Φαντοσμία: Όταν μας τυραννούν οσφρητικές παραισθήσεις

Εάν μυρίζετε συνεχώς κάτι που κανείς γύρω σας δεν φαίνεται να μπορεί να μυρίσει, μπορεί να έχετε μια διαταραχή που ονομάζεται φαντοσμία. Είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις οσφρητικές παραισθήσεις, αυτό δηλαδή που συμβαίνει όταν τα αισθητήρια όργανα που σχετίζονται με την όσφρηση αισθάνονται μυρωδιές που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα.

Εάν έχετε φαντοσμία, οι οσμές που αντιλαμβάνεστε μπορεί να ποικίλλουν από μυρωδιές που σας αρρωσταίνουν μέχρι μυρωδιές που απολαμβάνετε. Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι με φαντοσμία τείνουν να «μυρίζουν» άσχημες μυρωδιές, όπως «κάτι καμένο», «σάπιο», «βοθρίλα» ή «κάτι χημικό». Μπορεί να το μυρίζετε από το ένα ή και από τα δύο ρουθούνια σας. Αλλά οι μυρωδιές δεν είναι σταθερές. Συνήθως έρχονται και φεύγουν.

Πού μπορεί να οφείλεται η φαντοσμία

Οι ειδικοί λένε ότι υπάρχουν κάποιες καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε αυτές τις ρινικές «παραισθήσεις», όπως:

• ένα τραύμα στο κεφάλι,
• μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού,
• επιληπτικές κρίσεις στον κροταφικό λοβό του εγκεφάλου,
• η ιγμορίτιδα,
• η νόσος του Πάρκινσον,
• η COVID-19.

Εάν παρατηρήσετε ότι μυρίζετε μυρωδιές που δεν υπάρχουν, μιλήστε με τον γιατρό σας. Αυτός θα σας εξετάσει και θα δει το ιατρικό ιστορικό σας, για να αποκλείσει υποκείμενες αιτίες, όπως ένας όγκο στον εγκέφαλο.

Οι γιατροί μπορεί επίσης να χρειαστεί να αποκλείσουν και μια άλλη, παρόμοια διαταραχή της όσφρησης που ονομάζεται παροσμία. Σε αυτήν, η μύτη αντιλαμβάνεται μυρωδιές διαφορετικές από εκείνες που υπάρχουν στην πραγματικότητα. Για παράδειγμα, μπορεί να βλέπετε μια μπανάνα αλλά να μυρίζετε σάπιο κρέας. Παροσμία εμφανίζεται συνήθως όταν μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού καταστρέφει τους ιστούς στη μύτη και τη ρινική κοιλότητα.

Προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει η Φαντοσμία

Οι μυρωδιές και οι γεύσεις έχουν τεράστια επίδραση στη διάθεσή μας. Οι ωραίες μυρωδιές μπορούν να βελτιώσουν τη διάθεσή μας. Αλλά το να μυρίζει κανείς συνεχώς άσχημες μυρωδιές λόγω της φαντοσμίας μπορεί να υποβαθμίσει την ποιότητα της ζωής του.

Μπορεί επίσης να προκαλέσει:

• κατάθλιψη,
• απώλεια όρεξης,
• απώλεια βάρους.

Και υπάρχουν κι άλλοι κίνδυνοι, όπως το να μην μπορείτε να μυρίσετε χαλασμένα τρόφιμα ή μια διαρροή αερίου.

Κι αν εργάζεστε σε έναν κλάδο όπου η όσφρηση είναι εργαλείο, όπως συμβαίνει με τους σεφ, τους αρωματοποιούς ή τους πυροσβέστες, με τη φαντοσμία μπορεί να μην μπορείτε να κάνετε σωστά τη δουλειά σας.

Θεραπευτικές επιλογές

Για τη θεραπεία διαταραχών της όσφρησης όπως η φαντοσμία, μπορεί να χρειαστεί να επισκεφτείτε διάφορες ειδικότητες γιατρών, ειδικά εάν η διαταραχή οφείλεται σε βλάβη ή τραυματισμό στο κεφάλι.

Η θεραπευτική σας ομάδα μπορεί να περιλαμβάνει:

• γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης,
• ωτορινολαρυγγολόγο,
• νευρολόγο,
• ειδικό αλλεργιολόγο.

Ο γιατρός μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε διάφορες εργαστηριακές εξετάσεις και φυσική εξέταση για να ελέγξει τι προκαλεί τις μυρωδιές φαντάσματα. Μπορεί να σας δώσει φάρμακα για να το αντιμετωπίσετε. Εάν τα φάρμακα δεν έχουν αποτέλεσμα και το πρόβλημα δεν υποχωρήσει, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Αλλά υπάρχει πιθανότητα να μην έχει αποτέλεσμα ούτε αυτή ή και να χάσετε εντελώς την όσφρησή σας. Έτσι οι γιατροί τη συνιστούν μόνο όταν είναι πραγματικά απαραίτητη.

Αν πάθατε φαντασμία μετά από ιογενή λοίμωξη όπως η COVID-19 ή τραυματισμό στο κεφάλι, δεν υπάρχει θεραπεία. Αλλά τα κατεστραμμένα νεύρα στη μύτη και τη ρινική κοιλότητα έχουν την ικανότητα να αναπτύσσονται ξανά. Είναι πιθανό η όσφρησή σας να επανέλθει εν μέρει ή και πλήρως χωρίς θεραπεία.

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών: Μεγάλη έρευνα φέρνει πιο κοντά τη δυνατότητα πρόληψης και θεραπείας

Ομφαλοφοβία: Όταν ένας αφαλός προκαλεί τρόμο

Έγκαυμα από τον ήλιο: Πότε να πάτε στον γιατρό – Τι να προσέξετε