Έμφραγμα: προσοχή στη διατροφή το άγχος και …το κρύο

• Τι είναι το έμφραγμα του μυοκαρδίου:

Ο ανθρώπινος οργανισμός για να μπορέσει να λειτουργήσει έχει ανάγκη να “τραφεί” με αίμα. Αίμα λοιπόν φτάνει σε όλα τα σημεία του ανθρώπινου σώματος μέσω «καναλιών» που ονομάζονται αρτηρίες. Η καρδιά τρέφεται μέσω αρτηριών που ονομάζονται στεφανιαίες αρτηρίες. Όταν βουλώσουν αυτές οι αρτηρίες τότε ξεκινάει το πρόβλημα. Μέσα στις στεφανιαίες αρτηρίες είναι δυνατόν να δημιουργηθεί αθηρωματική πλάκα (πλάκα από λιπαρές ουσίες που εναποτίθενται σταδιακά στο τοίχωμα των στεφανιαίων αρτηριών) με αποτέλεσμα να στενεύει το «κανάλι» των στεφανιαίων αρτηριών. Ξαφνικά η αρτηρία βουλώνει εντελώς, το αίμα σταματά να τρέφει την καρδία και ένα τμήμα της νεκρώνεται.

• Συμπτώματα:

1. Πόνος ο οποίος εντοπίζεται πίσω από το στέρνο, στην περιοχή της καρδιάς, μπορεί να επεκτείνεται στο αριστερό χέρι, την κάτω γνάθο, την αριστερή ωμοπλάτη, είναι έντονος, διαρκεί για αρκετή ώρα και δεν υποχωρεί με την ανάπαυση.

2. Ζάλη, τάση προς εμετό και εφίδρωση είναι επίσης πιθανό να εμφανιστούν

3. Δύσπνοια : ο ασθενής δυσκολεύεται να ανασάνει.

Σε ηλικιωμένα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη ο πόνος είναι δυνατόν να μην είναι έντονος και να υπάρχει ως απλή δυσφορία , οπότε απαιτείται μεγάλη προσοχή.

• Παράγοντες κινδύνου:

1. 1. κάπνισμα : στο σύνολο οι καπνιστές έχουν 70% μεγαλύτερη πιθανότητα από τους μη καπνιστές να πάθουν στεφανιαία νόσο. Το κάπνισμα δρα ακόμη πιο βλαπτικά σε άτομα που καταναλώνουν άφθονα κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη.

   2. υπέρταση : όσο υψηλότερη είναι και η συστολική ή αλλιώς «μεγάλη» και η διαστολική ή αλλιώς «μικρή» πίεση τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος για έμφραγμα του μυοκαρδίου.

   3. δυσλιπιδαιμία : αυξημένη τιμή της ολικής χοληστερόλης καθώς και της LDL ή κακής χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων ενώ χαμηλές τιμές HDL ή καλής χοληστερόλης προδιαθέτουν σε αυξημένο κίνδυνο για έμφραγμα του μυοκαρδίου.

   4. σακχαρώδης διαβήτης : η εκδήλωση του εμφράγματος του μυοκαρδίου και των επιπλοκών του είναι συχνότερη σε άτομα με διαβήτη.

   5. κακή διατροφή : αυξημένη κατανάλωση «κακών» λιπαρών τα οποία βρίσκονται στα τηγανιτά, τα τυποποιημένα προϊόντα, στο fast food,στα γλυκά, αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και περιορισμένη κατανάλωση «καλών» λιπαρών τα οποία βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια όπως σαρδέλα, τσιπούρα , το ελαιόλαδο, τους ξηρούς καρπούς (με μέτρο), λευκού κρέατος(κοτόπουλο), φρούτων και λαχανικών.

   6. παχυσαρκία : θεωρείται ότι ευνοεί το σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας.

   7. καθιστική ζωή : η αποχή από κάθε σωματική άσκηση αποτελεί αξιόλογο προδιαθεσικό παράγοντα για τη στεφανιαία νόσο.

   8. άγχος και προσωπικότητα : πολλοί υποστηρίζουν ότι τα άτομα με προσωπικότητα τύπου Α κινδυνεύουν περισσότερο από τα άτομα με προσωπικότητα τύπου Β. Στον τύπο Α περιλαμβάνονται φιλόδοξα, ανήσυχα, δραστήρια, επιθετικά άτομα. Αντιδρούν έντονα στις αλλαγές του περιβάλλοντος ενώ βιάζονται να επιτύχουν επαγγελματικά. Εκείνοι που δεν έχουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά ανήκουν στον τύπο Β.

Όλοι οι παραπάνω παράγοντες κινδύνου αφορούν τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες του ατόμου και μπορούν να τροποποιηθούν. Υπάρχουν όμως και παράγοντες κινδύνου οι οποίοι δεν εξαρτώνται από την καθημερινότητα του ατόμου και είναι οι ακόλουθοι:

1. φύλλο : το ανδρικό φύλλο φαίνεται ότι διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο.

2. ηλικία : άνδρες άνω των 45 και γυναίκες άνω των 55 ετών.

3. οικογενειακό ιστορικό πρώιμης στεφανιαίας νόσου ( έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αιφνίδιος θάνατος σε πρώτου βαθμού συγγενείς <55 ετών για άνδρες και < 65 ετών για γυναίκες)

1. • Μπορεί το περιβάλλον να βοηθήσει;

Και βέβαια ναι! Πώς;;

1. • 1. Καλώντας ασθενοφόρο.

     2. Ακινητοποιώντας τον άρρωστο ώστε να μην «κουράζεται» η καρδιά του

     3. Χορηγώντας του υπογλώσσια χάπια, σε περίπτωση που λαμβάνει ήδη αγωγή με αυτά.

     4. Δίνοντάς του ασπιρίνη να μασήσει και εφόσον ο ασθενής έχει τις αισθήσεις του και δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα με το πεπτικό σύστημα ή κάποια γνωστή αλλεργία.

Σε περίπτωση που ο ασθενής δεν έχει τις αισθήσεις του πρέπει να γίνει καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση δηλαδή μαλάξεις στο στέρνο και τεχνητή αναπνοή.

• Πως θα διαγνωστεί το έμφραγμα;

Η διάγνωση του εμφράγματος του μυοκαρδίου θα γίνει στο Νοσοκομείο από τους γιατρούς με τη λήψη του ιστορικού και τη διενέργεια μιας σειράς εξετάσεων όπως το ηλεκτροκαρδιογράφημα και αιματολογικές εξετάσεις.

• Και μετά το έμφραγμα τι;

Μετά το έμφραγμα πρέπει να αλλάξει ο τρόπος ζωής του εμφραγματία ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης ενός δεύτερου εμφράγματος το οποίο μπορεί να αποβεί και μοιραίο.

Και τι σημαίνει να αλλάξει ο τρόπος ζωής;;

1. Διακοπή του καπνίσματος: υπάρχουν πλέον αρκετά ιατρεία διακοπής καπνίσματος τα οποία μπορούν να βοηθήσουν τον ασθενή να διακόψει το κάπνισμα. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια είναι να συνειδητοποιήσει ο ίδιος πόσο σημαντική είναι η διακοπή του καπνίσματος και πως με αυτόν τον τρόπο μεταπηδά σε μια πληθυσμιακή ομάδα με σαφώς μικρότερη πιθανότητα να πεθάνει από έμφραγμα.

2. Ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή πάντα μετά από οδηγία του ιατρού.

3. Απώλεια βάρους.

4. Αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας με υγιεινή διατροφή και με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή κατόπιν οδηγίας του ιατρού. Με απλά λόγια: Πρέπει οπωσδήποτε να “ρίξουμε” την κακή χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια.

5. Ένταξη της σωματικής άσκησης στην καθημερινότητα του την ένταση και τη διάρκεια της οποίας θα καθορίσει ο ιατρός του.

1. • Πρόληψη:

Η πρόληψη συνίσταται στην υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής:

• Σωστή διατροφή :

• περιορισμός των κακών λιπαρών τα οποία βρίσκονται σε τηγανιτά, προπαρασκευασμένα τρόφιμα, γλυκά και φαστ φουντ και κατανάλωση καλων λιπαρών όπως ελαιόλαδο και ξηροί καρποί.

• Κατανάλωση 1 έως 2 φορές την εβδομάδα οσπρίων.

• Κατανάλωση 1 έως 2 φορές την εβδομάδα κοτόπουλου και λιπαρών ψαριών όπως σαρδέλα, τα οποία είναι πλούσια σε Ω3 λιπαρά οξέα.

• Κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων ημερησίως φρούτων και λαχανικών.

• Διακοπή του καπνίσματος

• Ρύθμιση της υπέρτασης και των αυξημένων τιμών χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων (αρχικά με τη διατροφή και κατοπίν οδηγίας του ιατρού με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή).

• Απώλεια βάρους σε παχύσαρκα άτομα.

• Σωματική άσκηση τουλάχιστον 3 έως 5 φορές την εβδομάδα (καλό είναι πριν την έναρξη της άσκησης να γίνεται καρδιολογικός έλεγχος και ο καρδιολόγος να ορίζει τη διάρκεια και την ένταση της άσκησης)

• Περιορισμός του άγχους της καθημερινότητας.

• Επίσκεψη μια φορά το χρόνο σε καρδιολόγο σε άτομα άνω των 30 ετών.

• Πρέπει να μας τρομάζει η ιδέα του εμφράγματος;

Όχι, αρκεί να προλαμβάνουμε και να αντιμετωπίζουμε τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα υγείας. Εξάλλου, η επιστήμη έχει προχωρήσει και με μια σχετικά απλή επέμβαση , την αγγειοπλαστική η οποία γίνεται με τοπική αναισθησία οι ιατροί μπορούν να «δουν» και να διανοίξουν μια στενωμένη αρτηρία.