Πολύ συχνά συναντάμε γυναίκες οι οποίες έχουν διαγνωσθεί με καρκίνο στο μαστό και αναζητούν «κάτι» που θα τις βοηθήσει να νιώσουν καλύτερα και που θα μπορούσε να αποτρέψει την επανεμφάνιση του καρκίνου. Θα μπορούσε ίσως να είναι η διατροφή αυτό που ψάχνουν;
Πολλές γυναίκες όταν μαθαίνουν ότι έχουν καρκίνο του μαστού ενοχοποιούν τη διατροφή τους. Θέλοντας να μάθουμε τι προκαλεί καρκίνο, είναι μια φυσιολογική αντίδραση, αλλά σίγουρα γνωρίζουμε ότι ο καρκίνος είναι μια σύνθετη ασθένεια και μπορεί να προκληθεί από συνδυασμό παραγόντων και όχι μόνο από έναν.
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάποια τροφή η οποία δρα ως «μαγικό ραβδί» που εξαφανίζει τον καρκίνο δια παντός. Η λύση όμως ίσως βρίσκεται στον τρόπο ζωής! Και αυτό, διότι πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι ο τρόπος ζωής μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αποτροπή επανεμφάνισης και στην επιβίωση από τον καρκίνο του μαστού.
Διατηρήστε το σωματικό βάρος σε φυσιολογικά επίπεδα
Η κλινική έρευνα έχει αποδείξει ότι ο κίνδυνος επανεμφάνισης καρκίνου είναι μεγαλύτερος σε γυναίκες που ήταν υπέρβαρες ή παχύσαρκες, ακόμα και σε αυτές που πήραν βάρος μετά τη διάγνωση του καρκίνου και κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους.
Ασκηθείτε
Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι γυναίκες που τηρούν συστηματική φυσική δραστηριότητα μέτριας έντασης (όπως για παράδειγμα περπάτημα 3-5 ώρες την εβδομάδα) βελτιώνουν τις πιθανότητες επιβίωσης από καρκίνο του μαστού.
Δώστε προσοχή στην ποσότητα και την ποιότητα του λίπους που καταναλώνετε
Ορισμένες έρευνες έχουν βρει σύνδεση μεταξύ δίαιτας χαμηλών λιπαρών και αποτροπής επανεμφάνισης καρκίνου του μαστού, χωρίς όμως αυτό να έχει αποδειχθεί. Η κατανάλωση λιγότερου λίπους έχει πολλά οφέλη για την υγεία γενικότερα και επιπλέον βοηθά στη διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους. Περιορίστε την κατανάλωση κρέατος και προϊόντων του και αυξήστε την κατανάλωση σε ψάρι και όσπρια.
Φυτοχημικά
Τα φυτοχημικά είναι ουσίες που έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου λόγω της αντιοξειδωτικής, αντιοιστρογονικής και χημειοπροστατευτικής τους δράσης. Πρόκειται για φυσικές ουσίες που απαντώνται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και τα όσπρια.
Τα σταυρανθή λαχανικά (μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο, λαχανάκια Βρυξελών) είναι ιδιαίτερα πλούσια σε φυτοχημικά. Ερευνητικό ενδιαφέρον υπάρχει τελευταία και για τις φύτρες μπρόκολου (προκύπτουν μετά από μούλιασμα του σπόρου του μπρόκολου, broccoli sprouts).
Τα φασόλια, το σκόρδο, τα κρεμμύδια και τα εσπεριδοειδή είναι επίσης πλούσιες πηγές. Τα δημητριακά ολικής αλέσεως έχουν επιπλέον υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, η αυξημένη πρόσληψη των οποίων έχει επίσης θετικό όφελος.
Λιναρόσπορος
Ο λιναρόσπορος είναι μια εξαιρετική πηγή φυτικών ινών και ω-3 λιπαρών οξέων. Επειδή έχει σκληρό περίβλημα, πρέπει να αλεστεί για να αποκτήσει τα παραπάνω διατροφικά οφέλη. Λόγω της περιεκτικότητας του σε φυτοοιστρογόνα (φυτικά οιστρογόνα), θεωρείται ασφαλής όταν χρησιμοποιείται με μέτρο (1-2 κουταλιές της σούπας ημερησίως) ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής.
Στις έρευνες δεν είναι ακόμα σαφές εάν ο φλοιός έχει πλεονεκτήματα όσον αφορά στην αποτροπή επανεμφάνισης και στην επιβίωση από τον καρκίνο του μαστού. Το έλαιο από λιναρόσπορο (λινέλαιο) δεν περιέχει φυτοοιστρογόνα.
Σόγια
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες που ακολουθούν διατροφή πλούσια σε σόγια από μικρή ηλικία, έχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Αυτό το ποσοστό είναι μικρότερο για τις γυναίκες που τρώνε περιστασιακά σόγια ή που άρχισαν να τρώνε σόγια αργότερα στη ζωή τους. Η σόγια περιέχει φυτοοιστρογόνα (ισοφλαβόνες) και για πολλά χρόνια υπήρξε μια διαμάχη για το αν οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού πρέπει να την καταναλώνουν.
Νεότερες μελέτες δείχνουν ότι τα τρόφιμα σόγιας είναι ασφαλή για τους επιζώντες από τον καρκίνο του μαστού όταν καταναλώνονται σε ποσότητες παρόμοιες με τις τυπικές ασιατικές δίαιτες (δύο μερίδες ανά ημέρα). Δεν είναι σαφές εάν η σόγια έχει άλλα οφέλη στην αποτροπή επανεμφάνισης και στην επιβίωση από τον καρκίνο του μαστού.
Όμως, τα συμπληρώματα σόγιας περιέχουν υψηλότερα επίπεδα ισοφλαβονών και, μέχρι να υπάρξουν περισσότερες μελέτες, οι γυναίκες συμβουλεύονται να αποφεύγουν την κατανάλωσή τους.
Ζάχαρη
Ο φόβος ότι η ζάχαρη τροφοδοτεί τον καρκίνο βασίζεται στο γεγονός ότι τα καρκινικά κύτταρα, όπως και τα υγιή κύτταρα, χρησιμοποιούν τα σάκχαρα ως πηγή ενέργειας. Δεν είναι δυνατό να αποτρέψουμε την χρησιμοποίηση σακχάρων από τα καρκινικά κύτταρα εξαλείφοντας μεμονωμένα τη ζάχαρη από τη διατροφή μας.
Η ζάχαρη πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο. Τα τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη και επεξεργασμένα σάκχαρα(σιρόπι καλαμποκιού, γλυκόζης, φρουκτόζης) έχουν πολλές θερμίδες ενώ δεν είναι αντίστοιχα θρεπτικά (κενές θερμίδες).
Για το λόγο αυτό προτείνεται να καταναλώνονται φρούτα και δημητριακά ολικής αλέσεως που αποτελούν πηγή φυσικών σακχάρων και να αποφεύγεται επεξεργασμένα και τυποποιημένα τρόφιμα (αναψυκτικά, δημητριακά πρωινού, ορισμένοι τύποι ψωμιού, επιδόρπια).
Φρούτα και λαχανικά
Τα τρέχοντα στοιχεία υποδεικνύουν ότι μπορεί να υπάρξει πιθανή συσχέτιση μεταξύ παρασιτοκτόνων και ορισμένων τύπων καρκίνου. Ωστόσο, η συσχέτιση δεν είναι σαφής και απαιτείται συμπληρωματική έρευνα για να διαπιστωθεί εάν τα φυτοφάρμακα σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Συνολικά, πιστεύεται ότι οι δυνητικοί κίνδυνοι που συνδέονται με τα φυτοφάρμακα δεν είναι τόσο μεγάλοι όσο η διατροφική αξία των φυτικών τροφίμων και ο ρόλος τους στην πρόληψη του καρκίνου και στην προώθηση της καλής υγείας. Επίσης, δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε σχέση με παρόμοια τρόφιμα που παράγονται με άλλες μεθόδους καλλιέργειας.
Επομένως, είτε επιλέγετε βιολογικά είτε όχι, προτιμήστε φρούτα και λαχανικά εποχής που να είναι αληθινά! Όπως τα θυμάστε στον κήπο της γιαγιάς!
Να κάνετε ό,τι είναι καλύτερο για εσάς
Κάποιες γυναίκες πιστεύουν ότι η περίοδος της θεραπείας είναι η πλέον κατάλληλη στιγμή για να γίνουν μεγάλες αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, ενώ άλλες κάνουν μικρότερες αλλαγές και επικεντρώνονται στην θεραπεία και την ανάκαμψή τους.
Αυτό που πρέπει να κάνει η κάθε γυναίκα είναι αυτό που είναι καλύτερο για τον εαυτό της.
Οποιαδήποτε θετική αλλαγή, είτε μικρή είτε μεγαλύτερη, στον τρόπο ζωής μπορεί να προσφέρει οφέλη για την υγεία!
Γράφουν η Μαρία Σκουρολιάκου, Επίκουρη Καθηγήτρια Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, Επιστημονική Σύμβουλος και η Κατερίνα Κούτρη, Διατροφολόγος – Διαιτολόγος, Συνεργάτες Κέντρου Διατροφικής Υποστήριξης και Διαιτολογίας της Κλινικής ΡΕΑ