Ένα εξάνθημα είναι μια κοινή και ενοχλητική παρενέργεια πολλών φαρμάκων. Εκεί που βλέπουμε βελτίωση από μια πάθηση, ανακαλύπτουμε ότι ξαφνικά έχουμε άλλο πρόβλημα να αντιμετωπίσουμε. Αν και εξάνθημα και φαγούρα είναι ενοχλητικά, συνήθως διαρκούν μια ή δύο εβδομάδες και μπορούν να αντιμετωπιστούν με τοπικά φάρμακα.
Αλλά δεν είναι κάθε εξάνθημα μετά από λήψη φαρμάκων τόσο αθώο. Μερικά εξανθήματα μπορεί να είναι ακόμη και θανατηφόρα! Ευτυχώς τα τρομακτικά είναι αρκετά σπάνια, αλλά είναι σώφρον να ξέρετε πώς να τα εντοπίσετε.
Δείτε πώς μπορείτε να ξεχωρίσετε τα σοβαρά εξανθήματα από αυτά που είναι απλώς ενοχλητικά, αλλά θα βελτιωθούν με τον χρόνο και τη θεραπεία.
Τύποι εξανθημάτων μετά από λήψη φαρμάκων
Υπάρχουν δύο κύρια αλλεργικά εξανθήματα που μπορεί να εμφανιστούν μετά την λήψη ενός φαρμάκου. Ο πιο άμεσος τύπος αντίδρασης συμβαίνει μέσα σε λίγες ώρες. Κυψέλες εμφανίζονται και μοιάζουν να μετακινούνται σε κοντινές περιοχές του δέρματος. Δεδομένου ότι αυτή η διαδικασία σχετίζεται με την απελευθέρωση ισταμίνης, τα αντιισταμινικά (που διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή) είναι η συνήθης θεραπεία.
Υπάρχει επίσης ένας καθυστερημένος τύπος φαρμακευτικού εξανθήματος που εμφανίζεται 4 έως 14 ημέρες μετά την έναρξη λήψης ενός φαρμάκου. Ροζ και κόκκινα εξογκώματα εμφανίζονται στο στήθος και την πλάτη και εξαπλώνονται στα χέρια και τα πόδια όσο περνούν οι μέρες. Σε αντίθεση με τις κυψέλες, αυτά τα εξογκώματα δεν μετακινούνται και μετά από μερικές ημέρες τα πράγματα μπορεί να αρχίσουν να βελτιώνονται, αλλά μπορεί να έχετε ξεφλούδισμα του δέρματος σαν ένα ηλιακό έγκαυμα που αρχίζει να περνάει.
Αυτός ο καθυστερημένος τύπος εξανθήματος δεν ανταποκρίνεται τόσο καλά στα αντιισταμινικά, αλλά μια τοπική κρέμα κορτιζόνης χωρίς συνταγή γιατρού (ή μια από τις πιο ισχυρές εκδοχές της που συνταγογραφούνται) μπορεί να βοηθήσει στην επιτάχυνση της διαδικασίας επούλωσης.
Πότε ένα εξάνθημα μετά από λήψη φαρμάκων είναι αιτία ανησυχίας και επείγουσας νοσηλείας;
Με τις κυψέλες, η κύρια ανησυχία είναι ότι αντιμετωπίζετε μια αντίδραση ολόκληρου του σώματος, δεν περιορίζεται στο δέρμα, μια αντίδραση που μπορεί να δυσκολέψει την αναπνοή, ή να μειώσει επικίνδυνα την αρτηριακή σας πίεση. Εάν εμφανίσετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, είναι πολύ σημαντικό να πάτε στα Επείγοντα νοσοκομείου.
Αυτές οι άμεσες, απειλητικές για τη ζωή αντιδράσεις, μπορούν να αντιμετωπιστούν με στεροειδή, επινεφρίνη και υψηλότερες δόσεις αντιισταμινικών από αυτές που βρίσκουμε στο φαρμακείο. Αν και είναι τρομακτικοί, αυτοί οι τύποι αλλεργικών αντιδράσεων σε ένα φάρμακο δεν είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Πολλοί γιατροί είναι ειδικευμένοι στο να εντοπίζουν μεγάλες αλλαγές στην αναπνοή και την αρτηριακή σας πίεση. Είναι σημαντικό να ενημερώσετε τον γιατρό σας για όλα τα φάρμακα παίρνετε και πόσο καιρό πριν τα πήρατε.
Πώς είναι τα σημάδια σοβαρών δερματικών ανεπιθύμητων ενεργειών
Στον πιο καθυστερημένο τύπο εξανθήματος, τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο δύσκολο να διαγνωστούν. Οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες πρόκλησης γι’ αυτούς τους τύπους εξανθημάτων περιλαμβάνουν αντιβιοτικά, αντισπασμωδικά φάρμακα, φάρμακα κατά της ουρικής αρθρίτιδας και ίσως φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή, όπως τα ΜΣΑΦ.
Όσο για το εξάνθημα, όταν είναι απλώς φαγούρα τα πράγματα είναι συνήθως καλά, αν και ενοχλητικά. Όταν το δέρμα αρχίζει να πονάει, ή αποκτά πιο βαθύ μοβ χρώμα, οι γιατροί ανησυχούν για κάτι πιο σοβαρό. Εάν το δέρμα σας αρχίζει να δημιουργεί φουσκάλες, ή βλέπετε φλύκταινες, ή αν παρατηρήσετε πληγές στο στόμα, τα μάτια, ή τα γεννητικά σας όργανα, αυτά είναι “καμπανάκια κινδύνου” και θα πρέπει να πάτε σε νοσοκομείο και να ζητήσετε μια δερματολογική συμβουλή. Ειδικά οι πληγές στο στόμα μπορεί να γίνουν τόσο έντονες, ώστε τρέχουν τα σάλια πολλών ασθενών, επειδή τους είναι πολύ επώδυνη η κατάποση.
Εάν αρχίσετε να αισθάνεστε άρρωστοι, σαν να έχετε γρίπη, ή εάν έχετε πρήξιμο (ειδικά στο πρόσωπο) αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρόκειται για ένα σοβαρό σύνδρομο υπερευαισθησίας στα φάρμακα. Κάποιοι αναπτύσσουν πυρετό, πτώση της αρτηριακής τους πίεσης, ή μπορεί να επηρεαστεί το ήπαρ, οι νεφροί και η καρδιά τους από σύνδρομο υπερευαισθησίας στα φάρμακα. Αυτό είναι τόσο σοβαρό, που οι περισσότεροι ασθενείς πρέπει να νοσηλευθούν, μερικές φορές ακόμη και στην μονάδα εγκαυμάτων, ή εντατικής θεραπείας.
Αν και υπάρχουν διαφορετικές ονομασίες για διαφορετικούς τύπους σοβαρών φαρμακευτικών αντιδράσεων συχνά ομαδοποιούνται ως σοβαρές δερματικές ανεπιθύμητες ενέργειες (severe cutaneous adverse reactions – SCARs).
Τι συμβαίνει εάν εμφανίσετε SCARs από ένα φάρμακο;
Το πρώτο βήμα είναι η αξιολόγηση από ειδικό, είτε σε δερματολογική κλινική είτε σε νοσοκομείο. Η εύρεση κάποιου που έχει εμπειρία στη διαχείριση αυτών των τύπων αντιδράσεων είναι κρίσιμης σημασίας. Ένας γιατρός (συνήθως δερματολόγος) μπορεί να κάνει βιοψία στο δέρμα σας και ίσως σας ξεκινήσει σε μία φαρμακευτική αγωγή με σκοπό την καταστολή του ανοσοποιητικού σας συστήματος. Μερικές φορές, οι ασθενείς με SCARs χρειάζονται παραμονή σε νοσοκομείο.
Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε είναι να παρακολουθείτε το δέρμα σας και τα συμπτώματά του, κάθε φορά που παίρνετε ένα νέο φάρμακο, ή ακόμα και αν αυξήσετε τη δόση ενός παλιού φαρμάκου. Εάν υποψιάζεστε ότι μπορεί να αντιμετωπίζετε SCARs, φροντίστε να ζητήσετε βοήθεια από έναν ειδικό, όπως έναν πιστοποιημένο δερματολόγο, ώστε να είστε σίγουροι ότι λαμβάνετε τη φροντίδα που χρειάζεστε. Οι ασθενείς που λαμβάνουν κατάλληλη θεραπεία γενικά τα πάνε καλά.
Μόλις βελτιωθείτε, τα πράγματα θα αρχίσουν να επανέρχονται στο φυσιολογικό, αλλά είναι σημαντικό να μείνετε σε επαφή με τον γιατρό σας, επειδή υπάρχουν ορισμένα μακροπρόθεσμα ζητήματα, τα οποία είναι σημαντικό να προσέξετε. Να θυμάστε ότι εάν ανησυχείτε για μία από αυτές τις αντιδράσεις, είναι σημαντικό να σταματήσετε τη φαρμακευτική αγωγή το συντομότερο δυνατό, αλλά ΜΟΝΟ με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας.
Πηγή: https://www.health.harvard.edu
φωτό: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Εξάνθημα από τον ιδρώτα και την ζέστη: Τι να βάλετε για να περάσει
Πώς φαίνεται η λευχαιμία στο δέρμα: Εικόνες από εξανθήματα
Εξάνθημα στην μασχάλη: Θεραπεία και πρόληψη – Τι να κάνετε στο σπίτι
Παιδικές ασθένειες: Τι πρέπει να ξέρετε για το αιφνίδιο εξάνθημα