ECDC: Τα κουνούπια απειλούν την Ευρώπη – Ραγδαία αύξηση στα νοσήματα που μεταδίδουν

Ανησυχητική αύξηση παρουσιάζουν στην Ευρώπη τα κρούσματα των νοσημάτων που μεταδίδουν τα κουνούπια, προειδοποιεί το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC).

Μάλιστα η αύξηση δεν περιορίζεται μόνο στα εγχώρια περιστατικά, αλλά και στα εισαγόμενα, τα οποία πλέον έχουν φθάσει σε αριθμούς ρεκόρ.

Το ECDC έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα νέα δεδομένα για νοσήματα, όπως ο δάγκειος πυρετός και ο ιός του Δυτικού Νείλου που προσβάλλουν ολοένα περισσότερα άτομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ).

Το 2023 αναφέρθηκαν 130 κρούσματα δάγκειου πυρετού, που μεταδόθηκαν από τα κουνούπια εντός της ΕΕ/ΕΟΧ. Το 2022 όμως είχαν αναφερθεί 71 κρούσματα. Η αύξηση είναι πολύ σημαντική, αν αναλογιστεί κανείς ότι ολόκληρη την δεκαετία 2010-2021 είχαν αναφερθεί συνολικώς 73 εγχώρια κρούσματα!

Ραγδαία αύξηση παρατηρείται και στα εισαγόμενα κρούσματα. Αυτά καταγράφονται σε ανθρώπους που επιστρέφουν ή είναι επισκέπτες από χώρες όπου ενδημεί ο δάγκειος πυρετός. Το 2002 καταγράφηκαν στην ΕΕ/ΕΟΧ 1.572 εισαγόμενα κρούσματα. Το 2023, όμως, ξεπέρασαν τα 4.900. Είναι τα περισσότερα που έχουν αναφερθεί ποτέ από το 2008, όταν άρχισε η επιτήρηση στην ΕΕ, τονίζει το ECDC.

Σαν να μην ήταν αυτό αρκετό, τους πρώτους μήνες του 2024 αρκετές χώρες ανέφεραν σημαντικές αυξήσεις στα εισαγόμενα κρούσματα. Αν συνεχιστεί αυτή η τάση, η εφετινή χρονιά θα είναι ακόμα χειρότερη.

Εξαπλώνονται σε νέες γεωγραφικές περιοχές

Διαφορετικά, αλλά πιο ανησυχητική, είναι η κατάσταση με τον ιό του Δυτικού Νείλου. Η χώρα μας έχει μεγάλη εμπειρία με αυτόν, δεδομένου ότι καταγράφει (μαζί με την Ιταλία) τα περισσότερα κρούσματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως αναφέρει το ECDC, το 2023 καταγράφηκαν 713 εγχώρια κρούσματα και 67 θάνατοι σε 123 διαφορετικές περιοχές 9 κρατών μελών της ΕΕ. Οι 22 από αυτές τις περιοχές ανέφεραν κρούσματα για πρώτη φορά στα χρονικά.

Αν και ο αριθμός των κρουσμάτων ήταν χαμηλότερος απ’ ό,τι το 2022 (ήταν 1.133), ο αριθμός των περιοχών είναι ο μεγαλύτερος της τελευταίας πενταετίας. Αυτό σημαίνει ότι τα κουνούπια που φέρουν τον ιό εξαπλώνονται σε νέες γεωγραφικές περιοχές.

Ποια είδη μας απειλούν

Τα κουνούπια που προκαλούν αυτές και άλλες νόσους δεν ανήκουν στο ίδιο είδος. Ούτε εξαπλώνονται με τον ίδιο τρόπο, σύμφωνα με το ECDC. Ειδικότερα:

• Το κουνούπι Aedes albopictus (ασιατικό κουνούπι τίγρης) εξαπλώνεται προς βορράν, ανατολή και δύση. Έχει εδραιώσει την παρουσία του σε 13 χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ. Μεταδίδει τον δάγκειο πυρετό, τον ιό chikungunya και τον ιό Ζίκα.
• Το είδος Aedes aegypti εδραίωσε προσφάτως την παρουσία του στην Κύπρο. Το ενδεχόμενο να περάσει στην ηπειρωτική Ευρώπη προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους ειδικούς. Έχει σημαντική ικανότητα να μεταδίδει παθογόνα και δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση στους ανθρώπους. Μεταδίδει τον κίτρινο πυρετό, τον δάγκειο πυρετό και τους ιούς chikungunya και Zika.
• Το κουνούπι Culex pipiens είναι εκτεταμένο στην ΕΕ/ΕΟΧ. Ελλάδα, Ιταλία και άλλες χώρες βρίθουν σε αυτό. Είναι υπεύθυνο για την διασπορά του ιού του Δυτικού Νείλου.

Ποια είναι η αιτία

Πού οφείλεται η ραγδαία εξάπλωση των μολυσμένων κουνουπιών και των νοσημάτων που φέρουν; Στην κλιματική αλλαγή, λένε οι ειδικοί. Και προειδοποιούν πως η κατάσταση θα επιδεινωθεί στο μέλλον, διότι δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την εγκατάσταση και την αναπαραγωγή τους.

Ωστόσο το πρόβλημα δεν είναι μόνο χωροταξικό, αλλά και εποχικό. Εφέτος το πρώτο κρούσμα λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου αναφέρθηκε στις αρχές της άνοιξης (τον Μάρτιο) αντί για το καλοκαίρι. Το κρούσμα αυτό καταγράφηκε στη Σεβίλλη, στην Ισπανία.

Αν και ήταν μεμονωμένο, είναι η απόδειξη πως τα κουνούπια μπορούν να μεταδώσουν τους επικίνδυνους ιούς που φέρουν όλες τις εποχές του χρόνου. Και έτσι όπως τις αλλάζει η κλιματική αλλαγή, στο τέλος δεν θα εφησυχάζουμε ούτε λεπτό.

Φωτογραφία: iStock