Εμβόλιο HPV: Δεν είναι μόνο για τα κορίτσια

Ρούλα Τσουλέα
17 Δεκεμβρίου 2018 | 09:41

Το εμβόλιο για τον HPV δεν είναι κατάλληλο μόνο για τα κορίτσια, αλλά και για τα αγόρια και τους ενήλικες.

Οι ενημερωτικές εκστρατείες για το εμβόλιο HPV έχουν δημιουργήσει την λανθασμένη εντύπωση ότι προορίζεται μόνο για τα κορίτσια.

Στην πραγματικότητα, όμως, ολοένα περισσότερες χώρες το εγκρίνουν για τα αγόρια και για τους ενήλικες άνδρες και γυναίκες.

Η πιο πρόσφατη νέα έγκριση ήρθε πριν από δύο μήνες στις ΗΠΑ. Η αρμόδια υγειονομική αρχή της χώρας, το FDA, αποφάσισε να επεκτείνει τη χρήση του εννεαδύναμου εμβολίου HPV σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας 27-45 ετών.

Το καλοκαίρι, εξ άλλου, η αρμόδια εκτελεστική υπηρεσία της Αγγλίας, το Public Health England, αποφάσισε να επεκταθεί η χορήγηση του εμβολίου στα αγόρια ηλικίας 12-13 ετών. Το ίδιο έγινε τελευταία και στη Γερμανία και την Αυστρία.

Συνολικά, 86 χώρες του κόσμου έχουν έως τώρα εντάξει το εμβόλιο HPV στα Εθνικά Προγράμματα Εμβολιασμών. Στις 16 από αυτές, χορηγείται σε αγόρια και σε κορίτσια, ενώ στις περισσότερες χορηγείται και στους ομοφυλόφιλους άνδρες, ηλικίας έως 26 ετών.

Οι ΗΠΑ όμως είναι η πρώτη χώρα που το συνιστά σε όλους τους άνδρες ηλικίας έως 45 ετών.

Για άνδρες και γυναίκες έως 45 ετών

Ο FDA βάσισε την απόφασή του για έγκριση στις γυναίκες στα ευρήματα μελέτης με 3.200 εθελόντριες, τις οποίες παρακολούθησε ομάδα επιστημόνων επί 3,5 χρόνια.

Όπως έδειξε η μελέτη, το εννεαδύναμο εμβόλιο ήταν κατά 88% αποτελεσματικό στην πρόληψη:

* Των προκαρκινικών αλλοιώσεων στο αιδοίο, τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας

* Του καρκίνου του τραχήλου

* Των οξυτενών κονδυλωμάτων.

Αντίστοιχα, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου στους άνδρες αξιολογήθηκε με βάση:

* Τα στοιχεία της προαναφερθείσας μελέτης για τις γυναίκες ηλικίας 27-45 ετών

* Κλινική μελέτη με 150 άνδρες ηλικίας 27-45 ετών, οι οποίοι έκαναν τρεις δόσεις του εμβολίου σε διάστημα έξι μηνών.

* Στοιχεία από νεότερους άνδρες (ηλικίες 16-26 ετών) που είχαν λάβει το αντίστοιχο τετραδύναμο εμβόλιο.

Όσον αφορά την ασφάλεια του εμβολίου, αυτή αξιολογήθηκε σε 13.000 άνδρες και γυναίκες, σύμφωνα πάντα με τον FDA. Οι συνηθέστερες ανεπιθύμητες ενέργειες ήσαν πρήξιμο, κοκκίνισμα και πόνος στο σημείο της ενέσεως, καθώς και πονοκέφαλος.

Για τα αγόρια

Αντίστοιχα, ο οργανισμός Public Health England αποφάσισε να εγκρίνει το εμβόλιο και για τα αγόρια, εκτιμώντας ότι μια τέτοια κίνηση είναι οικονομικά αποδοτική.

Και αυτό, διότι οι ιοί HPV έναντι των οποίων καλύπτει το εμβόλιο δεν προκαλούν μόνο καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του αιδοίου και του κόλπου.

Έχει βρεθεί λ.χ. ότι ο τύπος 16 του ιού προκαλεί επίσης τους περισσότερους καρκίνους του πρωκτού και τους μισούς σχεδόν καρκίνους του στοματοφάρυγγα. Προκαλεί επίσης πολλούς καρκίνους του πέους και της στοματικής κοιλότητας.

Στην Ελλάδα

«Η έγκριση του εμβολίου για τα αγόρια και για τις ηλικίες μέχρι 45 ετών ασφαλώς είναι σημαντική», σχολιάζει ο καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας Θεόδωρος Αγοραστός, πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας. «Είναι πια επιβεβαιωμένο ότι το εμβόλιο HPV είναι το κυριότερο μέσον προφύλαξης από πολλές μορφές καρκίνου και πως τα μέγιστα οφέλη παρέχονται όταν χορηγείται και στα δύο φύλα».

Όπως εξηγεί ο καθηγητής, ένδειξη για εμβολιασμό μέχρι τα 45 έτη υπάρχει και στην Ευρώπη, αλλά οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) δεν την έχουν ακόμα επικυρώσει.

Ωστόσο την αξία του εμβολιασμού για τους άνδρες την έχει εμμέσως αποδεχθεί η ελληνική πολιτεία, προσθέτει.

Σύμφωνα με το ελληνικό Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών 2018-2019, το εμβόλιο HPV συνιστάται να γίνεται σε γυναίκες και άνδρες 18-26 ετών εφ’ όσον:

* Παρουσιάζουν ανοσοανεπάρκεια (συμπεριλαμβανομένης και της HIV λοίμωξης) ή

* Ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου (π.χ. ομοφυλόφιλοι άνδρες).

«Η ένδειξη αυτή υποδηλώνει ότι η ελληνική πολιτεία και η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών αποδέχονται πως το εμβόλιο προστατεύει και από τον καρκίνο του πρωκτού», εξηγεί ο κ. Αγοραστός.

Όσον αφορά την δωρεάν διάθεση του εμβολίου HPV στα αγόρια στη χώρα μας, ο κ. Αγοραστός εκτιμά ότι, παρά την σχετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία, αυτή θα γίνει τελικά εφικτή και στην χώρα μας λόγω της διεθνώς αποδεκτής άποψης υπέρ του γενικού HPV εμβολιασμού, ανεξαρτήτως φύλου.

Ο ρόλος της ηλικίας

Το εννεαδύναμο εμβόλιο HPV προστατεύει από τους επτά πλέον επικίνδυνους τύπους του ιού HPV. Γιατί όμως εγκρίθηκε κατ’ αρχάς για τις μικρές ηλικίες;

«Ο εμβολιασμός σε μικρή ηλικία προκαλεί αυξημένη ανοσοποίηση», απαντά ο κ. Αγοραστός. «Τα μικρά κορίτσια και αγόρια κατά κανόνα δεν έχουν σεξουαλικές σχέσεις, επομένως δεν έχουν έρθει σε επαφή με κανένα στέλεχος του ιού. Έτσι, με τον εμβολιασμό αποκτούν τη μεγαλύτερη δυνατή προστασία».

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι μία μεγαλύτερη γυναίκα ή άνδρας θα έχει μολυνθεί υποχρεωτικά και από τους επτά ογκογόνους τύπους. Επομένως ο εμβολιασμός μπορεί να προστατεύσει και τους ενήλικες οι οποίοι δεν μολύνθηκαν καθόλου ή μολύνθηκαν από άλλον τύπο του ιού ή από έναν-δύο από τους επικίνδυνους.

Μάλιστα «επειδή είναι ουσιαστικά μηδενική η πιθανότητα να έχει μολυνθεί κάποιος ταυτοχρόνως και από τους επτά επικίνδυνους τύπους του HPV, δεν χρειάζεται καν έλεγχος προηγουμένως για να εξακριβωθεί αν ένα άτομο είναι μολυσμένο ή όχι», καταλήγει ο καθηγητής.