Ευθειασμός του αυχένα: Που οφείλεται και σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται θεραπεία

Ο ευθειασμός του αυχένα αποτελεί μία από τις συχνότερες «διαγνώσεις», που γίνονται κατά τις ακτινογραφίες, τις αξονικές και τις μαγνητικές τομογραφίες στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης.

Αν και ακούγεται ως κάτι πολύ σοβαρό, δεν συνιστά απαραιτήτως πρόβλημα, εξ ου και τα εισαγωγικά στη λέξη «διάγνωση». Ωστόσο οι ασθενείς αρχίζουν συχνά αναζητήσεις στο Ίντερνετ σε μια προσπάθεια να μάθουν τι τους συμβαίνει, αναφέρει ένας Έλληνας ειδικός.

«Για να γίνει απολύτως κατανοητό κατά πόσον ο ευθειασμός του αυχένα αποτελεί πρόβλημα, αλλά και για να απαλλαγούν όσο είναι δυνατόν από το άγχος τους οι ασθενείς, πρέπει να γίνει αντιληπτό το «πρόβλημα»», λέει κ. Παντελής Σταυρινού, διευθυντής νευροχειρουργός στο Metropolitan Hospital, επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολονίας, στη Γερμανία.

«Η σπονδυλική μας στήλη δεν είναι ευθεία», εξηγεί. «Αντιθέτως, δημιουργεί καμπύλες. Ο αυχένας μας ή, πιο σωστά, η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης (εν συντομία ΑΜΣΣ) έχει υπό φυσιολογικές συνθήκες μια απαλή καμπύλη η οποία ονομάζεται αυχενική λόρδωση. Μερικές φορές χάνεται αυτή η καμπύλη και ο αυχένας παρουσιάζει ευθειασμό ή ακόμα και κύφωση».

Σε τέτοιες περιπτώσεις, η «διάγνωση» στην ακτινογραφία ή την τομογραφία είναι «ευθειασμός του αυχένα» ή «ευθειασμός της ΑΜΣΣ» ή «απώλεια της φυσιολογικής λόρδωσης». Σε όλες τις περιπτώσεις πρόκειται για το ίδιο πράγμα.

Τι σημαίνει όμως ο ευθειασμός του αυχένα για τον ασθενή, πώς δημιουργείται και τι μπορεί να κάνει γι’ αυτόν; Ο κ. Σταυρινού έχει τις απαντήσεις.

Γιατί έχει καμπύλες η σπονδυλική στήλη

Η σπονδυλική στήλη διαθέτει καμπύλες για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Οι καμπύλες αυτές μας βοηθούν να κρατάμε την ισορροπία μας όταν περπατάμε και όταν στεκόμαστε. Προστατεύουν επίσης τη σπονδυλική στήλη από τις κάθετες φορτίσεις.

Που οφείλεται ο ευθειασμός του αυχένα

Ο ευθειασμός του αυχένα μπορεί να έχει πολλές αιτίες. Οι συνηθέστερες είναι οι εξής:

• Εκφυλιστική νόσος της σπονδυλικής στήλης. Όσο μεγαλώνουμε φθείρεται η σπονδυλική στήλη και οι δίσκοι που παρεμβάλλονται μεταξύ των σπονδύλων (μεσοσπονδύλιοι δίσκοι). Οι δίσκοι χάνουν το φυσιολογικό σφηνοειδές σχήμα τους και γίνονται άκαμπτοι και λεπτοί. Οι φθορές αυτές οδηγούν τελικά σε αλλαγή της ανατομίας της σπονδυλικής στήλης. Σε αυτήν προστίθεται ο σπασμός των αυχενικών μυών που προκαλείται από τον πόνο στον αυχένα που συχνά συνυπάρχει. Έτσι προκύπτει τελικά ο ευθειασμός του αυχένα.
• Κακή στάση σώματος. Το να είναι κάποιος συνεχώς σκυμμένος πάνω από ένα κινητό ή καμπουριασμένος μπροστά στην οθόνη του λάπτοπ οδηγεί σε βάθος χρόνου σε σημαντική καταπόνηση των αυχενικών μυών. Το τελικό επακόλουθο είναι ο ευθειασμός του αυχένα.
• Ιατρογενής διαταραχή. Μερικές φορές ο ευθειασμός και η κύφωση μπορεί να είναι το ανεπιθύμητο αποτέλεσμα ενός χειρουργείου. Η συνηθέστερη αιτία είναι η εκτεταμένη αυχενική πεταλεκτομή, ιδίως σε νεαρή ηλικία. Η αυχενική πεταλεκτομή γίνεται είτε για να αποσυμφορηθούν τα νεύρα που είναι πιεσμένα είτε για να αφαιρεθεί κάποια εξεργασία. Γι’ αυτό και συνιστάται η πεταλεκτομή να αντικαθίσταται από την πεταλοτομή (κατά την οποία τα πέταλα των σπονδύλων επανατοποθετούνται), όπου αυτό είναι δυνατό.
• Τραυματισμοί. Ευθειασμούς αυχένα προκαλούν συχνά τραύματα (π.χ. τροχαία, αθλητικές κακώσεις). Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ευθειασμός του αυχένα οφείλεται σε πόνο ο οποίος προκαλεί σπασμό των μυών. Μπορεί να οφείλεται και σε κάκωση των μυών ή των συνδέσμων, ή, σπανιότερα, σε ρήξη δίσκων, ή κατάγματα σπονδύλων.
• Συγγενής (εκ γενετής) διαταραχή. Μερικές φορές οι σπόνδυλοι δεν ολοκληρώνουν την ανάπτυξή τους και αντί να έχουν παραλληλόγραμμο σχήμα, αποκτούν σφηνοειδές.

Σε σπάνιες περιπτώσεις ο ευθειασμός του αυχένα προκαλείται από κάποιον όγκο που πιέζει το νωτιαίο μυελό ή παραμορφώνει τους σπονδύλους. Άλλη σπάνια αιτία είναι η παραμόρφωση μετά από φλεγμονή (σπονδυλοδισκίτιδα).

Τα πιθανά συμπτώματα

Ο ευθειασμός του αυχένα μπορεί να προκαλέσει ποικίλα συμπτώματα, τα συνηθέστερα εκ των οποίων είναι:

• Πόνος στον αυχένα (αυχεναλγία) ή πονοκέφαλοι (κεφαλαλγία)
• Πόνος στα χέρια
• Μειωμένη κινητικότητα του αυχένα
• Αίσθημα κόπωσης
• Βουητό στα αυτιά (εμβοές) κ.ά.

Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις και εφ’ όσον η κατάσταση εξελιχθεί, μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα όπως αδυναμία χεριών και ποδιών, διαταραχή στην ούρηση κ.λπ.

Πως αντιμετωπίζεται

«Κατ’ αρχάς, το γεγονός ότι κάποιος έχει ευθειασμό στον αυχένα δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι χρειάζεται θεραπεία», ξεκαθαρίζει ο κ. Σταυρινού. «Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και έχει διαφορετική ανατομία. Άλλοι έχουν μεγάλη αυχενική λόρδωση (δηλαδή μεγάλη καμπύλη) και άλλοι έχουν ευθύ αυχένα. Ο ευθειασμός του αυχένα από μόνος του δεν λέει κάτι. Μόνο όταν συνοδεύεται από συμπτώματα ή όταν οφείλεται σε κάποια υποκείμενη ιατρική αιτία χρήζει αντιμετώπισης».

Επιπλέον, τονίζει, «η καμπύλη της ΑΜΣΣ από μόνη της δεν είναι τόσο σημαντική όσο είναι η εξέλιξη της καμπύλης αυτής σε βάθος χρόνου. Έτσι λοιπόν, αν κάποιος είχε κάποτε καμπυλωτό αυχένα και στην πορεία παρουσίασε ευθειασμό, τότε μιλάμε για επιδείνωση και τότε είναι πιθανό να χρειάζεται θεραπεία».

Αν πράγματι υπάρχει ανάγκη αντιμετώπισης, τότε συνήθως η θεραπεία στηρίζεται σε συνδυασμό των παρακάτω:

• Φυσικοθεραπεία-μασάζ
• Παυσίπονα
• Αυχενικός κηδεμόνας (κολλάρο)
• Ξεκούραση και αλλαγή στάσης σώματος.

Η φυσικοθεραπεία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και έχει στόχο να χαλαρώσει κάποιους μυς και να δυναμώσει κάποιους άλλους. Στοχεύει επίσης στη βελτίωση της κινητικότητας του αυχένα. Ο φυσικοθεραπευτής ξέρει καλύτερα από τον οποιοδήποτε τι ασκήσεις και χειρισμοί πρέπει να γίνουν, υπογραμμίζει ο κ. Σταυρινού.

Πότε συνιστάται εγχείρηση

Χειρουργική θεραπεία για τον ευθειασμό δεν απαιτείται συχνά. Αν χρειάζεται χειρουργείο είναι:

• Είτε γιατί υπάρχει κάποια συνοδός πάθηση η οποία συντηρεί τον ευθειασμό (όπως π.χ. δισκοκήλες)
• Είτε γιατί υπάρχει «αστάθεια» στην ΑΜΣΣ (π.χ. μετά από πεταλεκτομή).

«Ο ευθειασμός του αυχένα είναι κάτι σχετικά συχνό και δεν προκαλεί απαραίτητα πόνο. Στην περίπτωση όμως που προκαλεί προβλήματα, μια σειρά από συντηρητικά μέτρα μπορούν να βοηθήσουν και η πρόγνωσή του είναι καλή», τονίζει ο κ. Σταυρινού. «Χειρουργείο χρειάζεται μόνο όταν υπάρχει και κάποιο άλλο πρόβλημα το οποίο συντηρεί την κατάσταση».

Φωτογραφία: iStock