Ο πονόλαιμος μπορεί να έχει πολλές αιτίες. Ιοί, βακτήρια όπως ο στρεπτόκοκκος, ξηρός αέρας, αλλεργικές αντιδράσεις, ακόμα και η οπισθορρινική καταρροή (δηλαδή η αίσθηση ότι βλέννες κατεβαίνουν από τη μύτη στον λαιμό) μπορεί να τον προκαλέσουν.
Δεν είναι όμως σε όλες τις περιπτώσεις ο ίδιος. Ο πονόλαιμος που οφείλεται σε αλλεργία ή οπισθορρινική καταρροή είναι απλώς μια επώδυνη ενόχληση. Αν, όμως, οφείλεται σε στρεπτόκοκκο είναι νόσος που χρειάζεται διάγνωση από τον γιατρό και θεραπεία, αναφέρει ο οικογενειακός ιατρός Dr. Daniel Allan, αναπληρωτής διευθυντής στο Κέντρο Οικογενειακής Υγείας Avon Lake της Cleveland Clinic, στο Οχάιο.
Εάν υποψιάζεστε ότι ο πονόλαιμος που νιώθετε οφείλεται σε στρεπτόκοκκο, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να απευθυνθείτε στον γιατρό. Κατ’ αρχάς, μπορεί να μολύνετε άλλα άτομα. Επιπλέον, το βακτήριο μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλους ιστούς του σώματος, προκαλώντας πιο σοβαρές λοιμώξεις.
Εάν, τέλος, αφήσετε τον στρεπτόκοκκο χωρίς θεραπεία, μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να αναπτύξετε πιο σοβαρή νόσο όπως ο ρευματικός πυρετός – μία δυνητικά απειλητική για τη ζωή νόσος που μπορεί να προκαλέσει βλάβες στις αρτηρίες της καρδιάς.
Πώς μπορείτε, όμως, να ξέρετε αν ο πονόλαιμος οφείλεται σε ίωση του αναπνευστικού ή στον στρεπτόκοκκο; Ο Dr. Allan εξηγεί ποιες είναι οι διαφορές και πότε πρέπει να πάτε στον γιατρό.
Οι διαφορές στα συνοδά συμπτώματα
Οι ιογενείς λοιμώξεις, όπως το κοινό κρυολόγημα (αυτό που αποκαλούμε «ίωση») και η γρίπη, προκαλούν συχνά πονόλαιμο (φαρυγγίτιδα). Ο πονόλαιμος αυτός όμως συχνά συνοδεύεται από συμπτώματα, όπως:
- Συνάχι
- Κόκκινα μάτια ή δακρύρροια
- Φτάρνισμα
- Βήχα
Από τα συμπτώματα αυτά «ο βήχας είναι αυτός που κατ’ αρχάς ξεχωρίζει τον πονόλαιμο μιας ίωσης από εκείνον που προκαλεί ο στρεπτόκοκκος», εξηγεί ο Dr. Allan. «Όταν ένας ασθενής έχει στρεπτόκοκκο, τυπικά δεν βήχει. Επιπλέον, όταν κοιτάμε τον λαιμό ενός ασθενούς με ιογενούς αιτιολογίας πονόλαιμο, δεν βλέπουμε στο πίσω μέρος του λαιμού διόγκωση ή εξίδρωμα στις αμυγδαλές».
Μία άλλη διαφορά είναι ότι ο πονόλαιμος που οφείλεται σε στρεπτόκοκκο συνήθως εμφανίζεται απότομα και συνοδεύεται από πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως:
- Κόκκινες αμυγδαλές με λευκές κηλίδες πάνω τους
- Πόνο κατά την κατάποση
- Πυρετό (πάνω από 38 βαθμούς Κελσίου)
- Διόγκωση των λεμφαδένων στον λαιμό
- Ανορεξία
- Πονοκέφαλο
- Πόνο στην κοιλιά
Ωστόσο ο μοναδικός τρόπος για να γίνει ασφαλής διάγνωση είναι το strep test, δηλαδή η λήψη επιχρίσματος από τον λαιμό που θα κάνει ο γιατρός για να το ελέγξει για στρεπτόκοκκο.
Πώς να ανακουφίσετε τον πονόλαιμο
Όταν εξακριβωθεί ότι ο πονόλαιμος οφείλεται σε στρεπτόκοκκο, ο γιατρός θα συνταγογραφήσει αντιβιοτικό για να τον καταπολεμήσει. Δεν είναι δυνατόν, όμως, να παίρνετε αντιβιοτικά κάθε φορά που πονάει ο λαιμός σας, χωρίς να κάνετε strep test, από τον φόβο ότι είναι στρεπτόκοκκος.
Εάν το κάνετε αυτό, κινδυνεύετε να αναπτύξετε ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια. Εκτίθεστε επίσης άνευ λόγου στις ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων. Επομένως είναι σημαντικό να απευθύνεστε στον γιατρό, εάν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία για τον πονόλαιμό σας.
Η αντιβιοτική θεραπεία για τον στρεπτόκοκκο διαρκεί περίπου 10 ημέρες. Όταν ο πονόλαιμος οφείλεται σε ιογενή λοίμωξη, η διάρκειά του δεν είναι συγκεκριμένη. Σε γενικές γραμμές οι ιώσεις του αναπνευστικού χρειάζονται μερικές ημέρες για να αναπτυχθούν πλήρως και τυπικά υποχωρούν σε 5-7 ημέρες.
Για να βοηθήσετε τον εαυτό σας να αναρρώσει πιο γρήγορα από τις ιογενείς λοιμώξεις και για να καταπραϋνθεί ο πονόλαιμος δοκιμάστε εξής:
- Να πίνετε ζεστά υγρά και άφθονο νερό
- Να κάνετε γαργάρες με ζεστό (όχι καυτό) αλατόνερο
- Πάρτε κάποιο παυσίπονο φάρμακο (π.χ. παρακεταμόλη, ιβουπροφαίνη)
- Πιπιλίστε ένα παγάκι
- Θέστε ως προτεραιότητα την ανάπαυση
Φωτογραφία: iStock