Γράφει η Ευαγγελία Καρκαλέτση
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Τι είναι και τι συμπτώματα προκαλεί η μυωπία;
Είναι μία διαθλαστική ανωμαλία, στην οποία η εικόνα δεν εστιάζεται πάνω στον αμφιβληστροειδή, αλλά μπροστά απ’ αυτόν. Εμφανίζεται σε ποσοστό 25-30% στον πληθυσμό. Ο ασθενής βλέπει θολά όταν προσπαθεί να εστιάσει μακριά, αλλά βλέπει πολύ καλά κοντά.
Γιατί βλέπω καλύτερα όταν μισοκλείνω τα μάτια;
Ο μύωπας μπορεί να δει καλύτερα μακρυά, σε άπλετο φως ημέρας ή μισοκλείνοντας τα βλέφαρα. Και στις δύο περιπτώσεις μικραίνει το άνοιγμα της κόρης τού ματιού, και εμποδίζονται οι περιφερικές ακτίνες φωτός, που δημιουργούν μεγάλους κύκλους σύγχυσης στον αμφ/δή. Είναι το φαινόμενο του «στενοπικού δίσκου» (pinhole), και λειτουργεί, όπως ακριβώς και το κλείσιμο του διαφράγματος του φακού της φωτογραφικής μηχανής, αυξάνοντας το βάθος πεδίου.
Όλες οι μυωπίες είναι ίδιες;
ΟΧΙ. Η μυωπία χωρίζεται σε :
• Διαθλαστική μυωπία
Οφείλεται σε μεγάλη διαθλαστική δύναμη του ματιού, λόγω μεγαλύτερης κυρτότητας του κερατοειδούς, ή αύξησης της διαθλαστικότητας του φακού. Αυτό μπορεί επίσης να συμβεί στον καταρράκτη και σε σακχαρώδη διαβήτη.
• Αξονική μυωπία
Αναφέρεται συνήθως σε μυωπίες μεγαλύτερες των 6-7 διοπτριών και οφείλεται σε μεγάλο μήκος (προσθιοπίσθιο άξονα) του βολβού.
• Συνδυασμό και των δύο
Έχω κληρονομήσει τη μυωπία της μαμάς και του μπαμπά;
Η απάντηση δεν είναι ξεκάθαρη. Υπάρχει κάποια γενετική προδιάθεση στην εμφάνιση υψηλής μυωπίας. Γι’ αυτό τα παιδιά των οποίων οι γονείς έχουν μυωπία, πρέπει να εξετάζονται πιο συχνά.
Ας μην ξεχνάμε και την επίδραση του σημερινού τρόπου ζωής – ειδικά των εφήβων με το έντονο διάβασμα και την ενασχόληση με τους υπολογιστές και την τηλεόραση- στην γέννηση και την πορεία της μυωπίας.
Πότε εμφανίζεται η μυωπία και μέχρι πότε εξελίσσεται;
Συνήθως εμφανίζεται σε ηλικίες από 5-15 ετών. Μπορεί όμως να γεννηθεί ένα βρέφος με συγγενή μυωπία, στο ένα ή και στα δύο μάτια, κυρίως αν είναι πρόωρο. Η αύξηση του μεγέθους του ματιού και ο σημερινός τρόπος ζωής(έντονο διάβασμα και υπολογιστής) μέχρι την ηλικία των 18-20 ετών, ευθύνεται συνήθως για την πορεία της μυωπίας. Μεταβολές μπορεί να έχουμε και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης(λόγω ορμονικών διαταραχών). Εμφάνιση μυωπίας μετά την ηλικία των 45-50 ετών σημαίνει καταρράκτης ή σακχαρώδης διαβήτης.
Θα κάνω πρεσβυωπία όταν γίνω 40-45 ετών;
Πρεσβυωπία κάνουν όλοι οι άνθρωποι. Επειδή όμως η μυωπία διορθώνεται με αποκλίνοντες αρνητικούς φακούς και η πρεσβυωπία με θετικούς συγκλίνοντες, μετά την ηλικία των 40-45 ετών ο μύωπας βγάζει τα γυαλιά του για να διαβάσει κοντά. Από μια ηλικία και μετά που η πρεσβυωπία υπερκεράζει την πρεσβυωπία, ο μύωπας θα φορέσει πολυεστιακά γυαλιά. Σε χρήστες φακών επαφής, δίνουμε την επιπλέον πρεσβυωπική διόρθωση σε γυαλί.
Διορθώνεται η μυωπία και πώς;
• Με γυαλιά, που έχουν αρνητικό φακό (αποκλίνοντα).Ο φακός αφαιρεί την επιπλέον διαθλαστική δύναμη, όσο χρειάζεται για να μετακινηθεί η εικόνα προς τα πίσω και να εστιαστεί το αντικείμενο πάνω στον αμφιβληστροειδή.
• Με φακούς επαφής (Μαλακούς και ημίσκληρους).
• Με διαθλαστική χειρουργική με Excimer Laser.
• Με χειρουργική εξαίρεση του κρυσταλλοειδούς φακού. Σε ηλικίες 45-50 ετών και σε μυωπίες μεγαλύτερες των 10 διοπτριών, κάνουμε αφαίρεση του κρυσταλλοειδούς φακού (CLE-Clear lens extraction). Σε υψηλές μυωπίες και σε μικρότερες ηλικίες προτιμούμε τους φακικούς ενδοφακούς (phackic IOLS) ή τους ενδοφακούς προσθίου θαλάμου (iris clawn-Artisan or Verisyse).
• Συνδυασμό χειρουργικής και διαθλαστικής προσέγγισης.
Τελικά πρέπει να φοράω τα γυαλιά μου ή όχι;
Η έννοια της διόρθωσης μιας μυωπίας είναι για να βλέπουμε σωστά. Η πορεία της δεν εξαρτάται άμεσα από το αν φοράει τα γυαλιά του ο ασθενής. Η κόπωση που νιώθει ο μύωπας, ακόμη και για το διάβασμα που θεωρείται πλεονεκτικός, του στερεί τη δυνατότητα για πολύωρη ενασχόληση. Ο φόβος της απόρριψης – ειδικά σε κορίτσια στην εφηβεία- οδηγεί σε μη χρησιμοποίηση των γυαλιών και σε επακόλουθη μειωμένη ποιότητα όρασης. Ναι λοιπόν, η χρήση γυαλιών στη μυωπία μας δίνει τη σωστή αντίληψη του κόσμου που μας περιβάλλει.
Ευαγγελία Καρκαλέτση
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
email: e.karkaletsi@gmail.com