Δάγκειος πυρετός: Ολοένα πιο απειλητικός για τον πλανήτη, λόγω της κλιματικής αλλαγής

Ο δάγκειος πυρετός, που μεταδίδεται από τα κουνούπια, έχει πλήξει ιδιαίτερα σφοδρά εφέτος τις χώρες της νότιας Ασίας. Το Μπανγκλαντές καταγράφει ρεκόρ θανάτων και το Νεπάλ είναι αντιμέτωπο με ρεκόρ κρουσμάτων σε νέες περιοχές.

Οι ειδικοί συσχετίζουν τις επιδεινούμενες επιδημίες με την κλιματική αλλαγή. Οι Αρχές των δύο χωρών πασχίζουν να περιορίσουν και να αντιμετωπίσουν την ασθένεια. Εντομολόγοι και επιδημιολόγοι εξηγούν ότι οι υψηλές θερμοκρασίες και οι πιο μακρές εποχές των μουσώνων ευνοούν την ανάπτυξη των κουνουπιών.

Η απειλή δεν περιορίζεται στη νότια Ασία. Ο δάγκειος πυρετός προκαλεί ολοένα περισσότερα κρούσματα παγκοσμίως. Το 2022 καταγράφηκαν 5,2 εκατομμύρια κρούσματα – αριθμός οκταπλάσιος από τον αντίστοιχο του 2000, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

Νωρίτερα εφέτος ο ΠΟΥ επισήμανε ότι ο δάγκειος πυρετός είναι η τροπική ασθένεια που εξαπλώνεται πιο γρήγορα παγκοσμίως. Προειδοποίησε επίσης για «ενδεχόμενο πανδημίας».

Το Μπανγκλαντές

Στο Μπανγκλαντές τουλάχιστον 691 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους μέχρι στιγμής εφέτος. Ο δάγκειος πυρετός έχει επίσης προκαλέσει περισσότερα από 138.000 κρούσματα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.

Πρόκειται για τον μεγαλύτερο αριθμό νεκρών από την ασθένεια από το 2000, όταν καταγράφηκε για πρώτη φορά επιδημία δάγκειου πυρετού στη χώρα. Το προηγούμενο ρεκόρ ήταν 281 θάνατοι πέρυσι.

Η έλλειψη κατάλληλων μέσων πρόληψης επέτρεψε στο κουνούπι τίγρης (Αηδής ο αιγυπτιακός) που μεταφέρει τον δάγκειο πυρετό να εξαπλωθεί σχεδόν σε όλο το Μπανγκλαντές, επισήμανε ο δρ Καμπιρούλ Μπασάρ, εντομολόγος και καθηγητής Ζωολογίας στο Πανεπιστήμιο Jahangirnagar της Ντάκα.

Ο ίδιος εξέφρασε την ανησυχία του για τον κίνδυνο νέων κρουσμάτων στη διάρκεια του Σεπτεμβρίου. Ο δάγκειος πυρετός είναι κοινός στη διάρκεια της εποχής των μουσώνων (Ιούνιος έως Σεπτέμβριο), όταν τα κουνούπια πολλαπλασιάζονται στα στάσιμα νερά.

«Αυτό το κλίμα είναι ευνοϊκό για την εξάπλωση των κουνουπιών», εξήγησε σε συνέντευξή του. «Ο δάγκειος δεν είναι πρόβλημα μόνο για τη Ντάκα, τώρα είναι πρόβλημα για όλη τη χώρα».

 Ασυνήθιστη εξάπλωση κρουσμάτων

Στο Νεπάλ το πρώτο κρούσμα δάγκειου πυρετού καταγράφηκε το 2004. Εφέτος έχουν αναφερθεί 13 θάνατοι από την ασθένεια και περισσότερα από 21.200 κρούσματα. Καταγράφηκαν  σε 75 από τις 77 επαρχίες του.

Ο αριθμός των νεκρών αναμένεται να φτάσει τα επίπεδα του 2022, όταν 88 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Εκείνη τη χρονιά ο δάγκειος πυρετός είχε νοσήσει 54.000 ανθρώπους, δήλωσε ο δρ Ουτάμ Κοϊράλα, από την Εθνική Υπηρεσία Ελέγχου Επιδημιών & Ασθενειών της χώρας.

Ο δρ Μεγκνάθ Ντιμάλ, ερευνητής στο Nepal Health Research Council (NHRC), επισήμανε ότι τα τελευταία χρόνια αυξάνονται στο Νεπάλ τα κρούσματα και η εξάπλωση του δάγκειου πυρετού.

Η άνοδος της θερμοκρασίας σημαίνει ότι κρούσματα καταγράφονται ακόμη και τους φθινοπωρινούς μήνες. Οι πιο ορεινές περιοχές του Νεπάλ, οι οποίες μέχρι τώρα είχαν γλιτώσει από την ασθένεια, τώρα δυσκολεύονται να ελέγξουν την εξάπλωσή της. Η κατάσταση αυτή είναι πραγματικά ασυνήθιστη, τόνισε.

Η πόλη Νταράν, λ.χ., στο ορεινό ανατολικό τμήμα του Νεπάλ, επλήγη ιδιαίτερα σφοδρά από τον δάγκειο πυρετό εφέτος. Τα κρούσματα αυξάνονταν τόσο γρήγορα, ώστε τα νοσοκομεία δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν, κατά τον Ουμές Μέτα.

Στην πόλη των 160.000 κατοίκων καταγράφηκε στα τέλη Αυγούστου η κορύφωση της επιδημίας, με 1.700 κρούσματα δάγκειου πυρετού καθημερινά.

Κλιματική αλλαγή και άλλες αιτίες

Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι ο δάγκειος πυρετός μολύνει ολοένα περισσότερους ανθρώπους εν μέρει επειδή η κλιματική αλλαγή ευνοεί τα κουνούπια. Παίζουν επίσης ρόλο άλλοι παράγοντες, όπως:

• Η μετακίνηση ανθρώπων και προϊόντων
• Η αστικοποίηση
• Η έλλειψη συστημάτων αποχέτευσης

Τον Ιούλιο ο ΠΟΥ είχε επισημάνει ότι τα ασυνήθιστα ύψη βροχής στο Μπανγκλαντές, σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφονταν και την υγρασία, ευνόησαν την αύξηση του πληθυσμού των κουνουπιών στη χώρα.

Επιπλέον η εποχή των μουσώνων τα τελευταία χρόνια στο Μπανγκλαντές διαρκεί περισσότερο. Σποραδικές βροχές σημειώνονται από τον Μάρτιο ως τον Οκτώβριο. Έτσι  δημιουργούνται περισσότερα πρόσφορα εδάφη για τον πολλαπλασιασμό των κουνουπιών και για να εξαπλωθεί ο δάγκειος πυρετός.

Οι εκτεταμένες πλημμύρες λόγω των σφοδρών βροχοπτώσεων και των πάγων που λιώνουν – εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής—είναι ακόμη ένας σημαντικός παράγοντας που ευθύνεται για την εξάπλωση της ασθένειας, σύμφωνα με τον Μοχάμεντ Μουστούκ Χουσάιν, σύμβουλο του Institute of Epidemiology, Disease Control and Research.

Η κυβέρνηση του Μπανγκλαντές επίσης επικαλέστηκε την κλιματική αλλαγή ως αιτία για την επιδεινούμενη επιδημία δάγκειου πυρετού στη χώρα. Ο Σάμπερ Χοσάιν Τσοουντούρι, ειδικός απεσταλμένος της πρωθυπουργού του Μπανγκλαντές για την κλιματική αλλαγή, δήλωσε τον Αύγουστο στην πλατφόρμα X ότι ο αριθμός ρεκόρ των κρουσμάτων δάγκειου πυρετού στη χώρα είναι «ξεκάθαρο τεκμήριο του συνδέσμου μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και της υγείας».

Προσπάθειες ελέγχου

Δυστυχώς δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για τον δάγκειο πυρετό, λένε οι ειδικοί. Επομένως, η ασθένεια πρέπει να ελεγχθεί μέσω:

• Της ανάσχεσης του πολλαπλασιασμού των κουνουπιών
• Ττης ενημέρωσης των πολιτών
• Της διαχείρισης των συμπτωμάτων των ασθενών

Στη Ντάκα αξιωματούχοι ψεκάζουν με εντομοκτόνα για να σκοτώσουν τα κουνούπια. Ο Ατικούλ Ισλάμ, αξιωματούχος της πόλης, τονίζει ότι οι Αρχές πρέπει να ενημερώνουν συνεχώς τους κατοίκους για τους κινδύνους. Πρέπει επίσης να παρακολουθούν την κατάσταση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και οργανώσεις αρωγής επίσης συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της ασθένειας. Ο Σανζίβ Κάφλεϊ, επικεφαλής του Ερυθρού Σταυρού για το Μπανγκλαντές, δήλωσε ότι η οργάνωση βοηθά στην ενημέρωση των πολιτών, στην εξεύρεση τεστ και στην αύξηση των αποθεμάτων αιμοπεταλίων τα οποία χρειάζονται για τις μεταγγίσεις που είναι απαραίτητες για κάποιους ασθενείς.

Ωστόσο το κόστος της θεραπείας του δάγκειου πυρετού είναι δυσβάσταχτο για τις περισσότερες οικογένειες. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ντάκα προειδοποίησαν ότι το συνολικό κόστος για τη θεραπεία της ασθενών ενδέχεται να ξεπεράσει τα 10 δισεκ. τάκα (περίπου 84 εκατ. ευρώ) εφέτος. Το 2019 είχαν διατεθεί λιγότερα από τα μισά χρήματα (4,5 δισεκ. τάκα).

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΠΟΥ