Η ηλικία είναι κύριος παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο. Το ίδιο και το να έχει κανείς μητέρα, πατέρα ή άλλο στενό συγγενή που το εκδήλωσε.
Αν και δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να αλλάξουμε την ηλικία ή το οικογενειακό ιστορικό μας, μπορούμε να κάνουμε πολλά για να προστατευθούμε.
«Η γνώση είναι δύναμη», λέει η Dr. Natalia Rost, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και υποδιευθύντρια στον Τομέα Οξέων Εγκεφαλικών του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης.
«Αν ξέρετε ότι διαθέτετε έναν συγκεκριμένο παράγοντα κινδύνου που σαμποτάρει την υγεία σας και σας θέτει σε αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο, πρέπει να λάβετε μέτρα εναντίον του».
Να ποιοι είναι τα σημαντικότερα μέτρα προστασίας από το εγκεφαλικό επεισόδιο:
Χαμηλώστε την αρτηριακή πίεσή σας
Η υπέρταση είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό. Όταν δεν ελέγχετε, μπορεί να τετραπλασιάσει τις πιθανότητες εκδήλωσής του, σε άνδρες και γυναίκες.
«Η παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης και, όταν είναι αυξημένη, η ρύθμισή της, κάνει τη μεγαλύτερη διαφορά στην αγγειακή υγεία των ενηλίκων», τονίζει η Dr. Rost.
Ο στόχος σας: Να διατηρείτε την πίεσή σας κάτω από 135/85. Για μερικούς ανθρώπους, όμως, η πίεση 140/90 είναι πιο ρεαλιστικός στόχος.
Πως να τον επιτύχετε: Μειώστε την κατανάλωση άλατος. Να αποφεύγετε τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε χοληστερόλη (π.χ. μπέργκερ, τυριά, παγωτά).
Να τρώτε επίσης καθημερινά 4-5 φλιτζάνια φρούτα και λαχανικά. Να τρώτε 2-3 φορές την εβδομάδα ψάρια. Να τρώτε καθημερινά δημητριακά ολικής αλέσεως και γαλακτοκομικά λίγων λιπαρών.
Να γυμνάζεστε επί τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα, τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Μην καπνίζετε.
Αν όλα τα παραπάνω αποτύχουν, ίσως χρειάζεστε και αντιυπερτασικά φάρμακα.
Να χάσετε βάρος
Η παχυσαρκία και οι επιπλοκές της (π.χ. υπέρταση, διαβήτης) αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού. Στα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, η απώλεια έστω και λίγων κιλών μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο αυτό.
Ο στόχος σας: Ιδανικά να αποκτήσετε δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) ίσο με 25 ή χαμηλότερο. Ωστόσο αυτό μπορεί να μην είναι ρεαλιστικός στόχος για εσάς. Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.
Πως να τον επιτύχετε: Προσπαθήστε να μην υπερβαίνετε τις 1.500-2.000 θερμίδες την ημέρα (αναλόγως με το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας και τον νυν ΔΜΣ σας).
Γίνετε πιο δραστήριοι φροντίζοντας, π.χ., να περπατάτε περισσότερο και να χρησιμοποιείτε λιγότερο το αυτοκίνητο, το ασανσέρ και τις κυλιόμενες σκάλες.
Να γυμνάζεστε περισσότερο
Η συστηματική φυσική δραστηριότητα συμβάλλει έμμεσα και άμεσα στην προστασία από το εγκεφαλικό επεισόδιο. Έμμεση προστασία παρέχει η συμβολή της στο αδυνάτισμα και στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Άμεση το ότι είναι ανεξάρτητος προστατευτικός παράγοντας εναντίον του.
Ο στόχος σας: Να γυμνάζεστε με μέτρια ένταση τουλάχιστον 5 ημέρες την εβδομάδα.
Πως να τον επιτύχετε: Να κάνετε μια βόλτα στη γειτονιά σας κάθε πρωί, μετά το πρωινό γεύμα. Πηγαίνετε σε ένα γυμναστήριο. Πάψτε να χρησιμοποιείτε το ασανσέρ. Αν δεν μπορείτε να αφιερώσετε 30 συνεχόμενα λεπτά στην άσκηση, «σπάστε» την σε μικρές προπονήσεις διαρκείας 10-15 λεπτών η κάθε μία.
Να πίνετε αλκοόλ με μέτρο
Ένα ποτό την ημέρα ενδέχεται να μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, λέει η Dr. Rost. Αντιθέτως, πάνω από 2 ποτά ημερησίως, αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο.
Ο στόχος σας: Να πίνετε λίγο ή καθόλου.
Πως να τον επιτύχετε: Μην πίνετε πάνω από ένα ποτό την ημέρα. Να προτιμάτε αυτό το ποτό να είναι κόκκινο κρασί, διότι περιέχει ρεσβερατρόλη. Η ρεσβερατρόλη είναι μία αντιοξειδωτική ουσία που πιστεύεται ότι δρα προστατευτικά στο καρδιαγγειακό σύστημα.
Προσέξτε επίσης τις μερίδες σας. Ένα ποτό ισούται με 140 ml κρασί ή με 340 ml μπύρα ή με 40 ml από κάποιο «δυνατό» ποτό (π.χ. τζιν, ουΐσκι, τσίπουρο, ρακή κ.λπ.).
Να κάνετε θεραπεία για την κολπική μαρμαρυγή
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία πολύ συνηθισμένη μορφή καρδιακής αρρυθμίας, που ευνοεί τη δημιουργία θρόμβων στις αρτηρίες της καρδιάς. Οι θρόμβοι αυτοί μπορεί να φθάσουν έως τα αγγεία του εγκεφάλου, προκαλώντας εγκεφαλικό επεισόδιο.
«Η κολπική μαρμαρυγή σχεδόν πενταπλασιάζει τον κίνδυνο εγκεφαλικού, επομένως πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψιν», προειδοποιεί η Dr. Rost.
Ο στόχος σας: Η συμμόρφωση με τη θεραπεία που έχει συστήσει ο καρδιολόγος σας.
Πως να τον επιτύχετε: Να παίρνετε στην ώρα τους τα αντιπηκτικά φάρμακα που σας έχει συστήσει και να τηρείτε όλες τις οδηγίες του.
Ρυθμίστε το σάκχαρό σας
Η αυξημένη γλυκόζη (σάκχαρο) στο αίμα προκαλεί μακροπρόθεσμα βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο εγκεφαλικού.
Ο στόχος σας: Η καλή γλυκαιμική ρύθμιση, δηλαδή η καλή ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Πως να τον επιτύχετε: Να παρακολουθείτε το σάκχαρό σας με τη συχνότητα που έχει συστήσει ο ειδικός ιατρός. Να κάνετε δίαιτα, γυμναστική και να παίρνετε τα φάρμακά σας βάσει των οδηγιών του.
Διακόψτε το κάπνισμα
Το κάπνισμα επιταχύνει με δύο τρόπους τον σχηματισμό θρόμβων. Αφ’ ενός, προκαλεί πάχυνση στο αίμα. Αφ’ ετέρου, αυξάνει τη συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών.
«Η διακοπή του καπνίσματος αποτελεί μία από τις ισχυρότερες αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορεί να μας προστατεύσουν από το εγκεφαλικό επεισόδιο», τονίζει η Dr. Rost.
Ο στόχος σας: Να μην καπνίζετε καθόλου.
Πως να τον επιτύχετε: Συμβουλευθείτε τους ειδικούς στα Ιατρεία Διακοπής του Καπνίσματος των νοσοκομείων. Χρησιμοποιήστε βοηθήματα διακοπής όπως τα χάπια ή τα διαδερμικά επιθέματα νικοτίνης, η συμβουλευτική ή ειδικά φάρμακα. Μην τα παρατάτε: οι περισσότεροι καπνιστές χρειάζονται αρκετές προσπάθειες έως ότου τα καταφέρουν. Επομένως κάθε προσπάθεια που κάνετε, σας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά προς την επιτυχία του στόχου σας.