Η ευζωία έχει μεγάλη σημασία για όλους μας, αλλά για να επιτευχθεί χρειάζεται αυτοφροντίδα, σωστή ενημέρωση σε θέματα υγείας και πρόληψης, καθώς και εύκολη πρόσβαση στην επιστημονική υποστήριξη που κάθε άνθρωπος χρειάζεται.
«Τα γονίδιά μας δεν μπορούμε να τα αλλάξουμε. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι, αντί να περιμένουμε να φανεί ή να χειροτερέψει ένα σύμπτωμα, να βελτιώσουμε εμείς οι ίδιοι τον τρόπο ζωής μας», λέει η διαιτολόγος-διατροφολόγος και βιολόγος Ιωάννα Αδαμίδου, υπεύθυνη του Διατροφολογικού Κέντρου Bioiatriki+ Nutrition του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, στη Θεσσαλονίκη.
Τι σημαίνει επιδιώκω την υγεία, δηλαδή την ευζωία; Η κυρία Αδαμίδου απαντά ότι επτά είναι οι καθοριστικοί παράγοντες:
Φροντίζω τον ύπνο μου
Αυτό σημαίνει πως κοιμάμαι ανεμπόδιστα τουλάχιστον 7 ώρες κάθε βράδυ
Ενυδατώνομαι καλά
Καταναλώνω νερό και υγρά (π.χ. σούπες και αφεψήματα)
Κινούμαι και γυμνάζομαι
Κινούμαι καθημερινά και ασκούμαι έστω μέρα παρά μέρα με τον τρόπο που μου αρέσει, μόνος/μόνη ή με παρέα.
Φροντίζω την υγεία μου
Μεριμνώ για τη νόσο ή τα προβλήματα υγείας που με απασχολούν και με αφορούν, έτσι όπως αντικατοπτρίζονται στις διαγνωστικές ή/και απεικονιστικές εξετάσεις που έχω κάνει, αλλά και σε συνέχεια της κλινικής εξέτασης του ιατρού.
Τα προβλήματα αυτά επηρεάζουν λίγο ή πολύ τον τρόπο ζωής, δηλαδή τον ύπνο, τη διατροφή, τις αντοχές ή την διάθεση για άσκηση, την ευεξία, την παραγωγικότητα.
Έχω κοινωνική ζωή
Κοινωνικοποιούμαι με αγαπημένα πρόσωπα και δραστηριότητες που μου αρέσουν, πέραν των ωρών εργασίας ή των όποιων υποχρεώσεών μου.
Τρώω τακτικά
Τρέφομαι με ποικιλία θρεπτικών τροφών ανά 3-4 ώρες για να έχω σωστή θρέψη, ενέργεια και συγκέντρωση. Με αυτό τον τρόπο δεν ταλαιπωρώ τον οργανισμό μου να επιτύχει με το ζόρι φυσιολογικά επίπεδα γλυκόζης (γλυκαιμικό έλεγχο) ως απόρροια της δικής μου κακής θρέψης ή αφαγίας για πολλές ώρες.
Προσέχω τη διατροφή μου
Στα κυρίως γεύματα γεμίζω το πιάτο μου με:
- ¼ πρωτεΐνη
- ½ μη αμυλούχα λαχανικά/σαλατικά
- ½ γαρνιτούρα όπως ζυμαρικά, ρύζι ή πατάτες (οι όποιες μικροπαραλλαγές εξαρτώνται από τη συνταγή ή τον συνδυασμό του πιάτου, όπου συμβαίνει ενίοτε να επικρατούν τα μη αμυλούχα λαχανικά ή το φαγητό να έχει τη μορφή σούπας).
Οδηγός της διατροφής είναι το ακόλουθο πιάτο υγιεινής διατροφής:
Η υγεία δεν είναι η απουσία νόσου
Στο καταστατικό του 1948 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) η υγεία δεν ορίζεται απλώς ως η απουσία της νόσου. Ορίζεται ουσιαστικά ως ευζωία, δηλαδή ως μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας.
«Η διαχείριση μιας νόσου δεν μπορεί να αποτελεί τον μοναδικό, αποκλειστικό στόχο για την υγεία», τονίζει η κυρία Αδαμίδου. Και αυτό, διότι κατ’ αρχάς υπάρχει αλληλεπίδραση νόσου, φαρμακευτικής αγωγής, διατροφικών συνηθειών, ποιότητας ύπνου, δυνατότητας ή συχνότητας άσκησης, ψυχολογίας και παραγωγικότητας. Συνεπώς, είναι προς όφελος του ασθενούς να μεριμνά συνολικά για τον τρόπο ζωής του, αφού αυτός στις ποικίλες του εκφάνσεις αλληλεπιδρά με τη νόσο.
Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί επιστημονικά πως συγκεκριμένα πρωτόκολλα διατροφής και άσκησης:
- Δρουν σε αρκετές περιπτώσεις θεραπευτικά στη νόσο
- Βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς
- Αυξάνουν το προσδόκιμο ζωής
Επιπλέον, μπορεί η νόσος να είναι υπαρκτή αλλά αδιάγνωστη, είτε σε πρώιμο είτε σε προχωρημένο στάδιο. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει τη μέγιστη σημασία της πρόληψης. Και πρόληψη σημαίνει να διερευνά και να μεριμνά κάποιος για την υγεία του προτού αντιληφθεί τυχόν συμπτώματα ασθενείας.
Μπορεί να μην υπάρχει νόσος, αλλά μπορεί ο τρόπος ζωής του ατόμου να χρίζει εξατομικευμένης φροντίδας διότι δεν ευνοεί την ευζωία του. Άγχος, κακή διατροφή, καθιστική ζωή, ψυχολογικά προβλήματα υπονομεύουν την ευζωία.
Η αυτοφροντίδα του ατόμου στην κατεύθυνση της ευζωίας έγινε δυσκολότερη στις συνθήκες καραντίνας που επέβαλε η πανδημία του κορωνοϊού. Το γεγονός αυτό επανέφερε στην επιφάνεια την αναγκαιότητα για τηλεϊατρική (telehealth), για διατροφικές συνεδρίες εξ αποστάσεως και διαδικτυακά μαθήματα γυμναστικής.
«Παρότι πλέον ζούμε σε κανονικότητα, η δυνατότητα ύπαρξης τέτοιων υπηρεσιών στο πλαίσιο της τεχνολογικής εξέλιξης και των γρήγορων ρυθμών ζωής εκτιμήθηκε για την ευκολία και το κέρδος χρόνου που παρέχουν σε όσους τις χρειάζονται και επιθυμούν να συνεχίσουν να επωφελούνται από αυτές», επισημαίνει η κυρία Αδαμίδου. «Και αυτό είναι το ζητούμενο σε τελική ανάλυση, το να μεριμνά δηλαδή κανείς για την ευζωία του με τον όποιο τρόπο τον διευκολύνει και τον εξυπηρετεί, και που εν τέλει τον ωφελεί».
Φωτογραφία: iStock