Αν ανήκετε στην κατηγορία των ανθρώπων που λατρεύουν τα γλυκά, ίσως πρέπει να το ξανασκεφθείτε. Μία νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η πολλή ζάχαρη αυξάνει τον κίνδυνο αναπτύξεως νόσου Αλτσχάιμερ, διότι ευνοεί την ανάπτυξη ορισμένων χαρακτηριστικών αλλοιώσεων στον εγκέφαλο.
Το εύρημα αυτό πιθανώς εξηγεί γιατί οι πάσχοντες από τύπου 2 διαβήτη έχουν αυξημένες πιθανότητες να εκδηλώσουν την νευροεκφυλιστική νόσο, λένε οι ερευνητές.
Αυξημένο κίνδυνο ενδέχεται επίσης να διατρέχουν και οι ασθενείς με προδιαβήτη. Τα άτομα αυτά έχουν μεν επίπεδα σακχάρου υψηλότερα από το επιθυμητό, αλλά όχι ακόμα αρκετά υψηλά ώστε να διαγνωστούν με σακχαρώδη διαβήτη.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Διαβήτη (ADA), τα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) αίματος όταν κάποιος είναι νηστικός (σάκχαρο νηστείας) σημαίνουν τα εξής:
- Κάτω από 100 mg/dl = φυσιολογικό σάκχαρο
- 100 έως 125 mg/dl = προδιαβήτης
- 126 mg/ml και πάνω = σακχαρώδης διαβήτης
Τη νέα μελέτη εκπόνησαν επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Wake Forest, στη Βόρεια Καρολίνα. Όπως εξήγησε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Shannon Lynn Macauley, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φυσιολογίας & Φαρμακολογίας στο Πανεπιστήμιο, η έρευνα έγινε για να αναζητήσει τους υποκείμενους μηχανισμούς που μπορεί να εξηγούν τη συσχέτιση των δύο ασθενειών.
Έρευνα στο εργαστήριο
Τα ευρήματά της δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση JCI Insight, την οποία εκδίδει η Αμερικανική Εταιρεία Κλινικής Διερεύνησης (ASCI).
Όπως γράφουν οι ερευνητές στο άρθρο τους, οι ασθενείς με τύπου 2 διαβήτη διατρέχουν έως και τετραπλάσιες πιθανότητες να παρουσιάσουν νόσο Αλτσχάιμερ. Για να δουν πως μπορεί να σχετίζονται οι δύο νόσοι, χρησιμοποίησαν ζωικά μοντέλα.
Όταν τους έδιναν νερό με ζάχαρη αυξάνονταν τα επίπεδα της γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα τους. Αυξανόταν επίσης η έκκριση του β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλό τους.
Το β-αμυλοειδές (βήτα-αμυλοειδές) είναι μία πρωτεΐνη του εγκεφάλου. Όταν συσσωρεύεται σε παθολογικά επίπεδα, δημιουργεί πλάκες. Οι πλάκες αυτές αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου Αλτσχάιμερ. Η νέα έρευνα έδειξε πως όταν τα ζώα έπιναν νερό με ζάχαρη αυξανόταν η συσσώρευση του β-αμυλοειδούς.
«Το εύρημα αυτό είναι σημαντικό. Αποδεικνύει πως όταν κάποιος τρώει πολλή ζάχαρη διεγείρεται η παραγωγή του β-αμυλοειδούς. Και αυτό αυξάνει απ’ ευθείας τον κίνδυνο αναπτύξεως νόσου Αλτσχάιμερ», σχολίασε η Dr. Macauley.
Οι «αισθητήρες» του εγκεφάλου
Στη συνέχεια της έρευνάς τους, οι επιστήμονες ανέλυσαν δείγματα αίματος και άλλων υγρών από τα ζώα. Έτσι εντόπισαν έναν μοριακό μηχανισμό στον εγκέφαλο, ο οποίος συσχετίζει το β-αμυλοειδές με αλλαγές στον μεταβολισμό.
Ο μηχανισμός βασίζεται στους επονομαζόμενους διαύλους KAPT. Πρόκειται για ένα είδος φυσικών «αισθητήρων» που καταγράφουν πόση ενέργεια βρίσκεται στη διάθεση των νευρώνων για να λειτουργήσουν. Η διαταραχή αυτών των «αισθητήρων» αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου.
«Χρησιμοποιώντας γενετικές τεχνικές, αφαιρέσαμε αυτούς τους αισθητήρες από τον εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα ήταν να μην επηρεάζονται πλέον τα επίπεδα του β-αμυλοειδούς όταν τα ζώα έπιναν νερό με ζάχαρη», είπε η Dr. Macauley.
Η λειτουργία των αισθητήρων αυτών ήταν επίσης διαφορετική στους εγκεφάλους ζώων με νόσο Αλτσχάιμερ, πρόσθεσε.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι η ζάχαρη παρεμβαίνει με κάποιον τρόπο σε αυτόν τον μοριακό μηχανισμό. Δείχνουν επίσης ότι οι δίαυλοι KATP είναι σημαντικοί για την ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ και θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχο κάποιας μελλοντικής θεραπείας, εκτίμησε η ειδικός.
Φωτογραφία: iStock