Δόντια: Πώς θα τα κρατήσουμε υγιή και δυνατά

Το να έχει κανείς λαμπερά, όμορφα δόντια δεν εξαρτάται μόνο από ένα απλό βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα. Εξαρτάται και από το πόσο δυνατό είναι το σμάλτο σας, η εξωτερική δηλαδή επιφάνεια των δοντιών σας, που είναι και η πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στην καθημερινή φθορά. Ό,τι τρώτε και πίνετε, ή ακόμα και ορισμένες ιατρικές παθήσεις ή φάρμακα, μπορεί να επηρεάσει τα μέταλλα που κάνουν το σμάλτο σας δυνατό. Και η γενετική σας κληρονομιά, όπως και οι πρώιμες παιδικές σας εμπειρίες μπορεί επίσης να παίξουν ρόλο στο πόσο σκληρά είναι τα δόντια σας και πόσο ευαίσθητα είναι στην τερηδόνα.

Πού οφείλονται τα αδύναμα δόντια;

Μερικοί άνθρωποι έχουν απλώς πιο λεπτό ή πιο εύθραυστο σμάλτο. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα σχετικά σπάνιων γενετικών διαταραχών, όπως η  ατελής αδαμαντινογένεση (amelogenesis imperfecta), μία κληρονομική ετερογενής αναπτυξιακή διαταραχή της αδαμαντίνης, που επηρεάζει τη νεογιλή και τη μόνιμη οδοντοφυΐα. Αλλά πιο συχνά τα προβλήματα του σμάλτου συνδέονται με περιβαλλοντικούς παράγοντες που θα μπορούσαν να διαταράξουν τον σχηματισμό του στη μήτρα ή στην πρώιμη παιδική ηλικία, λέει η Δρ Isabelle Chase, διευθύντρια του προγράμματος παιδοδοντιατρικής ειδικότητας στην οδοντιατρική σχολή του Harvard.

Η έρευνα έχει συνδέσει ζητήματα προγεννητικής υγείας, όπως η ανεπάρκεια βιταμίνης D ή ο διαβήτης κύησης, με μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης ελαττωμάτων στην αδαμαντίνη στα παιδιά. Ορισμένες μελέτες έχουν ακόμη προτείνει ότι ο υποσιτισμός στη βρεφική και πρώιμη παιδική ηλικία, καθώς και ασθένειες όπως η ιλαρά, η πνευμονία ή ακόμη και οι συχνοί υψηλοί πυρετοί μπορεί να συνδέονται επίσης με ένα πιο αδύναμο σμάλτο.

Όσο πιο αδύναμο είναι το σμάλτο, τόσο πιο ευαίσθητα είναι τα δόντια σας, ειδικά στη ζέστη ή στο κρύο. Μπορεί επίσης να είστε πιο επιρρεπείς σε τερηδόνα, σημειώνει η Δρ Chase.

Στους μεγαλύτερους εφήβους και ενήλικες, η διάβρωση του σμάλτου προέρχεται στο μεγαλύτερο μέρος της από τα όξινα τρόφιμα και ποτά. Αυτά περιλαμβάνουν χυμούς φρούτων, αθλητικά ποτά, αναψυκτικά, ανθρακούχο νερό και τρόφιμα που έχουν ξύδι, όπως τα τουρσιά.

Ο καφές, αν και είναι κάπως όξινος, δεν είναι τόσο διαβρωτικός όσο οι χυμοί εσπεριδοειδών και τα αναψυκτικά, ειδικά σε μέτριες ποσότητες. Αλλά αν προσθέσετε ζάχαρη στο πρωινό σας φλιτζάνι, αυτό θα μπορούσε να ευνοήσει την ανάπτυξη βακτηρίων στο στόμα σας, που παράγουν οξύ το οποίο μπορεί να αποδυναμώσει τα δόντια σας, λέει η ειδικός.

Τα προϊόντα που κολλάνε στα δόντια σας είναι προβληματικά για τον ίδιο λόγο. Εάν τα τρώτε ή τα πίνετε συχνά, το σμάλτο σας θα χάσει σιγά-σιγά τα μέταλλα του και θα γίνει πιο αδύναμο και πιο ευάλωτο στην τερηδόνα ή στο σπάσιμο, λέει ο Δρ Daniel H. Fine, πρόεδρος του τμήματος στοματικής βιολογίας στο Rutgers School of Dental Medicine.

Τα δόντια -ιδίως εκείνα στο πίσω μέρος του στόματος- μπορεί επίσης να αποδυναμωθούν από χρόνια παλινδρόμηση οξέος ή συχνούς εμετούς.

Το σάλιο μπορεί να αποτρέψει τη βλάβη ρυθμίζοντας ή εξουδετερώνοντας το οξύ στο στόμα. Μπορεί επίσης να επικαλύψει τα δόντια με σημαντικά μέταλλα που βοηθούν στην επαναμεταλλοποίηση, όπως ασβέστιο από σκούρα φυλλώδη πράσινα λαχανικά ή φώσφορο από ξηρούς καρπούς, φασόλια και κρέας. Αλλά τα άτομα που έχουν χρόνια ξηροστομία λόγω ορισμένων ιατρικών παθήσεων ή φαρμάκων μπορεί να μην έχουν αυτή την προστασία και, ως εκ τούτου, να είναι επίσης επιρρεπή στην αποδυνάμωση των δοντιών τους.

Τι μπορείτε να κάνετε για να δυναμώσετε τα δόντια;

Αν και ορισμένοι παράγοντες είναι εκτός του ελέγχου μας, εξακολουθούν να υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να προστατεύσετε και να ενισχύσετε το σμάλτο σας.

Το επιμελές βούρτσισμα και το νήμα είναι απαραίτητα, λέει η Δρ Chase. Αλλά θα πρέπει να περιμένετε τουλάχιστον μισή έως μία ώρα μετά το φαγητό ή το ποτό για να δώσετε χρόνο στο σάλιο σας να ξεπλύνει τα οξέα πριν το βούρτσισμα.

Η Αμερικανική Οδοντιατρική Ένωση συνιστά τη χρήση προϊόντων που περιέχουν φθόριο, το οποίο ενώνει το ασβέστιο και τον φώσφορο στο σάλιο σας για να κάνει το σμάλτο πιο σκληρό και πιο ανθεκτικό στην αποσύνθεση.

Οι οδοντίατροι μπορεί επίσης να συστήσουν στοματικό διάλυμα με φθόριο ή να συνταγογραφήσουν οδοντόκρεμα υψηλής περιεκτικότητας σε φθόριο για άτομα που έχουν πιο αδύναμα δόντια ή είναι πιο ευαίσθητα στην τερηδόνα. Ωστόσο, όλες αυτές οι θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές στα αρχικά στάδια της βλάβης του σμάλτου, σύμφωνα με την ειδικό.

Για την πρόληψη της διάβρωσης, η Δρ Chase συνιστά να προσπαθήσετε να περιορίσετε την κατανάλωση όξινων τροφίμων και ροφημάτων. Αποφύγετε να πίνετε διάφορα για μεγάλες χρονικές περιόδους και να τσιμπολογάτε συνεχώς σνακ, που εκθέτουν τα δόντια σας σε οξέα και τροφοδοτούν τα βακτήρια στο στόμα σας. Ξεπλένετε το στόμα σας μετά το φαγητό και πίνετε νερό τακτικά για να αυξήσετε την παραγωγή σάλιου και να αντιμετωπίσετε ορισμένες από τις επιπτώσεις της διάβρωσης.

Ο προγραμματισμός τακτικών οδοντιατρικών ελέγχων μπορεί επίσης να αποφέρει οφέλη, επιτρέποντάς σας να εντοπίσετε και να επιδιορθώσετε νωρίς τη ζημιά. Εάν το σμάλτο διαβρώνεται συνεχώς, η ζημιά δεν μπορεί να αναιρεθεί. Οι ρωγμές και οι κοιλότητες είναι μόνιμες και το τελευταίο πράγμα που θέλετε να κάνετε είναι να πάτε για σφράγισμα όταν πονάτε.

Πηγή: New York Times

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Υπαρκτό πρόβλημα στα νοσοκομεία η υγιεινή των χεριών

Αλτσχάιμερ: Έρευνα αποκαλύπτει αλλοιώσεις σε γονίδια του ανοσοποιητικού

Γιατί η Νέα Υόρκη σκέφτεται να απαγορεύσει τις κάψουλες πλυντηρίου