Διαβήτης: 642 εκατομμύρια ασθενείς έως το 2020

γράφει η Ευανθία Παπαγεωργίου

Γενικός Ιατρός

Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ). Ο ΣΔ τύπου 1 και ο ΣΔ τύπου 2.

•       Ο ΣΔ τύπου 1 εμφανίζεται κατά κανόνα στην παιδική ηλικία ή σε νεαρούς ενήλικες, και χαρακτηρίζεται από καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, τα οποία είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα να υπάρχει ολική έλλειψη ή ελάχιστη έκκριση ινσουλίνης.   Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη εξαιρετικά σημαντική, καθώς διασπά τα σάκχαρα σε ενέργεια, την οποία ακολούθως χρησιμοποιεί ο οργανισμός μας για τις καθημερινές του δραστηριότητες. Η ανεπάρκεια παραγωγής ινσουλίνης οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (αυξημένα σάκχαρα). Ο ασθενής με ΣΔ τύπου 1 χρήζει εξωγενούς χορήγησης ινσουλίνης προκειμένου τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα του να διατηρηθούν σε φυσιολογικά επίπεδα.

•       Ο ΣΔ τύπου 2  αποτελεί τη συνηθέστερη μορφή διαβήτη (90-95% των ασθενών). Τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ινσουλίνη που παράγει το πάγκρεάς τους αποτελεσματικά  (ινσουλινοαντίσταση) ή παράγουν μικρή ποσότητα ινσουλίνης που δεν έχει την απαιτούμενη αποτελεσματικότητα (ανεπάρκεια ινσουλίνης), με αποτέλεσμα την αυξημένη τιμή του σακχάρου στο αίμα. Ο τύπος αυτός σχετίζεται στενά με την παχυσαρκία και προσβάλλει κυρίως ενήλικες, αλλά με την άνοδο της συχνότητας της παχυσαρκίας στα παιδιά βλέπουμε τα τελευταία χρόνια να εμφανίζεται και αυτή η μορφή του διαβήτη στα παχύσαρκα παιδιά.

•       Άλλες μορφές ΣΔ είναι ο διαβήτης κύησης, ο λανθάνων αυτοάνοσος διαβήτης των ενηλίκων, ο δευτεροπαθής διαβήτης, ως συνέπεια άλλων νοσημάτων και μετά από λήψη ορισμένων φαρμάκων.

Στην Ελλάδα σχεδόν 800.000-1.000.000 άτομα (8-10% του πληθυσμού) πάσχουν από διαβήτη και το  95% από αυτούς έχουν ΣΔ τύπου 2 Σύμφωνα με την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρία. Είναι πλέον κοινώς αποδεκτό πως ο ΣΔ τύπου 2 αποτελεί μάστιγα, ενώ φαίνεται πως μόνο το 50% των ασθενών επιτυγχάνουν τους θεραπευτικούς στόχους, όπως αυτοί ορίζονται από τις διεθνείς επιστημονικές εταιρίες και αφορούν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα καθώς και το ποσοστό της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης.

Ποια είναι τα συμπτώματα του διαβήτη;

Τα πιο συχνά συμπτώματα του διαβήτη είναι η πολυδιψία (αυξημένη δίψα), η πολυουρία (πολλά ούρα), η πολυφαγία (μεγάλη όρεξη για φαγητό) και η κόπωση. Στον διαβήτη τύπου 1 συχνά απαντάται μεγάλη απώλεια βάρους.

Τι προκαλεί ο διαβήτης;

Ο διαβήτης ο οποίος δεν αντιμετωπίζεται ώστε να επιτευχθεί ο γλυκαιμικός στόχος μπορεί να προκαλέσει πολλές και σοβαρές επιπλοκές, καθώς επηρεάζει τόσο τα μεγάλα αγγεία (καρδιά, εγκέφαλος), προκαλώντας καρδιαγγειακές παθήσεις (οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο), όσο και τα μικρά αγγεία, προκαλώντας βλάβες στα νεφρά (νεφρική ανεπάρκεια), στα μάτια ( διαβητική αμφιβληστοειδοπάθεια) ή στα πόδια ( νευροπάθεια και διαβητικό πόδι).

Πώς θα προλάβω τον διαβήτη;

Όπως έχουν δείξει πολλές επιστημονικές μελέτες  η αλλαγή του τρόπου ζωής μας και η υιοθέτηση τριών απλών καθημερινών συνηθειών: της υγιεινής διατροφής, καθημερινής άσκησης καθώς και η μείωση του βάρους κατά 5% -10% μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Η αντιμετώπιση του διαβήτη;

Καμία αγωγή δεν θεραπεύει οριστικά  τον Σακχαρώδη Διαβήτη, απλώς τον αντιμετωπίζει με σκοπό τη διατήρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα ώστε να αποτραπούν οι επιπλοκές της νόσου. Πολλές θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση του ΣΔ τύπου 2 και πολλά σύγχρονα και αποτελεσματικά φάρμακα προσφέρουν στο γιατρό μια πληθώρα εργαλείων ώστε να επιτύχει την επιθυμητή ρύθμιση. Παράλληλα, κάποια από τα σύγχρονα φάρμακα προφέρουν επιπλέον καρδιαγγειακή προστασία στους ήδη υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου διαβητικούς ασθενείς.

Για να επιτευχθεί η ρύθμιση είναι φυσικά απαραίτητο  ο ασθενής να λαμβάνει την αγωγή του σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού και να προχωρήσει στην τροποποίηση του τρόπου ζωής του και της διατροφής του. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό  να μην παραλείπει τις επισκέψεις στον θεράποντα ιατρό του και να κάνει τακτικά τις προβλεπόμενο παρακλινικό έλεγχο. Ο διαβήτης είναι μια νόσος εξελικτική την οποία θα πρέπει να παρακολουθούμε συστηματικά ώστε να μπορέσουμε να επιτύχουμε την επιθυμητή ρύθμιση και να αποφευχθούν οι επιπλοκές.