Εμβοές: Πώς μπορεί να σταματήσει το βουητό στα αυτιά

Ένας στους επτά ενήλικες παρουσιάζει εμβοές στα αυτιά κάποια στιγμή στη ζωή του, ακούγοντας ήχους που δεν παράγονται από κάποια εξωτερική (περιβαλλοντική) πηγή. Το βουητό αυτό μπορεί να είναι παροδικό ή επίμονο και να επηρεάσει την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Οι περισσότεροι ασθενείς περιγράφουν τις εμβοές ως βουητά, τζιτζίκια, κουδούνισμα, σφύριγμα ή σφυγμό. Σύμφωνα με συνδυασμένη ανάλυση (μετανάλυση) που δημοσιεύτηκε στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Neurology, το 14% των ενηλίκων  έχoυν εκδηλώσει εμβοές κάποια στιγμή στη ζωή τους. Επιπλέον, το 2% έχουν παρουσιάσει σοβαρές εμβοές.

Η συχνότητα του βουητού στα αυτιά είναι ανεξάρτητη από το φύλο. Αυξάνεται, όμως, με την πάροδο της ηλικίας. Κυμαίνεται από 10% στους νεαρούς ενήλικες έως 24% στους ηλικιωμένους.

Το βουητό στα αυτιά προκαλείται συνήθως από κάποιο υποκείμενο πρόβλημα, όπως:

• Η σχετιζόμενη με την ηλικία απώλεια ακοής
• Τραύμα ή λοίμωξη στο αυτί
• Απόφραξη του ακουστικού πόρου
• Ορισμένα φάρμακα
• Πρόβλημα με το κυκλοφορικό σύστημα

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ενόχληση βελτιώνεται όταν αντιμετωπίζεται η υποκείμενη αιτία της ή με τη λήψη θεραπειών που μειώνουν την αντίληψη του ήχου.

Μερικές φορές, όμως, οι εμβοές επιμένουν, επηρεάζοντας αρνητικά την ποιότητα ζωής των πασχόντων. Οι δυνητικές επιπτώσεις τους είναι πολλές και σοβαρές, καθώς μπορεί να διαταράξουν τον ύπνο και να προκαλέσουν:

• Προβλήματα επικοινωνίας
• Άγχος
• Οξυθυμία
• Δυσκολίες συγκέντρωσης
• Κατάθλιψη

Σε ακραίες περιπτώσεις οι ασθενείς οδηγούνται στην απελπισία που μπορεί να φθάσει έως τον αυτοκτονικό ιδεασμό.

Πώς αντιμετωπίζονται

Για να αντιμετωπιστεί σωστά το βουητό στα αυτιά είναι σημαντικό να καθοριστεί ο χρόνος εμφάνισής του, η συχνότητα και η ένταση. Πρέπει επίσης να εξακριβωθεί εάν ταυτοχρόνως με τις εμβοές συνυπάρχουν και άλλα συμπτώματα, όπως κεφαλαλγία ή άλλες μορφές χρόνιου πόνου, κατάθλιψη και αϋπνία.

Όσον αφορά την αντιμετώπισή τους, «οι μύθοι περί έλλειψης θεραπευτικών επιλογών έχουν πλέον καταρριφθεί. Το ίδιο και η σύσταση προς τους ασθενείς για αποδοχή της κατάστασης», επισημαίνει ο ωτορινολαρυγγολόγος Χάρης Καλεντάκης, από το Σισμανόγλειο Νοσοκομείο της Αθήνας.

Όπως εξηγεί, ιατροί από το Πανεπιστήμιο του Ρέγκενσμπουργκ, στη Γερμανία, δημοσίευσαν το 2023 άρθρο με όλες τις επιστημονικά τεκμηριωμένες θεραπείες για το βουητό στο αυτιά. Η σχετική δημοσίευση έγινε στην ιατρική επιθεώρηση Journal of Clinical Medicine και συμπεριλαμβάνει φαρμακευτικές και μη θεραπευτικές θεραπείες.

Στις φαρμακευτικές θεραπείες συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά αντικαταθλιπτικά, βενζοδιαζεπίνες, μυοχαλαρωτικά και έτοιμοι συνδυασμοί φυτικών συστατικών και ιχνοστοιχείων. Στην ΩΡΛ Κλινική του Σισμανογλείου δοκιμάστηκε συνδυασμός πέντε συστατικών (ginkgo biloba, ψευδάργυρος, μαγνήσιο, μελατονίνη, βιταμίνη  Β12) σε ασθενείς στους οποίους συνυπήρχαν εμβοές και κεφαλαλγία.

Οι γιατροί παρουσίασαν τα ευρήματά τους στο πρόσφατο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωτολογίας στην Θεσσαλονίκη. Όπως είπαν, αξιολόγησαν τις μεταβολές σε ειδικά ερωτηματολόγια για τις εμβοές, διαπιστώνοντας σαφή βελτίωση στα συμπτώματα των ασθενών και την ποιότητα ζωής.

Οι μη φαρμακευτικές θεραπείες

Θετική επίδραση στην αντιμετώπιση των εμβοών έχουν και μη φαρμακευτικές θεραπείες, συνεχίζει ο κ. Καλεντάκης. Τέτοιες θεραπείες είναι, μεταξύ άλλων:

• Η ηχοκάλυψη με ακουστικά βαρηκοΐας ή συσκευές ηχοκάλυψης
• Η θεραπεία επανεκπαίδευσης για τις εμβοές
• Η διακρανική μαγνητική διέγερση με επαναλαμβανόμενες  χαμηλές συχνότητες
• Η ηλεκτρική διέγερση του ακουστικό φλοιού
• Η μεμονωμένη ή ομαδική γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία

Τόσο οι φαρμακευτικές θεραπείες, όσο και οι μη-φαρμακευτικές φαίνεται να δίνουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα για τη μείωση των εμβοών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πολλούς ασθενείς.

«Οι εμβοές αποτελούν παθοφυσιολογικά μια σύνθετη κλινική οντότητα, η οποία αν και πλημμελώς μελετημένη, δεν στερείται επαρκών θεραπευτικών στρατηγικών. Συνεπώς, η αποθάρρυνση των ασθενών για θεραπεία ή η παρότρυνση για αποδοχή και συνήθεια του προβλήματός τους, δεν συνάδει με τις σύγχρονες θεραπευτικές αντιλήψεις», τονίζει ο κ. Καλεντάκης.

«Ο ιατρός οφείλει να διαδραματίζει υποστηρικτικό και θετικό ρόλο για μια προσωποποιημένη αντιμετώπιση. Ιδίως σε καταστάσεις όπως οι εμβοές που κατά κύριο λόγο πλήττουν το επίπεδο της ποιότητας της ζωής χωρίς να επηρεάζεται κάποια ζωτική λειτουργία, είναι ωφέλιμη η ενθάρρυνση για την αναζήτηση κατάλληλης ανακουφιστικής λύσης», καταλήγει.

Φωτογραφία: iStock