Ένα από τα διακριτά συμπτώματα long COVID είναι η απώλεια ή η «αλλοίωση» της όσφρησης.
Έρευνα που στηρίχθηκε σε μαρτυρίες ανθρώπων, κατέγραψε περιστατικά ασθενών στους οποίους ο καφές τους μύριζε σαν σκουπίδια ή σάπιο κρέας.
Το σύμπτωμα μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια μετά τη μόλυνση, επηρεάζοντας αρνητικά την όρεξη και τη συνολική ποιότητα ζωής.
Η έρευνα, όμως, υποδεικνύει και έναν πολλά υποσχόμενο τρόπο για την αποκατάσταση της οσφρητικής αίσθησης.
Οι επιστήμονες συγκεκριμένα ανακάλυψαν μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία που μπορεί να επαναφέρει την αίσθηση της όσφρησης σε ανθρώπους που ζουν με long COVID.
«Υπάρχει ένα υποσύνολο ασθενών με COVID που χάνουν τη γεύση τους, παθαίνουν ναυτία με ορισμένες μυρωδιές και πραγματικά παλεύουν να ζήσουν κανονικά», λέει ο Dr. Adam Zoga, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής μυοσκελετικής ακτινολογίας στο Jefferson Health της Φιλαδέλφεια.
«Ήμουν απολύτως σοκαρισμένος από τα αποτελέσματα στους πρώτους ασθενείς, συμπεριλαμβανομένης μιας ασθενούς που δεν μπορούσε να κάνει μπάνιο την 4χρονη κόρη της επειδή τα σαμπουάν και τα σαπούνια την αρρώστησαν».
Βελτιώσεις που αναφέρθηκαν μία εβδομάδα μετά την ένεση
Ο Dr. Zoga και οι συνεργάτες του μελέτησαν 54 ασθενείς που είχαν COVID-19 και αναζητούσαν απεγνωσμένα βοήθεια για να ανακτήσουν φυσιολογική όσφρηση μετά από αποτυχία κάθε συμβατικής θεραπείας.
Οι ασθενείς έλαβαν μια συνδυασμένη ένεση αναισθητικού και στεροειδούς στο αστρικό γάγγλιο, μια ομάδα νεύρων στο λαιμό.
Το αναισθητικό φάρμακο έχει χρησιμοποιηθεί με διάφορους βαθμούς επιτυχίας για τη θεραπεία μιας σειράς καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένων των πονοκεφάλων, του πόνου στα άκρα, των συνδρόμων Raynaud και του Ménière, της στηθάγχης και της καρδιακής αρρυθμίας.
«Τα περισσότερα από τα νεύρα που τροφοδοτούν το οσφρητικό σύστημα συμβάλλουν στο «κουβάρι» των νεύρων στον πρόσθιο (μπροστινό) λαιμό που είναι το αστρικό γάγγλιο», υποστηρίζει ο Dr. Zoga.
«Αισθανθήκαμε ότι η ένεση αυτής της περιοχής θα μπορούσε ουσιαστικά να «επανεκκινήσει» το οσφρητικό σύστημα».
«Απλώς περνάμε μια βελόνα από το λαιμό», λέει ο Dr. Zoga.
«Οι ασθενείς αισθάνονται ένα στιγμιαίο τσίμπημα, και αυτό είναι».
Η όλη διαδικασία διαρκεί λιγότερο από 10 λεπτά
Αυτός και οι συνάδελφοί του μπόρεσαν να λάβουν πληροφορίες παρακολούθησης για 37 συμμετέχοντες (65%).
Σχεδόν το 60% ανέφερε βελτιωμένα συμπτώματα μία εβδομάδα μετά την ένεση.
Από αυτά, πάνω από το 80% ανέφερε σημαντική προοδευτική βελτίωση ένα μήνα μετά τη διαδικασία.
Στους τρεις μήνες, υπήρξε κατά μέσο όρο 49% βελτίωση των συμπτωμάτων μεταξύ των συμμετεχόντων.
Τουλάχιστον έξι εβδομάδες μετά την πρώτη ένεση, 26 συμμετέχοντες επέστρεψαν για μια δεύτερη δόση.
Οι συμμετέχοντες που δεν ανταποκρίθηκαν την πρώτη φορά και πάλι δεν βελτιώθηκαν με την επιπλέον δόση.
Από αυτούς που εμφάνισαν κάποιο όφελος μετά την πρώτη δόση, το 86% ανέφερε επιπλέον βελτίωση.
Οι ασθενείς δεν παρουσίασαν επιπλοκές ή ανεπιθύμητες ενέργειες.
Η Dr. Kristine Smith, MD, ρινολόγος στο τμήμα ωτορινολαρυγγολογίας στο Πανεπιστήμιο της Utah Health στο Salt Lake City, σημειώνει ότι η τρέχουσα μελέτη βασίζεται σε προηγούμενη έρευνα που δείχνει επίσης ότι οι ενέσεις αυτές μπορούν να βελτιώσουν την αίσθηση της όσφρησης σε άτομα που είχαν COVID-19.
Μια διαφορά στην τελευταία έρευνα είναι ότι χρησιμοποιήθηκε καθοδήγηση αξονικής τομογραφίας (CT) για τη διαδικασία και όχι υπερήχων, αναφέρει η Dr. Smith.
Αν και ο Dr. Zoga και οι συνεργάτες του υποδεικνύουν ότι η CT παρέχει ιδανική αποτελεσματικότητα και καθοδήγηση, κάποια έκθεση στην ακτινοβολία σχετίζεται με την απεικόνιση CT, σύμφωνα με την Harvard Health Publishing, ενώ ο υπέρηχος δεν χρησιμοποιεί ακτινοβολία για τη δημιουργία εικόνων.
Το γιατί ακριβώς λειτουργεί η διαδικασία παραμένει ασαφές, σύμφωνα με την Dr. Smith.
Θα ήθελε να δει περαιτέρω έρευνα να διερευνά την πραγματική φυσιολογία ή τον μηχανισμό πίσω από την προσέγγιση.
«Πιστεύουμε ότι λειτουργεί κάπως σαν επαναφορά του νευρικού συστήματος – σχεδόν σαν να ανοίγετε και να απενεργοποιείτε ξανά τον υπολογιστή σας και να τον αφήνετε να επανέλθει», αναφέρει η Dr. Smith.
Η μελέτη περιορίστηκε από τον μικρό αριθμό συμμετεχόντων, προσθέτει.
Και, παρόλο που τα ευρήματα υποδηλώνουν οφέλη βραχυπρόθεσμα, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί εάν η διαδικασία είναι μακροχρόνια.
«Μέχρι σήμερα, δεν γνωρίζουμε γιατί ορισμένοι ασθενείς ανταποκρίνονται καλύτερα από άλλους, αλλά με τη συνεχή έρευνα σε αυτόν τον πληθυσμό ασθενών, ελπίζουμε να το μάθουμε», λέει ο Dr. Zoga.