Επίμονη στύση: Γιατί εκδηλώνεται και πώς αντιμετωπίζεται ο πριαπισμός

Εκατοντάδες άνδρες εκδηλώνουν κάθε χρόνο επίμονη στύση που διαρκεί επί 4 ή περισσότερες ώρες και συχνά είναι επώδυνη. Μερικές φορές η στύση αυτή, που επιστημονικά αποκαλείται πριαπισμός, είναι απόρροια σεξουαλικής διέγερσης. Συχνά, όμως, έχει άλλες αιτίες όπως ιατρικές καταστάσεις, φάρμακα ή λήψη ουσιών.

Η άμεση θεραπεία είναι σημαντική για να αποφευχθεί η βλάβη στο πέος και η στυτική δυσλειτουργία, αναφέρουν επιστήμονες από το Τμήμα Ουρολογίας της Ιατρικής Σχολής Feinberg στο Πανεπιστήμιο Northwestern του Σικάγου.

Όπως γράφουν οι δρες Kian Asanad, Joshua A. Halpern και Robert E. Brannigan στην Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας (JAMA), υπάρχουν δύο κύριοι τύποι πριαπισμού: ο ισχαιμικός και ο μη-ισχαιμικός.

Ο ισχαιμικός πριαπισμός εκδηλώνεται όταν υπάρχει μειωμένη ροή αίματος (ισχαιμία) στο πέος. Η ισχαιμία μπορεί να προκαλέσει αυξημένη πίεση και χαμηλή παροχή οξυγόνου στο ανδρικό μόριο, με συνέπεια επώδυνη, πλήρη, επίμονη στύση.

Ο ισχαιμικής αιτιολογίας πριαπισμός μπορεί να προκληθεί από ορισμένα φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα. Στα σχεδόν δύο τρίτα, όμως, των περιπτώσεων προκαλείται από εγχύσεις που γίνονται για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας.

Ο ισχαιμικός πριαπισμός μπορεί να οφείλεται επίσης σε χρήση ουσιών (π.χ. αμφεταμίνες), καθώς και στη δρεπανοκυτταρική νόσο. Οι νεότεροι ασθενείς έχουν συχνότερα πριαπισμό λόγω δρεπανοκυτταρικής νόσο. Στους μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιο συχνός ο πριαπισμός λόγω της λήψης φαρμάκων.

Η επίμονη στύση θεωρείται επείγον περιστατικό όταν οφείλεται σε ισχαιμία. Εάν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως, υπάρχει κίνδυνος μακροχρόνιας στυτικής δυσλειτουργίας. Όσο περισσότερο διαρκεί, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος αυτός.

Μερικοί ασθενείς έχουν επεισόδια επίμονης στύσης που αναπτύσσονται και υποχωρούν χωρίς θεραπεία. Αυτά τυπικά διαρκούν λιγότερο από 4 ώρες και αντιπροσωπεύουν τον λεγόμενο υποτροπιάζοντα πριαπισμό. Η μορφή αυτή είναι συχνότερη στους άνδρες με δρεπανοκυτταρική νόσο.

Η αυξημένη ροή αίματος στο πέος

Ο μη-ισχαιμικός πριαπισμός εκδηλώνεται όταν υπάρχει επίμονη αύξηση στην ροή αίματος στο πέος, χωρίς να υπάρχει ανάλογη εκροή. Σε τέτοιες περιπτώσεις η συνέπεια είναι επίμονη στύση, που όμως δεν είναι επώδυνη ούτε πλήρης.

Ο μη-ισχαιμικός πριαπισμός συνήθως δεν θεωρείται επείγον περιστατικό. Μπορεί να οφείλεται σε τραύμα στο πέος ή στην πύελο που διαταράσσει τη σύνδεση μεταξύ των αιμοφόρων αγγείων.

Ο ουρολόγος ιατρός μπορεί να ξεχωρίσει τον ισχαιμικό από τον μη-ισχαιμικό πριαπισμό με μέτρηση των επιπέδων οξυγόνου σε δείγμα αίματος που λαμβάνεται από το πέος. Αν τα αποτελέσματα δεν είναι σαφή, μπορεί να γίνει υπερηχογράφημα πέους. Σε μερικούς ασθενείς μπορεί να χρειασθούν πρόσθετες εξετάσεις (π.χ. αναλύσεις ούρων ή αιματολογικές εξετάσεις).

Η θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία του πριαπισμού. Όταν η επίμονη στύση οφείλεται σε ισχαιμία, ο ιατρός μπορεί να χρειασθεί να αφαιρέσει αίμα από το πέος ή να κάνει έγχυση υγρού. Ή μπορεί να κάνει έγχυση φαρμάκου για να βελτιώσει την κυκλοφορία του αίματος. Εάν ο πριαπισμός επιμείνει παρά αυτές τις παρεμβάσεις, μπορεί να χρειασθεί επεμβατική θεραπεία.

Στους ασθενείς με πριαπισμό που διαρκεί πάνω από 36-48 ώρες, μπορεί να προταθεί εισαγωγή πεϊκής πρόθεσης.

Όταν η επίμονη στύση είναι μη-ισχαιμική και δεν υποχωρήσει μόνη της, μπορεί να γίνει εμβολισμός. Είναι μία ελάχιστα επεμβατική θεραπεία, με την οποία κλείνει μια μη-φυσιολογική σύνδεση μεταξύ των αγγείων του πέους.

Η πρόληψη

Οι ασθενείς που παθαίνουν πριαπισμό λόγω φαρμακευτικής αγωγής, ενδέχεται να χρειασθούν προσαρμογή της δόσης των φαρμάκων τους. Μπορεί επίσης να χρειάζονται προσεκτική παρακολούθηση.

Οι πάσχοντες από υποτροπιάζοντα πριαπισμό μπορεί να χρειασθούν φάρμακα από το στόμα για να μειωθεί ο κίνδυνος νέας υποτροπής.

Τέλος, στους ασθενείς με ιστορικό πριαπισμού μπορεί να χορηγηθεί ειδική, αυτοχορηγούμενη ένεση που γίνεται στο σπίτι, κατά την έναρξη ενός νέου επεισοδίου.

Φωτογραφία: iStock