Ευλογιά των πιθήκων (mpox): Ένα βήμα πριν τον παγκόσμιο συναγερμό βρίσκεται ο ΠΟΥ

Ένα βήμα πριν ανακηρύξει ως παγκόσμιο πρόβλημα την εφετινή έξαρση της νόσου mpox (πρώην ευλογιά των πιθήκων) στην Αφρική βρίσκεται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), καθώς τα κρούσματα και οι θάνατοι αυξάνονται διαρκώς.

Αφρικανοί αξιωματούχοι ανακοίνωσαν στις αρχές του μήνα ότι τα κρούσματα είναι ήδη αυξημένα κατά 160% σε σύγκριση με πέρυσι. Υπάρχει επίσης μεγάλος κίνδυνος περαιτέρω εξάπλωσης λόγω της έλλειψης αποτελεσματικών θεραπειών και εμβολίων στην περιοχή.

Η mpox έχει ανιχνευθεί έως στιγμής σε 10 χώρες της Αφρικής. Οι θάνατοι είναι αυξημένοι κατά 19%.  Η εφετινή έξαρση τροφοδοτείται από ένα νέο στέλεχος του υπαίτιου ιού, τον επονομαζόμενο κλάδο 1b (clade 1b).

Όπως ανακοίνωσε ο Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, εξετάζει το ενδεχόμενο να ανακηρύξει την έξαρση ως έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος (PEHIC).

Ο χαρακτηρισμός αυτός είναι ο ισχυρότερος που διαθέτει για να ενθαρρύνει τη διεθνή συνεργασία στη λήψη μέτρων και στην απελευθέρωση κονδυλίων για θεραπείες και εμβόλια. Στο πρόσφατο παρελθόν τον είχε χρησιμοποιήσει για να σημάνει την έναρξη της πανδημίας της COVID-19, αλλά και της προηγούμενης επιδημίας της mpox (2022-2023).

Η προηγούμενη επιδημία της ευλογιάς των πιθήκων είχε εξαπλωθεί σε περισσότερες από 100 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.

«Σκέφτομαι να συγκαλέσω μία έκτακτη συνεδρίαση της επιτροπής Διεθνών Κανονισμών Υγείας για να με συμβουλεύσει εάν η έξαρση της mpox πρέπει να ανακηρυχθεί ως έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος», έγραψε ο Dr. Ghebreyesus στο X (πρώην Twitter). «Απαιτείται περισσότερη χρηματοδότηση και υποστήριξη για την ολιστική αντιμετώπισή της».

As a deadlier strain of #mpox spreads to multiple African countries, @WHO, @AfricaCDC, local governments and partners are further scaling up the response to interrupt disease transmission. But more funding and support for a comprehensive response are needed.

I am considering…

— Tedros Adhanom Ghebreyesus (@DrTedros) August 4, 2024

Που έχει εξαπλωθεί

Ο κλάδος 1b του ιού που προκαλεί τη νόσο ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά πέρυσι το φθινόπωρο στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Είναι πιο θανατηφόρος από τον κλάδο 2, ο οποίος είχε προκαλέσει την παγκόσμια έξαρση της mpox της περιόδου 2022-2023.

Η θνησιμότητα του κλάδου 2 ήταν 0,2%, ενώ του κλάδου 1b είναι 3-6%. Την μέγιστη θνησιμότητα έχει ο κλάδος 1 του ιού (φθάνει στο 10%).

Η εφετινή έξαρση της mpox έχει ως επίκεντρο τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Σε αυτήν έχει αναφερθεί το 96% των κρουσμάτων και των θανάτων. Το σχεδόν 70% των ασθενών και το 85% των θανόντων είναι παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών.

Συνολικά στην Αφρική αναφέρθηκαν έως και τις 28 Ιουλίου 14.250 κρούσματα, ανακοίνωσαν τα Αφρικανικά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (Africa CDC). Έχουν επίσης αναφερθεί 456 θάνατοι (θνησιμότητα 3,2%). Ανά χώρα είναι:

• Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό: 13.791 κρούσματα και 450 θάνατοι
• Μπουρούντι: 8 κρούσματα
• Καμερούν: 35 κρούσματα, 2 θάνατοι
• Κεντροαφρικανική Δημοκρατία: 213 κρούσματα
• Κονγκό: 146 κρούσματα, 1 θάνατος
• Γκάνα: 4 κρούσματα
• Λιβερία: 5 κρούσματα
• Νιγηρία: 24 κρούσματα
• Ρουάντα: 2 κρούσματα
• Νότιος Αφρική: 22 κρούσματα, 3 θάνατοι

Έχουν επίσης αναφερθεί 24 ύποπτα κρούσματα στο Τσαντ, αλλά έως στιγμής δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Επιπλέον, τα δύο πρώτα κρούσματά της ανακοίνωσε εντός του Αυγούστου η Ουγκάντα (δεν συμπεριλαμβάνονται στον προαναφερθέντα απολογισμό).

Το Μπουρούντι και η Ρουάντα, εξ άλλου, ανέφεραν τα πρώτα κρούσματά τους μόλις την περασμένη εβδομάδα. Στην δε Κεντροαφρικανική Δημοκρατία η mpox εξαπλώθηκε και στην πολυπληθή πρωτεύουσα Bangui.

Ο εφετινός αριθμός των κρουσμάτων της mpox στην Αφρική έχει ήδη υπερβεί τον αντίστοιχο ολόκληρου του 2023, λένε οι ειδικοί.

Η επιδημία του 2022-2023 που είχε προκαλέσει η mpox είχε εξαπλωθεί (και) σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Είχε αναχαιτισθεί με την εκτεταμένη χρήση εμβολίων, τα οποία όμως δεν διατίθενται ευρέως στα φτωχά αφρικανικά κράτη.

Φωτογραφία: iStock