Ένας ασθενής με πόνο στη μέση ή/και το πόδι που απευθύνεται στον ιατρό, είναι πιθανό να ακούσει κάποιους όρους με τους οποίους δεν έχει καμία υποχρέωση να είναι εξοικειωμένος. Θα εκτεθεί επίσης σε πολλούς μύθους, κυρίως όσον αφορά την χειρουργική αντιμετώπιση του προβλήματός του.
Όροι όπως «δισκεκτομή», «αποσυμπίεση σπονδυλικής στένωσης» και «σπονδυλοδεσία» είναι τρεις από τους συνηθέστερους που ακούνε για πρώτη φορά οι ασθενείς. Ο κ. Παντελής Σταυρινού, διευθυντής νευροχειρουργός στο Metropolitan Hospital, επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Κολωνίας, στη Γερμανία. Όπως εξηγεί, τι σημαίνουν:
- Δισκεκτομή: Είναι η αφαίρεση της κήλης του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Σε πολλές περιπτώσεις, η αιτία του πόνου στη μέση και στο πόδι είναι μια κήλη που πιέζει ένα νεύρο. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι είναι ιστοί που παρεμβάλλονται ανάμεσα στα οστά της σπονδυλικής στήλης (τους σπονδύλους). Οι ιστοί αυτοί λειτουργούν σαν αμορτισέρ και προστατεύουν τους σπονδύλους από την τριβή μεταξύ τους.
- Αποσυμπίεση για σπονδυλική στένωση: Πρόκειται για μια επέμβαση κατά την οποία αφαιρούνται το κομμάτι του οστού και οι υπερτροφικοί σύνδεσμοι, που πιέζουν τον σπονδυλικό σωλήνα και τα νεύρα.
- Σπονδυλοδεσία: Είναι σύνθετη λέξη και σημαίνει «δέσιμο των σπονδύλων». Ουσιαστικά πρόκειται για μία επέμβαση κατά την οποία ενώνονται δύο ή περισσότεροι σπόνδυλοι μεταξύ τους.
«Σημαντικό ποσοστό των ασθενών με επίμονο πόνο στη μέση και στο πόδι, θα ακούσουν τελικά τον ιατρό να προτείνει κάποια χειρουργική θεραπεία», εξηγεί ο κ. Σταυρινού. «Αυτό έχει δύο συνέπειες. Αφ’ ενός ο ασθενής χαίρεται, διότι επιτέλους θα υπάρξει κάποια λύση στο πρόβλημά του. Αφ’ ετέρου όμως φοβάται πολύ. Το πρόβλημα περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι συχνά ο ασθενής παίρνει αντικρουόμενες γνώμες, από ειδικούς και μη».
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει προτού ληφθεί η απόφαση για χειρουργείο «είναι να απαλλαγούμε από μερικούς μύθους σχετικούς με τις εγχειρήσεις στη μέση», τονίζει. Να ποιοι είναι:
Μύθος 1: Μια εγχείρηση στη σπονδυλική στήλη είναι «μεγάλο χειρουργείο»
Η αλήθεια είναι τα συχνότερα προβλήματα στη μέση λύνονται με μικρές, σύντομες και ιδιαίτερα ασφαλείς χειρουργικές επεμβάσεις. Τα προβλήματα αυτά είναι:
- Η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου
- Η σπονδυλική στένωση
- Τα κατάγματα σπονδύλων
Επιπλέον, με τις σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, οι εγχειρήσεις:
- Διαρκούν λίγο
- Προκαλούν ελάχιστο πόνο
- Συνοδεύονται από ταχύτατη επάνοδο στην καθημερινότητα
Ακόμα όμως και τα πιο σύνθετα χειρουργεία, όπως η σπονδυλοδεσία σε ένα ή δύο επίπεδα, μπορούν να γίνουν με μικρές τομές και λίγο πόνο.
Μύθος 2: Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποφύγουμε το χειρουργείο
Η αλήθεια είναι ότι το 80% των ασθενών με πόνο στη μέση, τον αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά με συντηρητικές μεθόδους (φάρμακα, φυσικοθεραπεία, ενέσεις κ.λπ.). Οι μέθοδοι αυτές είναι η πρώτη γραμμή θεραπείας για τους ασθενείς με πόνο στη μέση και στο πόδι.
Ωστόσο μερικοί ασθενείς δεν καταφέρνουν να απαλλαγούν από τον πόνο τους και να ανακτήσουν την ποιότητα ζωής τους. Γι’ αυτούς τους ασθενείς η εγχείρηση είναι μακράν η αποτελεσματικότερη λύση. Η δισκεκτομή, λ.χ., απαλλάσσει τους πάσχοντες από τους πόνους σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90%.
Είναι λάθος να βασανίζεται ένας ασθενής επ’ άπειρον, κάνοντας θεραπείες που δεν τον βοηθούν, ενώ υπάρχει αποτελεσματική λύση για το πρόβλημά του.
Μύθος 3: Αν γίνει μία φορά εγχείρηση, είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί και δεύτερη
Η αλήθεια είναι ότι μερικές φορές χρειάζεται δεύτερη εγχείρηση. Όχι όμως επειδή απέτυχε η πρώτη, αλλά επειδή νόσησε κάποιο άλλο σημείο της σπονδυλικής στήλης.
Μύθος 4: Αν κάνω εγχείρηση στη μέση, θα απαλλαγώ αμέσως από τον πόνο
Η αλήθεια είναι ότι πολλοί ασθενείς έχουν πλήρη ύφεση των συμπτωμάτων τους αμέσως μετά την χειρουργική επέμβαση. Αυτό παρατηρείται κυρίως σε παθήσεις όπως η κήλη δίσκου και η σπονδυλική στένωση.
Εν τούτοις, ο χρόνος αποθεραπείας και αποκατάστασης ποικίλλει σημαντικά από ασθενή σε ασθενή και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως:
- Το είδος της επέμβασης
- Η ηλικία του ασθενούς
- Η φυσική κατάσταση κ.λπ.
Σε επεμβάσεις όπως η δισκεκτομή και η στένωση, ο χρόνος αποθεραπείας είναι πολύ σύντομος. Έτσι, οι ασθενείς επανέρχονται στην καθημερινότητά τους μέσα σε λίγες μέρες έως λίγες εβδομάδες.
Σε επεμβάσεις, όμως, όπως η σπονδυλοδεσία, ενδέχεται ο χρόνος αποθεραπείας να είναι 3-4 μήνες. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι στη διάρκειά τους ο ασθενής θα είναι καθηλωμένος στο κρεβάτι. Απλώς θα χρειαστεί χρόνος έως ότου επανέλθει πλήρως στην καθημερινότητά του.
Μύθος 5: Ένα χειρουργείο στη μέση θα βοηθήσει σίγουρα
Η αλήθεια είναι ότι η χειρουργική επέμβαση είναι αποτελεσματική όταν τα συμπτώματα του ασθενούς ταιριάζουν με τον απεικονιστικό έλεγχο (δηλαδή με τα ευρήματα στη μαγνητική και αξονική τομογραφία). Αν τα συμπτώματα εξηγούνται ικανοποιητικά από αυτό που δείχνουν οι εξετάσεις, τότε η πιθανότητα να βοηθηθεί ο ασθενής είναι πολύ μεγάλη.
Τα προβλήματα αρχίζουν όταν υπάρχουν «γκρίζες ζώνες». Όταν δηλαδή ο ασθενής περιγράφει άτυπα συμπτώματα που δεν ταιριάζουν απόλυτα με αυτό που δείχνουν οι εξετάσεις. Ή, αντιθέτως, όταν περιγράφει χαρακτηριστικά συμπτώματα, αλλά οι εξετάσεις δεν δείχνουν κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα στη μέση του.
Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να έχει προηγηθεί αναλυτική και ειλικρινής ενημέρωση του ασθενούς για τα ποσοστά επιτυχίας. Επιπλέον, πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν το γεγονός ότι κάθε ασθενής είναι διαφορετικός (στην ηλικία, στον σωματότυπο, στη φυσική κατάσταση, στην ψυχική κατάσταση κ.λπ.). Επομένως, τα αποτελέσματα μιας εγχείρησης δεν θα είναι πανομοιότυπα για όλους.
Αυτό που πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσει ο ασθενής είναι ότι καμία επέμβαση δεν μπορεί να γυρίσει το χρόνο πίσω. Η φθορά της σπονδυλικής στήλης δεν αντιστρέφεται. Ούτε είναι δυνατόν μία εγχείρηση να λύσει όλα τα προβλήματα στη μέση.
Όταν όμως η χειρουργική επέμβαση γίνει για τη σωστή ένδειξη και με το σωστό τρόπο, σχεδόν πάντοτε καταφέρνει να λύσει το πρόβλημα στη μέση που οδήγησε τον ασθενή στον ιατρό.
Μύθος 6: Αυτό που είπε ο ιατρός ισχύει και τέλος
Οι χειρουργοί είναι ειδικοί και εκπαιδευμένοι στο να αξιολογούν το πρόβλημα και να προτείνουν λύση. Δεν έχουν όμως όλοι την ίδια γνώμη.
Όταν κάποιος χειρουργός (νευροχειρουργός ή ορθοπεδικός) προτείνει χειρουργική επέμβαση, ενώ κάποιος άλλος όχι, αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι ο ένας είναι σωστός και ο άλλος όχι. Σημαίνει απλώς ότι έχουν διαφορετικές γνώμες, ως προς το πώς θα λύσουν ιδανικά το πρόβλημα του ασθενούς.
Αν ένας ιατρός προτείνει χειρουργείο αλλά ο ασθενής δεν είναι βέβαιος ότι θέλει να προχωρήσει, μπορεί να ζητήσει μια δεύτερη γνώμη. Αυτό δεν είναι λάθος, ούτε αποτελεί αμφισβήτηση του ιατρού. Μια χειρουργική επέμβαση είναι σημαντική απόφαση και απαιτεί πλήρη ενημέρωση.
Φωτογραφία: iStock