Εχινόκοκκος: Μολύνει κάθε χρόνο εκατοντάδες Ευρωπαίους, αναφέρει το ECDC

Περισσότεροι από 500 Ευρωπαίοι παθαίνουν κάθε χρόνο εχινοκοκκίαση, μία λοίμωξη που προκαλείται από παράσιτο και μπορεί να χρειασθεί εκτεταμένες χειρουργικές επεμβάσεις ή/και παρατεταμένη φαρμακευτική θεραπεία για να αντιμετωπιστεί.

Τα περισσότερα από τα κρούσματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εγχώρια, αλλά σημαντικός αριθμός σχετίζονται με ταξίδια σε χώρες εκτός ΕΕ. Σχεδόν οι μισοί ασθενείς είναι άνδρες, με σημαντικό ποσοστό να έχουν ηλικία άνω των 65 ετών. Αντιθέτως στις γυναίκες πολλά κρούσματα αφορούν τις ηλικίες 25-44 ετών.

Στη χώρα μας, επίσης καταγράφονται μερικά σποραδικά περιστατικά, ιδίως στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Σε μία στις τρεις περιπτώσεις η έκθεση στον εχινόκοκκο ήταν επαγγελματική, καθώς τα κρούσματα αφορούσαν κτηνοτρόφους, αγρότες κ.λπ.

To Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (ECDC) έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα αναλυτικά δεδομένα για την εχινοκοκκίαση στην ΕΕ το 2021. Σύμφωνα με αυτά,  καταγράφηκαν 540 κρούσματα. Αντιστοιχούν σε 0,16 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού – αναλογία που είναι ίδια με εκείνη του 2020. Είναι οι χαμηλότερες αναλογίες που έχουν καταγραφεί από το 2007, που άρχισε η επιτήρηση για τη λοίμωξη στην ΕΕ.

Η υψηλότερη αναλογία περιστατικών αναφέρθηκε στους άνδρες 65 ετών και άνω. Έφτασε στα 0,21 περιστατικά ανά 100.000 κατοίκους. Ακολουθούν οι γυναίκες 25-44 ετών με 0,20 περιστατικά ανά 100.000.

Στο 58% των περιπτώσεων η εχινοκοκκίαση ήταν εγχώρια. Στο υπόλοιπο 42% σχετιζόταν με ταξίδι εκτός ΕΕ.  Οι χώρες με τα περισσότερα κρούσματα ήταν:

• Η Βουλγαρία (1,27 ανά 100.000 πληθυσμού)
• Η Λιθουανία (0,72 ανά 100.000)
• Η Σλοβενία (0,52 ανά 100.000 πληθυσμού)

Κύπρος, Μάλτα και Ισλανδία δεν είχαν κανένα κρούσμα. Η χώρα μας είχε 4 κρούσματα (αναλογία 0,04 ανά 100.000 πληθυσμού).

Σχεδόν οι μισοί ασθενείς στην Ευρώπη χρειάσθηκε να νοσηλευθούν στο νοσοκομείο για την εχινοκοκκίαση. Ωστόσο κανένας δεν έχασε τη ζωή του. Τις περισσότερες νοσηλείες ανέφεραν Αυστρία (11 ασθενείς), Βέλγιο (12 ασθενείς) και Πολωνία (14 ασθενείς).

Τι είναι η εχινοκοκκίαση

Η εχινοκοκκίαση είναι λοίμωξη που προκαλείται από ένα παράσιτο των ζώων. Όπως αναφέρει ο Εθνικός Οργανισμός Δημοσίας Υγείας (ΕΟΔΥ), το παράσιτο είναι ένα είδος ταινίας που ανήκει στο γένος echinococcus.

Η νόσος ονομάζεται και υδατίδωση, επειδή προκαλεί χαρακτηριστικές κύστεις (υδατίδες κύστεις) στα εσωτερικά όργανα. Πιο συχνά οι κύστεις αναπτύσσονται στο ήπαρ και στους πνεύμονες, αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Λιγότερο συχνά αναπτύσσονται και:

• Στα οστά
• Τους νεφρούς
• Τον σπλήνα
• Τους μυς
• Το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός)

Ο εχινόκοκκος μεταδίδεται στον άνθρωπο με την κατανάλωση νερού, τροφής ή χώματος που είναι μολυσμένο με τα αυγά του εχινοκόκκου. Μπορεί επίσης να συμβεί μετάδοση και με την άμεση επαφή με μολυσμένο ζώο.

Από τη στιγμή της μόλυνσης μέχρι την ανάπτυξη των κύστεων μπορεί να μεσολαβήσουν λίγα ή πολλά χρόνια. Σχεδόν οι μισοί ασθενείς νοσούν μέσα στην πρώτη διετία από τη μόλυνσή τους.

Η εχινοκοκκίαση προκαλεί συμπτώματα αναλόγως με το όργανο όπου αναπτύχθηκε η/οι κύστη/κύστεις. Όταν αναπτύσσεται στο ήπαρ, ο ασθενής μπορεί να έχει:

• Πόνο στην κοιλιά
• Ναυτία
• Έμετο

Όταν αναπτύσσεται στους πνεύμονες μπορεί να προκαλέσει χρόνιο βήχα, πόνο στο στήθος και δύσπνοια. Άλλα μη-ειδικά συμπτώματα είναι ανορεξία, απώλεια βάρους και αδυναμία.

Η εχινοκοκκίαση απαιτεί συχνά δαπανηρή και δύσκολη θεραπεία. Πολλοί ασθενείς χρειάζονται εκτεταμένες χειρουργικές επεμβάσεις ή/και παρατεταμένη φαρμακευτική θεραπεία, τονίζει ο ΠΟΥ.

Στην Ελλάδα

Στην χώρα μας, την περίοδο 2004-2022 καταγράφηκαν συνολικώς 255 κρούσματα, αναφέρει ο ΕΟΔΥ. Το 2021 και το 2022 καταγράφηκε ο μικρότερος αριθμός (από 4 κρούσματα σε κάθε μία από αυτές τις χρονιές).

Καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου 2004-2022, το 51,8% των κρουσμάτων αφορούσε άντρες. Η μέση ηλικία των κρουσμάτων ήταν τα σχεδόν 52 έτη.

Σε περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις (στο 51,4%) η κύρια αιτία μόλυνσης ήταν η συστηματική επαφή με ζώα. Όσον αφορά το επάγγελμα, το 11% των ασθενών ήταν κτηνοτρόφοι, το 0,8% κτηνίατροι και το 16,9% είχαν άλλο επάγγελμα υψηλού κινδύνου όπως αγρότης, μανάβης, εκτροφέας σκύλων, οικοδόμος.

Το 18,1% των κρουσμάτων στην χώρα μας αφορούσαν αλλοδαπούς. Σημαντικοί παράγοντες κινδύνου ήταν:

• Η επαφή με το χώμα
• Η πλημμελής τήρηση των κανόνων υγιεινής (π.χ. μη χρήση γαντιών, μη καλό πλύσιμο χεριών, κατανάλωση μη καλά πλυμένων κηπευτικών)
• Το παρασιτικό φορτίο των σκύλων που μπορεί να παραλλάσει από περιοχή σε περιοχή

Φωτογραφία: iStock