Ο έρπης ζωστήρας είναι ένα εξαιρετικά επώδυνο λοιμώδες νόσημα, που πλήττει συνήθως άτομα μέσης και τρίτης ηλικίας. Υπολογίζεται ότι ένας στους τρεις ανθρώπους τον εκδηλώνει κάποια στιγμή στη ζωή του, συνήθως μετά την ηλικία των 50 ετών.
Η νόσος οφείλεται σε έναν ιό, τον οποίο φέρουν σε ανενεργή μορφή περισσότεροι από εννέα στους δέκα ενήλικες. Κύρια αιτία εκδήλωσής του είναι το γεγονός ότι οι αμυντικοί μηχανισμοί του οργανισμού εξασθενούν με την πάροδο του χρόνου, ιδίως μετά την ηλικία των 50 ετών ή/και λόγω ανοσοκαταστολής που προκαλείται από νόσο ή θεραπεία.
Το επακόλουθο είναι να ενεργοποιείται εκ νέου ο λανθάνων ιός, προκαλώντας το χαρακτηριστικό, εξαιρετικά επώδυνο δερματικό εξάνθημα του έρπη ζωστήρα. Ο έρπης έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των πασχόντων, καθώς ο πόνος που προκαλεί συχνά είναι αφόρητος.
Επιπλέον, μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει η μεθερπητική νευραλγία, ένα είδος μακροχρόνιου, νευροπαθητικού πόνου που επηρεάζει καταλυτικά την καθημερινότητα των πασχόντων. Υπολογίζεται ότι το περίπου 30% των ασθενών που έχουν εκδηλώσει έρπη ζωστήρα αναπτύσσουν τελικά μεθερπητική νευραλγία, κατά την οποία ο πόνος διαρκεί από μερικούς μήνες έως και χρόνια.
Μία άλλη σοβαρή επιπλοκή είναι ο οφθαλμικός έρπης ζωστήρας. Αυτός παρατηρείται στο εσωτερικό των οφθαλμών ή/και στο δέρμα γύρω από αυτά, σε ποσοστό περίπου 25% των ασθενών.
Υπάρχει τρόπος πρόληψης
Τα καλά νέα είναι ότι ο έρπης ζωστήρας και τα δεινά που επιφέρει μπορούν να προληφθούν. Η πρόληψη έχει πολύ μεγάλη σημασία στην προκειμένη περίπτωση, δεδομένου ότι ο έρπης δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή. Περιορισμένη είναι, εξ άλλου, και η αποτελεσματικότητα των θεραπειών για τον πόνο που προκαλεί.
Η πρόληψη συνίσταται στον εμβολιασμό εναντίον της νόσου. Η πανδημία που έχει προκαλέσει ο κορωνοϊός ανέδειξε το γεγονός ότι οι εμβολιασμοί δεν αποτελούν μόνο παιδιατρικό ζήτημα, αλλά αφορούν και τους ενήλικες.
Ωστόσο, ο εμβολιασμός έναντι της Covid-19 δεν είναι ο μοναδικός από τον οποίο μπορούν να επωφεληθούν οι ενήλικες. Υπάρχουν και άλλα λοιμώδη νοσήματα τα οποία απαιτούν την προσοχή μας και τα οποία μπορούν να προληφθούν με τον εμβολιασμό. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο πνευμονιόκοκκος, η γρίπη και ο έρπης ζωστήρας.
Ειδικά για τον έρπη, η αξία του εμβολιασμού είναι εξαιρετική σημαντική λόγω της υψηλής συχνότητάς του, αλλά και επειδή η νόσος δεν αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο εμβολιασμός εναντίον του έρπητα ζωστήρα συνιστάται από το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων της χώρας μας. Η σύσταση αφορά εμβολιασμό όλων των ενηλίκων ηλικίας 60-75 ετών, ανεξάρτητα από προηγούμενο ιστορικό νόσησης.
Ο εμβολιασμός
Ο έρπης ζωστήρας μπορεί να προληφθεί με εμβολισμό ήδη από το 2014. Ωστόσο οι θετικές εξελίξεις στην πρόληψη εναντίον του και έναντι της μεθερπητικής νευραλγίας αφορούν ένα νέο εμβόλιο που κυκλοφορεί στις ΗΠΑ από το 2018 και προσφάτως τιμολογήθηκε στη χώρα μας.
Το νέο εμβόλιο διαθέτει πολύ υψηλή και μεγάλης διάρκειας αποτελεσματικότητα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες από 50 ετών και άνω. Προσφέρει επίσης δυνατότητα προστασίας και σε ασθενείς ηλικίας από 18 ετών και άνω, που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή λόγω νόσου ή θεραπείας. Για τους ασθενείς αυτούς έως πρότινος δεν υπήρχε δυνατότητα προστασίας έναντι του έρπητα ζωστήρα. Επομένως το νέο εμβόλιο καλύπτει μια μεγάλη και ανεκπλήρωτη μέχρι σήμερα ιατρική ανάγκη.
Με βάση τα ανωτέρω, καθίσταται σαφές ότι το νέο εμβόλιο είναι υψηλής κλινικής αξίας για την κοινωνία, τόσο για τη δυνατότητα προστασίας που προσφέρει σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς ηλικίας≥18 ετών όσο και για την υψηλή και παρατεταμένη αποτελεσματικότητα που παρέχει σε ενήλικες ηλικίας ≥50 ετών.
Το νέο εμβόλιο δεν έχει ακόμα συμπεριληφθεί στη λίστα των συνταγογραφούμενων/αποζημιούμενων σκευασμάτων. Αυτό, όμως, είναι πολύ σημαντικό να πραγματοποηθεί το συντομότερο δυνατό, ούτως ώστε να αποκτήσουν οι Έλληνες πρόσβαση στα οφέλη που μπορεί να προσφέρει.
Φωτογραφία: iStock