Η κατανάλωση αλκοόλ στη διάρκεια των αεροπορικών ταξιδιών μπορεί να είναι αγαπημένη συνήθεια για πολλούς ταξιδιώτες, αλλά δεν είναι η καλύτερη ιδέα – τουλάχιστον για την υγεία της καρδιάς τους, προειδοποιούν επιστήμονες από τη Γερμανία.
Στην πρώτη του είδους μελέτη, εξέτασαν τις επιδράσεις του αλκοόλ στη διάρκεια πολύωρων αεροπορικών ταξιδιών. Όπως διαπίστωσαν, σε συνδυασμό με το μεγάλο υψόμετρο τα οινοπνευματώδη ποτά μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντική μείωση στο οξυγόνο στο αίμα και αύξηση του καρδιακού παλμού.
Οι επιδράσεις αυτές μπορεί να είναι «αθώες» στους νέους και υγιείς. Εν τούτοις, στους μεγαλύτερης ηλικίας ανθρώπους ή/και στους λιγότερο υγιείς μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα.
Η νέα μελέτη διεξήχθη από ερευνητές του Ινστιτούτου Αεροδιαστημικής Ιατρικής στο Γερμανικό Αεροδιαστημικό Κέντρο και το Πανεπιστήμιο του Άαχεν. Τα ευρήματά της δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Thorax.
Οι επιπτώσεις από το υψόμετρο
Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, τα αεροπλάνα αποδίδουν καλύτερα σε μεγάλο ύψος. Η κατανάλωση καυσίμων γίνεται πιο αποτελεσματική και αποφεύγουν τις αναταράξεις και τις κακές καιρικές συνθήκες.
Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο για τους ανθρώπους. Σε υψόμετρο πάνω από 2.400 μέτρα μειώνεται η πρόσληψη οξυγόνου με κάθε ανάσα. Γι’ αυτό τον λόγο ο αέρας στην καμπίνα των αεροπλάνων βρίσκεται υπό πίεση εφάμιλλη με εκείνη στα 2.400 μέτρα.
Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και οι υγιείς επιβάτες μπορεί να έχουν μείωση στο οξυγόνο στο αίμα τους. Ο κορεσμός του οξυγόνου, όπως λέγεται, μπορεί στο αεροπλάνο να φτάσει ακόμα και 90% (από 95% και πάνω που είναι το φυσιολογικό).
Από 90% και κάτω, όμως, ένας άνθρωπος έχει υποξία, δηλαδή μειωμένο οξυγόνο στο αίμα. Γι’ αυτό η καρδιά κτυπά πιο γρήγορα, ώστε να αναπληρώσει το οξυγόνο.
Το πρόβλημα είναι ότι ανάλογη επίδραση έχει και το αλκοόλ. Έτσι οι ερευνητές θέλησαν να δουν τι συμβαίνει όταν το μεγάλο υψόμετρο συνδυάζεται με κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών.
Η μελέτη
Οι ερευνητές ενέταξαν στη μελέτη τους 48 υγιείς εθελοντές, ηλικίας 18-40 ετών. Τους χώρισαν τυχαία σε δύο ομάδες των 24, ανάλογης ηλικίας, φύλου και βάρους.
Η μία ομάδα κοιμήθηκε σε εργαστήριο ύπνου, υπό φυσιολογικές συνθήκες πίεσης και οξυγόνου. Η άλλη κοιμήθηκε σε έναν χώρο όπου έγινε προσομοίωση των συνθηκών ενός αεροπλάνου.
Για να είναι ακόμα πιο ρεαλιστικό το πείραμα, οι ερευνητές έβαλαν και κασέτα με τους ήχους που ακούγονται στην καμπίνα ενός τυπικού εμπορικού αεροπλάνου.
Οι μισοί συμμετέχοντες σε κάθε ομάδα κοιμόντουσαν 4 ώρες έχοντας πιει πρώτα ποσότητα αλκοόλ ίση με αυτή που υπάρχει σε δύο ποτηράκια κρασί (με περιεκτικότητα 12% σε οινόπνευμα) στις πτήσεις. Οι υπόλοιποι κοιμόντουσαν έχοντας πιει μη αλκοολούχο ρόφημα.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές τους άφησαν να κοιμηθούν φυσιολογικά δύο νύχτες και επανέλαβαν το πείραμα αντίστροφα. Αυτή τη φορά ήπιαν αλκοόλ όσοι αρχικά είχαν πιει το ρόφημα χωρίς οινόπνευμα.
Οι εθελοντές κοιμόντουσαν ξαπλωμένοι, σαν να βρίσκονταν στην πρώτη θέση ή στην business. Πριν και στη διάρκεια του ύπνου οι επιστήμονες μετρούσαν συνεχώς τα επίπεδα οξυγόνου και τους παλμούς τους. Κατέγραψαν επίσης τον ύπνο τους.
Τα ευρήματα
Όπως διαπίστωσαν, ο συνδυασμός του υψομέτρου με το αλκοόλ είχε ως συνέπεια να μειωθεί ο κορεσμός οξυγόνου στο αίμα τους στο 85% κατά μέσον όρο. Αυξήθηκαν επίσης οι παλμοί τους στους 88 το λεπτό.
Όταν, όμως, οι εθελοντές που κοιμόντουσαν σε συνθήκες αεροπλάνου είχαν πιει μη αλκοολούχο ρόφημα, ο κορεσμός οξυγόνου τους ήταν 88% κατά μέσον όρο. Οι παλμοί τους ήταν 73 το λεπτό.
Η κατάσταση ήταν πολύ καλύτερη στους εθελοντές που είχαν κοιμηθεί σε συνθήκες φυσιολογικού υψόμετρου. Μετά την κατανάλωση αλκοόλ είχαν 95% κορεσμό οξυγόνου κατά μέσον όρο και 77 παλμούς. Χωρίς αυτό είχαν 96% κορεσμό και 64 παλμούς.
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι οι εθελοντές που είχαν πιεί οινοπνευματώδη ποτά «εν πτήσει» είχαν υποξία (κορεσμό οξυγόνου κάτω από 90%) επί 201 λεπτά κατά μέσον όρο. Η αντίστοιχη διάρκεια ήταν 173 λεπτά σε όσους είχαν πιει ροφήματα χωρίς αλκοόλ.
Ο βαθύς ύπνος επίσης είχε συνέπειες σε όσους είχαν καταναλώσει οινόπνευμα. Είχε μειωθεί σε λιγότερο από 47 λεπτά, ενώ χωρίς αυτό ήταν σχεδόν 68 λεπτά.
Τι σημαίνουν τα ευρήματα
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι ο συνδυασμός του μεγάλου ύψους με την κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών επιβαρύνει το καρδιαγγειακό σύστημα, λένε οι ερευνητές. Παρατείνει επίσης την υποξία που αναπόφευκτα παρατηρείται στο αεροπλάνο.
Επιπλέον, η κατανάλωση μεγαλύτερων ποσοτήτων από αυτές που μελετήθηκαν μπορεί να έχει ακόμα εντονότερες επιπτώσεις.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι επιδράσεις αυτές θα μπορούσαν να θέτουν σε αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών, ιδίως τους ηλικιωμένους ταξιδιώτες και τους ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα.
Επομένως, «ίσως θα ήταν ωφέλιμο να αλλάξουν οι κανονισμοί για να μειωθεί η πρόσβαση σε αλκοολούχα ποτά στα αεροπλάνα», καταλήγουν.
Φωτογραφία: iStock