τυχόν προβλημάτων ασφάλειας.

Πηγές: https://apnews.com, https://www.who.int

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Το εμβόλιο για τη γρίπη επηρεάζει τις πιθανότητές μου να κολλήσω COVID-19;