Υπενθύμιση προς τους γιατρούς για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν πρέπει να συνταγογραφούνται τα αντιβιοτικά που ανήκουν στις φθοριοκινολόνες, εξέδωσε ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ).
Οι φθοριοκινολόνες είναι μία ευρεία κατηγορία αντιβιοτικών. Χορηγούνται συστηματικώς (από το στόμα) και ως εισπνεόμενα για την αντιμετώπιση λοιμώξεων. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται οι δραστικές ουσίες:
- Λεβοφλοξασίνη
- Μοξιφλοξασίνη
- Νορφλοξασίνη
- Ντελαφλοξασίνη
- Οφλοξασίνη
- Πεφλοξασίνη
- Προυλιφλοξασίνη
- Σιπροφλοξασίνη
Σύμφωνα με σημερινή ανακοίνωση του ΕΟΦ, οι φθοριοκινολόνες συχνά χορηγούνται εκτός των ενδεδειγμένων χρήσεων. Για τον λόγο αυτό, σε συμφωνία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) και τις εταιρείες που παράγουν τα φάρμακα υπενθυμίζει ότι οι συστηματικώς χορηγούμενες και οι εισπνεόμενες φθοριοκινολόνες δεν πρέπει να συνταγογραφούνται για:
- Ασθενείς οι οποίοι κατά το παρελθόν είχαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες σε ένα αντιβιοτικό της κατηγορίας των κινολονών ή των φθοριοκινολονών
- Μη σοβαρές ή αυτοπεριοριζόμενες λοιμώξεις (π.χ. φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, οξεία βρογχίτιδα)
- Μη βακτηριακές λοιμώξεις, όπως η μη βακτηριακή (χρόνια) προστατίτιδα
- Πρόληψη της διάρροιας των ταξιδιωτών ή υποτροπιαζουσών λοιμώξεων του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος
Ούτε για ήπιες έως μέτριες λοιμώξεις
Ο ΕΟΦ επισημαίνει επίσης ότι οι φθοριοκινολόνες δεν πρέπει να χορηγούνται ούτε για τις ήπιες έως μέτριες λοιμώξεις όπως:
- Η κυστίτιδα που δεν έχει κάνει επιπλοκές (μη-επιπλεγμένη)
- Η οξεία παρόξυνση της χρόνιας βρογχίτιδας ή της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ)
- Η οξεία βακτηριακή ρινοκολπίτιδα
- Η οξεία μέση ωτίτιδα
Αυτό, όμως, δεν ισχύει, εάν τα άλλα αντιβιοτικά που συνιστώνται γι’ αυτές τις λοιμώξεις δεν θεωρούνται κατάλληλα.
Ο ΕΟΦ τονίζει στην ανακοίνωσή του πως οι φθοριοκινολόνες σχετίζονται με πολύ σπάνιες, αλλά σοβαρές, μακροχρόνιες, ανεπιθύμητες ενέργειες, που μπορεί να είναι μη αναστρέψιμες. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες επηρεάζουν κυρίως το μυοσκελετικό και το νευρικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσουν αναπηρία. Μία από τις κυριότερες είναι η τενοντίτιδα και η ρήξη τένοντα (κυρίως του αχιλλείου τένοντα στο πόδι, αλλά ενδεχομένως και άλλων).
Γι’ αυτό τον λόγο τα συγκεκριμένα αντιβιοτικά πρέπει να συνταγογραφούνται μόνο για τις εγκεκριμένες ενδείξεις τους. Πρέπει επίσης να προηγείται προσεκτική αξιολόγηση της σχέσης οφέλους-κινδύνων σε κάθε ασθενή ξεχωριστά.
Φωτογραφία: iStock