Το πρώτο εμβόλιο στον κόσμο για την αντιμετώπιση μιας επικίνδυνης μορφής καρκίνου του εγκεφάλου μπορεί να παρατείνει σημαντικά τη ζωή αρκετών ασθενών που το λαμβάνουν, αναφέρει διεθνής ομάδα επιστημόνων. Ο καρκίνος αυτός είναι το γλοιοβλάστωμα, ο πιο συχνός πρωτοπαθής όγκος του εγκεφάλου.
Όπως έδειξε η τελική φάση (Φάση ΙΙΙ) των κλινικών μελετών με το ερευνητικό εμβόλιο, που λέγεται DCVax, η χορήγησή του είχε ως αποτέλεσμα «στατιστικώς σημαντική» παράταση της επιβίωσης των ασθενών. Μάλιστα μερικοί ασθενείς βρίσκονται εν ζωή παρότι έχουν ήδη περάσει 7 ή 8 χρόνια από τότε που διαγνώστηκαν.
Το γλοιοβλάστωμα συνήθως δεν έχει καλή πρόγνωση. H διάμεση επιβίωση των ασθενών μετά τη διάγνωση είναι 12-18 μήνες. «Διάμεση επιβίωση» σημαίνει ότι οι μισοί ασθενείς ζουν λιγότερο από αυτό και οι υπόλοιποι περισσότερο. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Νευροχειρουργικής (AANS), έξι στους δέκα ασθενείς καταλήγουν εντός της πρώτης διετίας.
Το νέο εμβόλιο ως φαίνεται παρατείνει σημαντικά την επιβίωση. «Τα συνολικά αποτελέσματα της μελέτης μας είναι εκπληκτικά», δήλωσε ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού κλάδου της μελέτης Dr. Keyoumars Ashkan, καθηγητής Νευροχειρουργικής στο King’s College του Λονδίνου (KCL). «Δίνουν αληθινή ελπίδα στους ασθενείς με γλοιοβλάστωμα».
Το εμβόλιο «απεδείχθη ότι παρατείνει τη ζωή», πρόσθεσε. Και εξήγησε πως αυτό παρατηρήθηκε ακόμα και σε ασθενείς που «παραδοσιακά έχουν την δυσμενέστερη πρόγνωση, όπως οι ηλικιωμένοι και όσοι έχουν ανεγχείρητους όγκους».
Εάν η ερευνητική θεραπεία εγκριθεί, θα είναι η πρώτη έπειτα από 17 χρόνια για τους νεοδιαγνωσθέντες πάσχοντες από τον συγκεκριμένο καρκίνο. Θα είναι επίσης η πρώτη μετά από 27 χρόνια για όσους έχουν υποτροπιάζουσα μορφή της νόσου.
Η νέα μελέτη
Η νέα μελέτη διεξήχθη 94 νοσηλευτικά κέντρα σε τέσσερις χώρες του κόσμου (ΗΠΑ, Καναδά, Βρετανία, Γερμανία). Συνολικώς εντάχθηκαν σε αυτήν 331 ασθενείς, άλλοι εκ των οποίων είχαν μόλις διαγνωστεί με γλοιοβλάστωμα και άλλοι είχαν υποτροπή.
Οι ερευνητές χώρισαν τους εθελοντές τους τυχαία σε δύο ομάδες. Στην πρώτη χορηγήθηκε η καθιερωμένη θεραπεία μαζί με το νέο εμβόλιο. Στη δεύτερη χορηγήθηκε η καθιερωμένη θεραπεία και ένα εικονικό φάρμακο (αυτή ήταν η «ομάδα ελέγχου»).
Στους νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς, η διάμεση επιβίωση με το εμβόλιο DCVax ήταν 19,3 μήνες από την έναρξη της μελέτης (ή 22,4 μήνες μετά την χειρουργική αφαίρεση του όγκου).
Στους ασθενείς που είχαν υποβληθεί στην καθιερωμένη θεραπεία (εγχείρηση και χημειοθεραπεία) ήταν 16,5 μήνες από την έναρξη της μελέτης.
Η διαφορά ήταν ακόμα μεγαλύτερη στην μακροχρόνια επιβίωση. Ειδικότερα ήταν:
- Στα τέσσερα χρόνια 15,7% με το εμβόλιο, έναντι 9,9% χωρίς αυτό
- Στα πέντε χρόνια 13% με το εμβόλιο, έναντι 5,7% χωρίς αυτό
Τα ευρήματα αυτά σημαίνουν πως το εμβόλιο διπλασίασε το ποσοστό των ασθενών που επέζησαν επί τουλάχιστον 5 χρόνια μετά την εγχείρηση. Πολλοί από αυτούς τους ασθενείς βρίσκονται ακόμα εν ζωή, καθώς η μελέτη συνεχίζεται.
Βελτίωση και μετά από υποτροπή
Η μελέτη είχε ενθαρρυντικά ευρήματα και για τους ασθενείς με υποτροπιάζον γλοιοβλάστωμα. Η διάμεση επιβίωση με το εμβόλιο ήταν 13,2 μήνες από την υποτροπή, ενώ χωρίς αυτό ήταν 7,8%. Επιπλέον, η επιβίωση στους 24 και στους 30 μήνες από την υποτροπή ήταν αντιστοίχως:
- 20,7% με το εμβόλιο, έναντι 9,6% χωρίς αυτό
- 11,1% με το εμβόλιο, έναντι 5,1% χωρίς αυτό
Με άλλα λόγια, στους ασθενείς που είχαν υποτροπιάσει μετά την εγχείρηση και την αρχική θεραπεία, διπλασίασε τις πιθανότητες να ζήσουν επί τουλάχιστον δύο χρόνια.
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Journal of the American Medical Association Oncology. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, το εμβόλιο είναι μία μορφή ανοσοθεραπείας. Κατ’ αυτήν, «τροποποιείται» το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να εντοπίζει και να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα.
Η ανοσοθεραπεία εφαρμόζεται σε πολλές μορφές καρκίνου. Εν τούτοις, το εμβόλιο DCVax είναι η πρώτη ανοσοθεραπεία που αναπτύσσεται εναντίον των κακοηθών όγκων στον εγκέφαλο.
Φωτογραφία: iStock